ecocideIn de kranten lezen we regelmatig over indrukwekkende aantallen doden door allerlei oorzaken. Het gaat dan bijvoorbeeld over de verkeersongevallen, het groeiende aantal doden door kanker, maar ook over kindersterfte en slachtoffers van geweld. Allemaal drama’s op zich, waar gelukkig ook de nodige aandacht voor is gekomen om die aantallen naar beneden te brengen. Helaas is dat niet altijd het geval.

Een ware ecocide

Wat vreemd genoeg nog steeds niet tot de krantenkoppen is doorgedrongen zijn de vele doden die vallen door het mondiale gebruik van fossiele olie, gas en kolen: per jaar ruim 4,900.000 dodelijke slachtoffers, waarvan 400.000 klimaatdoden. Afgezien van de klimaatdoden, gaat het tussen het jaar 2000 en nu om ruim 75 miljoen sterfgevallen, een ware ecocide. Het gaat om ruim 4 keer de hele Nederlands bevolking. En die massale slachting gaat nog gewoon door… met jaarlijks een stijgend aantal klimaatdoden. De media, maar ook de overheden en fossiele bedrijven, zwijgen hier in alle talen over en proberen nog zolang mogelijk geld te verdienen in een 'killing keten'.

"Killing keten"

Voor de berekening van die vele doden werd door de onderzoekers gekeken naar wat er gebeurt in de hele fossiele keten. Die bestaat uit de mijnbouw (bijv. de mijnongelukken en stoflongen) en boorinstallaties, het transport en de verwerking, en ook het uiteindelijke gebruik van fossiele energie in onder andere auto’s, huizen en andere gebouwen, schepen en vliegtuigen, de landbouw en de industrie. Er is bijna geen product of activiteit te bedenken waarvoor geen fossiele bron werd aangesproken. We zijn er zo afhankelijk van geworden, dat negatieve berichten erover blijkbaar niet welkom zijn. Een probleem is ook dat al die doden in de meeste gevallen los van elkaar vallen en ook verspreid over de hele Aarde. Al die losse sterfgevallen werden niet eerder met elkaar in verband gebracht.

Derde rapport

Genoemde onderzoeksresultaten werden gepubliceerd in de ‘Climate Vulnerability Monitor’ door het instituut DARA in Madrid. In 2012 was dat het derde rapport waarin de aantallen klimaatdoden werden gepubliceerd. Het eerste rapport kwam uit in 2009, waarin het aantal klimaatdoden al op 300.000 werd geschat, met een indrukwekkende introductie van Kofi A. Annan, de voormalige secretaris-generaal van de Verenigde Naties. In het derde rapport werden voor het eerst ook de doden geteld die in de hele fossiele keten vallen, direct en indirect. Omdat de onderzoekers zelf onder de indruk waren van de gevonden cijfers, kreeg het rapport een zwarte rouwvormgeving. Ook de enorme jaarlijkse financiële verliezen staan erin (in 2010 $ 1,238 miljard), maar dat is een verhaal apart.

2030: 6 miljoen

Dit zijn de genoemde oorzaken van de ruim 4,9 miljoen doden per jaar: 3,1 miljoen door rook binnenshuis, 1,4 miljoen door luchtvervuiling buiten, 225.000 door honger (o.a. mislukte oogsten), 85.000 door diarree-infecties, 55.000 door beroepsrisico’s (zoals stoflongen), 35.000 door hitte- en koude-ziektes, 30.000 door hersenvliesontsteking, 20.000 door malaria en bacillenziekte, 20.000 door huidkanker en 5.000 door milieurampen. En de onderzoekers publiceerden tevens de verwachting dat die aantallen rond 2030 in totaal tot 6 miljoen doden per jaar zullen oplopen, als we op de huidige weg verder gaan…

Gelukkig is er intussen meer aandacht voor de klimaatverandering, maar er is dus een héle grote reden te meer om het gebruik van fossiele energie nog véél sneller af te bouwen en te stoppen.

Jan Juffermans

Dit artikel verscheen eerder op platformdse.org