Edwin Koot, Solar Plaza
Onderschatten wij allemaal de consequenties van de groei van zonne-energie toepassing? De Nederlandse markt voor fotovoltaïsche zonne-energie systemen (PV) groeide in 2012 met meer dan 200%. In Nederland staan nu meer dan 100,000 systemen die stroom opwekken uit zonlicht. Indrukwekkend, maar nog steeds peanuts in verhouding tot wereld marktleider Duitsland, met meer dan 1,2 miljoen kleine en grote zonnestroom centrales. Zelfs naar ratio van het aantal inwoners, loopt Duitsland ruim voor op Nederland. Er staat in Duitsland inmiddels meer dan 32 Gigawatt aan zonnestroom vermogen opgesteld. Hoeveel is dat? Omgerekend zijn dat meer dan 140 miljoen grote zonnepanelen, waarvan er gemiddeld nu 8 tot 10 op een Nederlands woningdak worden geplaatst. Dit levert op jaarbasis 24 Terawatt-uur stroom uit zonlicht, ofwel bijna 5% van al het elektriciteitsverbruik in Duitsland. En de groei is nog niet ten einde.
Prachtig zou je denken, als dat over 5 jaar naar verwachting zo’n 8% bedraagt. Maar zonnepanelen leveren uiteraard niet constant dezelfde hoeveelheid stroom. Op een zonnige dag in mei 2012 werd in Duitsland 50% van alle stroom opgewekt door PV systemen. Verdere groei zou kunnen betekenen dat binnen 5 jaar 100% van alle Duitse stroombehoefte van de zon kan komen op zonnige dagen. En dat zou theoretisch betekenen dat kolen- en gascentrales op zo’n dag uitgeschakeld kunnen worden, of hun stroom moeten exporteren naar buurlanden. Maar een kolen centrale zet je niet zomaar even stil. En je kunt hem ook niet zomaar even bijschakelen als er vervolgens weer wat wolken voor de zon komen...
De Duitse branchevereniging voor zonne-energie heeft ook al laten uitrekenen dat een consument met PV systeem en eigen energie-opslag, 60% minder stroom zal afnemen uit het elektriciteitsnet. Deze ontwikkelingen gaan pijn doen bij de energiebedrijven. Het leidt tot minder afzet omdat klanten zelf opwekken en energie opslaan. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat de Zwitserse Investeringsbank UBS onlangs in een rapport adviseerde om uit de aandelen van energiebedrijven te stappen, omdat zij de komende jaren tot wel 8-10% van hun omzet en dus winstmarge gaan verliezen.
Als de Nederlandse markt 40% per jaar blijft groeien, komen we in 2020 al dicht bij de 6% van alle stroomverbruik van de zon. Dat lijkt dus op een Duits scenario. De vraag is dus wie straks ook in Nederland gaat opdraaien voor de enorme kosten van de nieuwe in aanbouw zijnde kolencentrales. Een hogere stroomprijs is geen oplossing. De overheid kan de groei van zonne-energiesystemen nu al niet stoppen. Zelfs zonder subsidie is het voor huiseigenaren en huurders aantrekkelijker om zelf zonnestroom op te wekken dan stroom af te nemen van het energiebedrijf. Het is zelfs een investering die 3 maal beter rendeert dan geld op een spaarrekening zetten. Bovendien kunnen banken tegenwoordig zomaar omvallen. Terwijl de komende 20 jaar de zon een zekerheidje is.
Edwin Koot is zonne-energie-expert en CEO van Solarplaza, een informatieplatform voor de zonne-energiesector.