Nederland pronkt met de meest efficiënte landbouw ter wereld, maar wie goed rekent ontdekt dat de hoge kosten nauwelijks opwegen tegen de opbrengsten. Landbouwwetenschapper en boer Meino Smit en boerin Jolke de Moel laten zien hoe het anders kan. Boeren met de natuur mee geeft veel gezonde banen en put de aarde niet uit.

Er is een landbouw mogelijk waarbij we voldoende gezond voedsel produceren, de natuur herstellen en de CO2-, methaan- en stikstofuitstoot van de landbouw flink afneemt. Dit betogen twaalf wetenschappers en twaalf boeren op de website ‘Landbouw, geen roofbouw’. Zij onderbouwen hun stellingen met wetenschappelijke inzichten, en ervaringen van eigen boerderij.

Overheden zeggen wel dat ze het voedselsysteem willen verduurzamen, maar het huidige beleid ondersteunt voornamelijk de status quo. Volgens Jeroen Candel, universitair hoofddocent Voedsel- en Landbouwbeleid aan Wageningen University & Research (WUR) is er een gapend gat tussen wat er wetenschappelijke bekend is en het politieke debat. Biologisch boer Joost van Strien maakt handig gebruik van bestaande subsidies om zijn bedrijf klaar te maken voor een klimaatonzekere toekomst.

De Nederlandse akker- en tuinbouw staat voor grote uitdagingen zoals het verminderen van de emissies naar het water, het verbeteren van de biodiversiteit in het boerenland en het aanpassen aan klimaatverandering. Volgens de PBL-publicatie Uitdagingen voor de akker- en tuinbouw kunnen boeren dat alleen in samenwerking met overheden, afnemers en toeleveranciers.

Natuur en landbouw zouden zelfs vijanden zijn. Deze documentaire laat zien hoe in de regeneratieve landbouw juist sprake is van synergie. Dat het leven op deze boerderijen juist onderdeel is van het systeem.

De grond en het oppervlaktewater worden ernstig vervuild, niet alleen door stikstofverbindingen en andere chemicaliën. Een weiland met raaigras (heel eiwitrijk voor de melk) dat overbemest wordt, groeit als een gek, maar is qua microbiële biodiversiteit armer dan de woestijn.

De pijnlijke gevolgen van de klimaatcrisis en globalisering hebben boeren in Europa gemarginaliseerd en kwetsbaar gemaakt voor populistische politici van extreem rechts, waarschuwen antiracisme-actiegroepen en academici.

Overal waar je kijkt is de Europese natuur bedreigd en het GLB en subsidies zijn daar mede oorzaak van. Sinds decennia is het verhaal van de natuur er een van scherpe achteruitgang, ondanks verbeteringen in luchtkwaliteit, minder industriële vervuiling en minder rioolafval.

Het Europees Octrooibureau (EOB) heeft een bezwaar tegen een patent van het bedrijf KWS op koudebestendige maïs afgewezen. Daarmee handelt het EOB in strijd met de Europese wet, die patenten op conventioneel veredelde planten en plantensoorten niet toestaat.

Meer dan honderdduizend ondertekenaars willen minder stikstofuitstoot en een omslag naar ecologische landbouw.

De oplossingen om Nederland van het stikstofslot te halen zijn duidelijk. Maar het politieke klimaat is nog nooit zo ongunstig geweest als onder radicaalrechts, dat zo bruin als koeienstront is.

Landbouw voor iedereen, het boek over Piet van IJzendoorn die in 1982 de eerste biologische boer was in de net drooggelegde Flevopolder.

Wilde verwanten van tarwe kunnen een gewas opleveren dat beter bestand is tegen klimaatstress en ziekten. Tarwe is voor meer dan anderhalf miljard mensen in het zuiden een hoofdvoedsel en ook in de rest van de wereld een belangrijke component in het dagelijkse menu.

Op boerennatuurlijk.nl vinden inkopers van eten en drinken een landelijk overzicht van boeren die actief werken aan een sterkere natuur en meer biodiversiteit. De website komt tegemoet aan een behoefte die leeft onder steeds meer inkopers om voedsel in te kopen die bijdraagt aan de natuur.

Europa heeft voldoende ruimte om wind- en zonne-energie uit te breiden zonder de voedselproductie of de natuur in gevaar te brengen. Vooral op het Europese platteland is ruimte te vinden.