Een baanbrekende studie in Nature linkt de toename van extreme hittegolven aan de uitstoot van ’s werelds grootste producenten van fossiele brandstoffen. Onderzoekers van de VUB spreken van “nieuw en direct wetenschappelijk bewijs van de verantwoordelijkheid van individuele bedrijven.”
Deze zomer nog kregen grote delen van Europa te maken met nooit geziene hittegolven met pieken ver boven 40 graden Celsius. In augustus volgden grote natuurbranden. Nu hebben universiteiten, waaronder de Vrije Universiteit Brussel (VUB), die events gelinkt aan de klimaatverandering, en meer specifiek aan de uitstoot van grote vervuilers.
Schokkend
Het onderzoek in Nature heeft systematisch 213 hittegolven onderzocht die plaatsvonden tussen 2000 en 2023. Verder werd de invloed in kaart gebracht van grootvervuilers – de zogeheten “carbon majors” – zoals oliebedrijven en de cementindustrie.
De VUB spreekt zelf van “schokkende bevindingen”: de klimaatverandering maakte hittegolven tussen 2010 en 2019 tot tweehonderd keer waarschijnlijker.
De uitstoot van amper 180 bedrijven is verantwoordelijk voor ongeveer 60 procent van alle cumulatieve CO2 in de atmosfeer die sinds 1850 is uitgestoten. De top 14 – waaronder oliereuzen als ExxonMobil, Gazprom en Saudi Aramco – worden stuk voor stuk in verband gebracht met meer dan vijftig hittegolven die zonder deze door de mens veroorzaakte opwarming, vrijwel onmogelijk zouden zijn geweest.
Natuurrampen, maar niet natuurlijk
“De klimaatverandering heeft al deze hittegolven waarschijnlijker en intenser gemaakt, en de situatie is in de loop der tijd verergerd”, zegt Yann Quilcaille, van de ETH Zürich, die de studie heeft geleid. “Deze resultaten benadrukken dat extreme hittegolven geen abstracte, ‘natuurlijke’ rampen zijn – ze worden rechtstreeks aangewakkerd door de uitstoot van een relatief klein aantal machtige actoren.”
De studie is niet alleen van wetenschappelijk belang, maar kan ook gevolgen hebben voor de juridische verantwoordelijkheid van de bedrijven.
“Attributieonderzoeken zijn van groot belang voor het werk van klimaatadvocaten wereldwijd, die deze resultaten kunnen gebruiken in klimaatprocedures”, zegt Wim Thiery, klimaatwetenschapper aan de VUB en coauteur van de studie. “Dit nieuwe en directe wetenschappelijke bewijs van de verantwoordelijkheid van individuele bedrijven was een cruciaal, maar tot nu toe ontbrekend element.”
De wetenschappers zijn nu van plan attributieonderzoeken uit te breiden naar andere extreme gebeurtenissen, zoals overstromingen, droogtes en natuurbranden.
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
