[ Update ] Hier vind je een verhelderend overzicht van de peilingen, in de aanloop naar de volgende tweede kamerverkiezingen. Die staan voor 2025 op de agenda, maar misschien hoeven we niet zolang te wachten.
De slepende kabinetsformatie was er geen om vrolijk van te worden. Nu was de Nederlandse politiek dat toch al niet, maar de partijen hebben nog een extra dimensie aan de miserie weten toe te voegen. Wat er daarna volgde blijft daarmee in lijn. Maar wat is daarvan het gevolg voor het stemgedrag?
De coalitie crasht
Voor het eerst in tijden lijkt dat desastreus voor de VVD, die in de samengestelde overzichten van de Peilingwijzer (stand 27 juli 2022) inmiddels 8 zetels is gekortwiekt, net als het CDA dat daardoor wordt gehalveerd. Ook coalitiepartner D66 verliest fors, 7 zetels.
De grote winnaar is de nieuwe boerenpartij BBB, die de wind in de zeilen heeft tijdens de stikstofcrisis. Of dat de politiek helpt om stabieler te worden is maar heel de vraag. Want gaat het alleen om proteststemmen, of heeft Nederland het echt gehad met Rutte?
Betrouwbaarheid peilingen
Een belangrijke vraag is natuurlijk hoe betrouwbaar de peilingen een uitslag voorspellen. Bij de vorige verkiezingen in 2017 was die betrouwbaarheid redelijk hoog. Vooral het gemiddelde van alle peilingen, weergegeven door de peilingwijzer, gaf een goede indicatie. Belangrijkste afwijkingen in 2017 waren het onderschatten van de VVD en het overschatten van de uitslag voor GroenLinks.
Interessant om te vermelden is dat de peiling van Eenvandaag, die nu het hoogste zetelaantal voorspelt voor de VVD, er de vorige verkiezingen nog ruim onder zat. Wanneer dat voor de komende verkiezingen opnieuw het geval zou zijn, zou de VVD nog meer winnen dan nu wordt voorzien. Overigens lijkt de aanhang van Rutte parallel te lopen met de hoeveelheid publiciteit die hij in de media toebedeeld krijgt als gevolg van de coronacrisis, niet op basis van de waardering daarvoor. Aanwijzing daarvoor is de terugval gedurende de zomervakantie, en de stijging daarna in de peilingen, ondanks de toenemende kritiek op het beleid.
Een peiling van Eenvandaag bij het tienjarig jubileum van Rutte als premier liet zien dat er door de partijen heen een meerderheid Rutte ook als premier voor een volgende regering kan accepteren. Dat lijkt wel een negatieve keuze: veel reacties noemen dat Rutte nog de meest stabiele factor in de Nederlandse politiek is.
De grootste verschillen in de peilingen komen voor tussen Eenvandaag / Ipsos (VVD hoog, Forum laag) en Peil.nl van Maurice de Hond.
De Peilingwijzer geeft een overzicht van het gemiddelde van alle peilingen.
Allepeilingen.nl vergelijkt de politieke peilingen van zeven bronnen, verzameld in een overzicht. Je kunt ook direct naar de afzonderlijke overzichten van de individuele peilers, en er is een lange historie zichtbaar:
Kantar Public, peil.nl van Maurice de Hond, de politieke barometer van Ipsos Synovate, I&O Research, de Stemming van Een Vandaag, LISS panel en NOS Peilingwijzer.
