Wat ga jij stemmen op 17 maart? Als je daar nog niet uit bent helpen we je hier met een overzicht van alle stemwijzers en kieshulpen.
Het worden ook andere Tweede Kamerverkiezingen dan anders, in de nasleep van de coronacrisis. Zo zijn sommige stembureau's al open op 15 en 16 maart. In de aanloop daar naartoe houden we je op de hoogte van ontwikkelingen en standpunten, vooral waar het om duurzaamheid en democratie gaat.
Momenteel hebben er 13 partijen zitting in het parlement en in totaal gaan er 37 partijen meedoen aan de verkiezingen 2021.
Verkiezingsprogramma's
In algemene zin schuiven vrijwel alle partijen op naar links. Een sterke(re) staat en overheid is geen taboe meer voor rechts, lijkt het. Het klimaat knijpt en er is regie nodig. Al laat de ervaring met de coronacrisis en met de toeslagenaffaire juist zien dat het daar nu veelal aan ontbreekt.
Een aantal zaken zijn al duidelijk: Voor de VVD is de inzet van kernenergie 'onvermijdelijk', voor het CDA bespreekbaar. De VVD wil dat kernenergie overheidssubsidie krijgt uit het Nationaal Groeifonds. D66 wijst kernenergie niet af, maar wil niet subsidiëren.
Verder committeren alle partijen zich aan de doelen uit het Klimaatakkoord: 49% CO2-reductie in 2030 en 95% in 2050. D66 en GroenLinks willen de economie en samenleving sneller vergroenen, met 60% reductie in 2030.
De partijen zijn het er over eens dat de klimaatrekening 'eerlijk moet worden verdeeld' tussen burgers en bedrijven. Voor de PvdA mogen duurzame oplossingen geen statussymbool voor de rijken zijn.
Ook over de landbouw zijn de meningen (uiteraard) verdeeld. VVD en CDA willen absoluut geen verplichte krimp en willen de boeren zelf plannen laten maken voor verduurzaming van de landbouw.
Opmerkelijk puntje tegen de democratie: de VVD wil 'grenzen aan de gerechtelijke invloed op besluiten die eigenlijk door de politiek genomen moeten worden'. Oftewel, de VVD wil de rechter de staat niet laten controleren, ze wil, kennelijk geen Urgenda-vonnissen meer.
Het CPB en het PBL hebben verkiezingsprogramma's doorgerekend op klimaatimpact, economisch en maatschappelijk effect. Daaruit blijkt onder andere dat de meeste partijen hun eigen klimaatdoelen niet zullen halen en dat de kosten voor economisch herstel doorgeschoven worden naar de toekomst. Meer daarover vind je hier.
Aandacht voor klimaat een must
Het ziet er meer dan ooit naar uit dat politieke partijen ook worden afgerekend op hun klimaatbeleid bij de verkiezingen 2021, zelfs de VVD. Want maar liefst 91% van de Nederlanders vindt dat een nieuwe regering meer moet doen tegen de klimaatcrisis. De overheid moet zorgen dat grote vervuilende bedrijven zich aan het klimaatakkoord van Parijs houden. Dat blijkt uit een kiezersonderzoek van I&O Research in opdracht van Milieudefensie.
Dit zijn de lijsttrekkers:
Gekozen in de Tweede Kamer
- CDA: Wopke Hoekstra
- ChristenUnie: Gert-Jan Segers
- D66: Sigrid Kaag
- Denk: Farid Azarkan
- Forum voor Democratie: nnb
- GroenLinks: Jesse Klaver
- Partij voor de Dieren: Esther Ouwehand
- PvdA: Lilianne Ploumen
- PVV: Geert Wilders
- SGP: Kees van der Staaij
- SP: Lilian Marijnissen
- VVD: Mark Rutte
- 50plus: Liane den Haan
Nu niet vertegenwoordigde deelnemers aan de verkiezingen 2021:
- BBB
- BIJ1
- Code Oranje
- De Feestpartij (DFP)
- De Groenen
- JA21
- Jezusleeft
- JONG
- Lijst Henk Krol
- LP (Libertaire Partij)
- Modern Nederland
- NIDA
- NLBeter
- OPRECHT
- Partij van de Eenheid
- Partij voor de Republiek
- Piratenpartij
- Splinter
- Trots op Nederland (TROTS)
- U-Buntu Connected Front
- Volt
- Vrij en Sociaal Nederland
- Wij zijn Nederland
Natuurlijk wordt er al volop gepeild. Wil je meteen zien hoe jouw favoriete partij (of je grootste horror) er voor staat, kijk dan op onze overzichtspagina met alle peilingen.
Verkiezingsprogramma's
Kijk hier voor de verkiezingsprogramma's per partij:
CDA - CU - D66 - Denk - FvD - GroenLinks - Partij voor de dieren - PvdA - PVV - SGP - SP - VVD - 50plus
Duurzaam gedrag: milieulabel politiek
In de verkiezingsprogramma's lees je een opsomming va beloften. Dat is mooi, maar je kan ook kijken naar het daadwerkelijke stemgedrag van partijen als het op duurzaamheid aankomt. Dat is in kaart gebracht door Kiesklimaat.nl en zichtbaar gemaakt in een milieulabel, zoals je dat ook kent van elektrische apparaten.
Stemwijzers en kieswijzers
Stemwijzers worden doorgaans pas kort voor de verkiezingen geopend. We houden ze voor je bij.
 |
Kieskompas.nl stelt gebruikers in staat om een uitgebreide analyse te maken van de keuzemogelijkheden. Voor gebruikers moet het volkomen helder zijn wat de beste keuze is en waarop deze is gebaseerd.
|
 |
De stemkeuzehulp Stemwijzer.nl heeft weinig toelichting nodig. De bekende en veel besproken website die je helpt bij de keuze van de partij die het best bij je past, inclusief kleine partijen. Nu online. |
 |
De kieswijzer van het AD (en andere kranten) |
 |
De jongerenkieswijzer van de NJR - de Nationale Jeugdraad |
 |
De Burgeragenda van DeGoedeZaak, kies tussen verschillende maatschappelijke oplossingsrichtingen op 16 thema’s |
 |
De Kieswijs Ouders is er om een beter beeld te krijgen over wat de diverse politieke partijen en andere ouders vinden over thema’s als onderwijs, kinderopvang en de combinatie werk en gezin. |
 |
YoungVoice Swipe de stellingen naar links (oneens) en rechts (eens) om te ontdekken waar jij voor staat en welke politieke partijen hier het best mee matchen. |
 |
De Technologie Kieswijzer: Er wordt veel geschreven over fake news, online privacy en de macht van bedrijven als Facebook en Google. Maar hoe gaan politieke partijen hier eigenlijk mee om? Vul de Technologie Kieswijzer in en kom erachter. |
Stemcheckers
Stemcheckers werken anders dan kieswijzers. Ze checken hoe partijen in het verleden hebben gestemd, en vergelijken dat met jouw stemgedrag op dezelfde moties.
 |
Slimmerkiezen is een nieuweling tussen de stemwijzers. Het is een project van studenten van Fontys Eindhoven die je laten kiezen per motie, net zoals partijen in de kamer dat doen. Zo krijg je een match op basis van overeenkomen stemgedrag. De pers sprak al van de politieke Tinder... |
 |
De stemchecker van de Volkskrant |
Overzichten
Naast de interactieve stemwijzers en kieswijzers zijn er ook een aantal websites die schematisch de verschillende standpunten van partijen in beeld brengen. Breed, of gericht op een specifiek onderwerp.
- Op partijgedrag.nl kun je zien hoe partijen zich hebben gedragen. Lees partijprogramma's en andere kieswijzers om de uitgedragen koers van partijen te vergelijken. Zo kun je de partij vinden wiens gedrag je vertrouwt én volgens jou de juiste visie heeft voor de toekomst.
- De cannabis kieswijzer laat zien wat de partijen in petto hebben voor cannabis gebruikers en liefhebbers.
- Studentikeus helpt je te ontdekken wat de invloed is van jouw stem op jouw studententijd. Als student kom je een aantal hobbels tegen in je studententijd. Het ISO neemt je mee langs die hobbels en laat zien wat politieke partijen voor standpunten hebben in hun verkiezingsprogramma's over studenten en het hoger onderwijs.
- Voor Rainbowvote staan bij de verkiezingen ook de belangen van lesbiennes, homo’s, bi’s, trans- en intersekse personen (LHBTI’s) op het spel. Op deze website lees je hoe partijen denken over LHBTI-kwesties. Daarmee kan je straks in het stemhokje een goed geïnformeerde keuze maken!
- De Duurzame Kieswijzer
- Verkiezingsbarometer ongedocumenteerden
- Revolutie.nu-stemwijzer
- Stem voor kinderen
- Kieswijzer luchtvaart
- Politieke Sekswijzer
- Stemwijzer Sport en Bewegen
- Boerderij Kieswijzer
- Woonkieskompas
- Stemwijzer voor Nederlanders in het buitenland
- Kieswijzer voor Modern Werkenden
- ZiPconomy
- De Plastic Soup kieswijzer
- De onderwijs stemhulp
- De klimaatwijzer
- De Ongemakkelijke kieswijzer van het Humanistisch Verbond
- Jij Kiest Wijzer van Milieudefensie
- De kieswijzer van Rover
- De kieswijzer privacy en online veiligheid
Podcasts
En het kon niet uitblijven: er verschijnen nu naast stemwijzers en kieswijzers ook podcasts over de verkiezingen. Voor wie niet lezen wil maar luisteren kan hier terecht.
In de aanloop naar de Tweede Kamer verkiezingen gebeurt er veel in de Nederlandse politiek. Hoe is dat van invloed op het kiezersgedrag?
Kijk hier voor ons overzicht van alle peilingen.
