Het binnen 20 jaar aardgasvrij maken van gebouwen in Nederland leidt tot meer banen en een betere handelsbalans, naast een flinke energiebesparing en extra hernieuwbare energie. Dat blijkt uit onderzoek van CE Delft in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) en TKI Urban Energy.
“Deze studie laat zien dat het veel vraagt maar wel kan: alle gebouwen verwarmen met duurzame energie en zonder aardgas. Werving en opleiding van voldoende gekwalificeerde mensen is hiervoor cruciaal,” zegt Olof van der Gaag van de NVDE.
75 miljard extra investeringen
De analyse van CE Delft toont dat er gemiddeld 11.000 extra banen per jaar ontstaan door de energietransitie in de gebouwde omgeving. De transitie zorgt voor 75 miljard euro aan extra investeringen, waarvan bijna 50 miljard in de bouw- en installatiesector. De handelsbalans verbetert met gemiddeld een half miljard euro per jaar, vooral omdat er minder aardgas hoeft te worden geïmporteerd. “Duurzame wijken zijn een banenmachine. Hiermee kunnen de formerende partijen 11.000 mensen aan werk helpen en tegelijk de CO2-uitstoot fors verlagen,” zegt Olof van der Gaag, directeur NVDE.
De verwarming van gebouwde omgeving veroorzaakt 18% van de Nederlandse CO2-uitstoot. Die gaat in dit scenario vrijwel naar nul. Er zijn voldoende alternatieven voorhanden voor aardgas: goede isolatie, warmtenetten met aardwarmte, all-electric woningen met warmtepompen, hernieuwbaar gas, duurzame biomassa, etc. De studie laat tevens zien dat de transitie er niet vanzelf komt en niet ‘gratis’ is: aardgas is nu zo goedkoop dat de overgang naar aardgasvrije wijken de economische groei beperkt met 0,2% per jaar. Bij een CO2-prijs van €200 per ton worden deze maatregelen aantrekkelijk om te nemen. Dat is vergelijkbaar met 36 eurocent per kuub aardgas.
Vervuiling nu te goedkoop
In deze berekening is geen economische waarde toegekend aan maatschappelijke baten zoals minder CO2 en luchtvervuiling. Volgens de NVDE is vervuiling nu te goedkoop en werk te duur. In een goed functionerend systeem van emissiehandel en energiebelasting zouden alle maatschappelijke effecten zijn verwerkt en zorgen voor een positievere uitkomst voor de economie. Een juiste beprijzing van de maatschappelijke kosten van aardgas én hernieuwbare alternatieven zorgt voor het financieel aantrekkelijk maken van maatregelen. Daarnaast is gebleken dat de duurzame energiewereld kan zorgen voor ongekend snelle kostendaling wanneer er eenmaal tempo en massa is.
Lianda Sjerps-Koomen van TKI Urban Energy: “Als de gebouwde omgeving sneller aardgasvrij moet worden gemaakt, moeten we dus ook sneller innoveren in bouw en energie. Fors inzetten op beide: tempo en massa, realiseren én innoveren versterken elkaar.”
Belasting op aardgas verhogen
De NVDE pleit voor stevige maatregelen in het regeerakkoord voor aardgasvrije wijken: een hogere belasting op aardgas met gelijke verlaging van andere belastingen – ambitieuze, bindende normen voor de energieprestatie van gebouwen - en de verantwoordelijkheid voor gemeenten om concrete plannen te maken voor het afscheid van aardgas. Daarbij moet voldoende aandacht zijn voor inkomenseffecten van de transitie. Het vinden en opleiden van gekwalificeerde mensen om de transitie handen en voeten te geven, is cruciaal: er is een forse extra impuls nodig voor technische opleidingen en werving en (om)scholing voor de bouw- en installatiesector, zeker gezien de krapte die het CBS nu al signaleert.
De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) vertegenwoordigt meer dan duizend bedrijven die werken aan een energievoorziening die volledig is gebaseerd op hernieuwbare energie.
TKI Urban Energy is een innovatieprogramma en -netwerk met ruim 250 lopende publiek private onderzoeken en innovaties.
Link naar het CE Delft rapport “Macro-economische effecten van een aardgasloze gebouwde omgeving”