Nog niet zolang geleden spraken we over opwarming van het klimaat. Nu, terwijl we al dertien maanden op rij temperatuurrecords breken en we net de heetste dag ooit achter de rug hebben – voor hoe lang? – praten media en politici liever over klimaatverandering. Dat klinkt namelijk een stuk minder alarmerend.
Moeten we nu een semantische discussie gaan voeren als ondertussen weer grote delen van de Canadese en Russische bossen in lichterlaaie staan? Misschien wel, als de uitkomst kan bijdragen aan een groter bewustzijn van de acute gevaren die van een doorlopend veranderend, maar vooral verhittend klimaat uitgaan.
Verhitte discussies zijn het vaak tussen klimaatbewusten en ontkenners. En een veel gehoorde tegenwerping als reactie op de waarschuwing voor aankomende catastrofes is dan ‘dat het klimaat altijd al veranderde’. Een makkelijke uitweg om de andere kant op te kijken en gewoon door te gaan met klimaatverstorend gedrag. Dat bedachten ook de Republikeinen in de VS, al jaren geleden.
‘Klimaatverandering’ klinkt minder angstaanjagend dan ‘opwarming van de aarde’.
In 2002 stuurde een GOP strateeg een richtlijn naar Republikeinse kandidaten om een milieustrategie op te stellen. Hij stelde dat het milieu “waarschijnlijk het enige onderwerp is waarop Republikeinen … het meest kwetsbaar zijn.”
Daarin adviseerde hij kandidaten om hun “oprechtheid en bezorgdheid” over het milieu kenbaar te maken, maar hij wilde ook dat ze de ernst ervan bagatelliseerden.
En “klimaatverandering” klinkt dan minder angstaanjagend dan “opwarming van de aarde”.
“Terwijl de opwarming van de aarde catastrofale connotaties heeft, suggereert klimaatverandering een meer beheersbare en minder emotionele uitdaging.”
De afzwakking bleek een blijvertje; ondanks de hitterecords praat bijna niemand meer over opwarming.
De draai die veel wetenschappers en journalisten daaraan geven wordt vooral ingegeven door de vele andere gevaarlijke effecten die een opwarmend klimaat veroorzaakt. Die willen ze ook door de gangbare aanduiding laten dekken. Dat mag dan werken tussen specialisten en experts onderling, maar de meeste patienten die van hun arts horen dat er spontane celdelingen in het lichaam plaatsvinden zullen niet snel begrijpen dat ze aan terminale kanker lijden. Die zul je duidelijk willen aangeven dat hun leven er binnenkort op zit.
Zo ook met het bestaan van velen van ons op deze planeet. Dat gaat in rook op als gevolg van de versnellende klimaatverhitting. Ik kon zo snel geen angstaanjagender woord vinden. Wereldverbranding misschien nog, maar dat bekt niet lekker. Global burning weer wel. Waar ik maar mee wil zeggen dat woorden er toe doen. Laten we dan ook de juiste gebruiken in onze verhitte discussies.
Peter van Vliet