Amerikaanse en Canadese bedrijven kunnen straks dankzij een handelsverdrag tussen de EU en Canada de Nederlandse overheid aanklagen om hun investeringen te beschermen tegen ongewenste regelgeving. ISDS, zoals de controversiële investeringsbescherming wordt genoemd, is als nadrukkelijke eis van de EU zelf opgenomen in het Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) met Canada. Dit blijkt uit gelekte stukken die in handen zijn gekomen van consumentenorganisatie foodwatch. Dat is opmerkelijk omdat de Europese Commissie vorige maand juist afstand heeft genomen van het controversiële ISDS. Er zijn namelijk grote zorgen dat ISDS buitenlandse multinationals teveel macht geeft en de democratie ondermijnt.
Geheim onderhandelingsmandaat uitgelekt
foodwatch heeft het geheime onderhandelingsmandaat voor CETA in handen gekregen. Hieruit blijkt dat ISDS oorspronkelijk geen onderdeel was van de onderhandelingen maar dat in 2011 het mandaat is aangepast. De EU heeft zichzelf toen nota bene opgelegd om de omstreden investeerdersbescherming op te nemen in het verdrag. In 2014 werden de onderhandelingen afgerond en momenteel wordt het verdrag voorbereid om ondertekend te worden, inclusief de gevreesde ISDS clausule.
ISDS gevaar voor de democratie
Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Eurocommissaris Cecilia Malmström hebben inmiddels echter erkend dat er grote problemen zijn met ISDS en stelden daarom vorige maand een alternatief voor om investeringsgeschillen te beslechten. Dit alternatief zou in alle toekomstige handelsverdragen in plaats van ISDS moeten worden opgenomen. Minister Ploumen heeft daarbij ook gezinspeeld dat deze wijzigingen ook voor het al uit onderhandelde CETA met Canada zouden moeten gelden.
Miljardenclaims via de achterdeur
Uit het gelekte onderhandelingsmandaat blijkt nu echter dat de EU in de onderhandelingen juist zelf heeft gepleit om het omstreden ISDS in het verdrag op te nemen. Eurocommissaris Malmström heeft aangegeven voor nog lopende onderhandelingen, zoals met de Verenigde Staten over het handelsverdrag TTIP, wel een alternatief voor ISDS te willen aandragen, maar wenst de onderhandelingen met Canada over CETA niet meer te heropenen. Dit is volgens foodwatch een groot probleem. Als ISDS niet in TTIP maar wel in CETA wordt opgenomen, zet de EU alsnog de achterdeur open voor miljardenclaims van grote bedrijven uit de Verenigde Staten. Veel van hen hebben namelijk ook één of meerdere kantoren in Canada en kunnen zo aanspraak maken op de investeringsbescherming in CETA. foodwatch stelt daarom dat het huidige CETA verdrag moet worden afgewezen en niet door Nederland mag worden ondertekend.
Lees hier de gelekte onderhandelingsmandaat CETA (alleen beschikbaar in het Duits)
