Salderingsregeling zonnepanelen blijft bestaan, de problemen ook

De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel om de salderingsregeling voor zonnestroom af te bouwen, verworpen. De salderingsregeling wordt dus in ieder geval niet vanaf 2025 afgebouwd. Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland: ‘Een geleidelijke afbouw van de salderingsregeling was wat ons betreft logischer geweest. Maar consumenten en installateurs zijn vooral gebaat bij duidelijkheid. Die is er nu.’

Terpstra stelt wel vast dat de voortzetting van de salderingsregeling de druk op het elektriciteitsnet kan vergroten: ‘De aanpak van de netcongestie is nu urgenter dan ooit.’ Bij brancheorganisatie Techniek Nederland zijn de meeste Nederlandse zonnestroom-installateurs aangesloten.

Brancheverenigingen riepen de Eerste Kamer eerder al op om te stemmen voor afbouw salderingsregeling. De regeling heeft zijn werk gedaan en is niet meer houdbaar, vinden ze. Doorgaan met salderen betekent dat in de toekomst elektriciteitsnetten verder overbelast raken en dat de maatschappelijke kosten voor het in stand houden toenemen.

Vol elektriciteitsnet

Niet alleen kosten zonnepanelen steeds minder (dit jaar is de prijs zelfs gehalveerd), het is ook steeds beter mogelijk om de zelf opgewekte stroom in het eigen huis te gebruiken zonder daarmee het net te belasten. De meer dan 2,6 miljoen huishoudens met zonnepanelen in Nederland gebruiken op dit moment gemiddeld 30-40% van de opgewekte stroom zelf. De rest wordt teruggeleverd via het elektriciteitsnet, op piekmomenten raakt het net daardoor overbelast. Terugleveren van zonnestroom op deze momenten legt extra druk op het elektriciteitsnet, wat leidt tot toenemende klachten over automatisch uitvallende omvormers. Een omvormer die uitvalt zorgt ervoor dat de zonnestroom niet naar het net kan, maar ook niet zelf gebruikt kan worden. Door de salderingsregeling is er geen enkele prikkel voor de zonnepaneelbezitter om de eigen opwek zelf te gebruiken. Terwijl dit wel nodig is om ervoor te zorgen dat de consument zijn zonnepanelen kan blijven gebruiken in de toekomst.

’Eigen verbruik’ ontlast het elektriciteitsnet en voorkomt dat er overdag overschotten ontstaan; terwijl gebruik van eventueel opgeslagen elektriciteit in de avond juist voorkomt dat (fossiele) centrales aan moeten. Het direct zelf gebruiken van opgewekte zonnestroom is een voorwaarde voor het energiesysteem van de toekomst, er is een nieuwe fase aangebroken. Opties voor meer eigen verbruik zijn bijvoorbeeld het ‘slim’ inzetten van een warmteboiler, het slim opladen van de elektrische auto en andere elektrische apparaten, en lokale opslag in een thuis- of buurtbatterij. De huidige salderingsregeling mist echter elke stimulans voor het verhogen van het eigen verbruik. Zolang terugleveren loont zal – met een toenemend aantal zonnepanelen dit probleem blijven groeien.

Maatschappelijke kosten

Nu de salderingsregeling niet wordt afgebouwd zal het Rijk 2,8 miljard aan belastinginkomsten missen, een bedrag waar volgens de minister nog geen dekking voor in de begroting is opgenomen. Daarnaast is de salderingsregeling oneerlijk, vinden de brancheverenigingen: huishoudens zonder panelen dragen disproportioneel bij aan het financieren van salderen en terugleveren van de opgewekte energie. En niet iedereen kan of mag – financieel of fysiek – zonnepanelen aanschaffen of plaatsen, zoals bewoners van appartementen of flats.  Alleen al het aandeel van de totale huishoudens in sociale huurwoningen is 34%. Dit zijn de groepen die de rekening betalen van een voordeel voor mensen die de investering wel kunnen doen. Dit vinden we onrechtvaardig.

Energiebedrijven overwegen om de extra kosten die het salderen voor hen mee zou brengen door te gaan berekenen aan bezitters van zonnepanelen.