Niet-ingezameld afval en de verbranding van plastic in open vuur zijn de belangrijkste oorzaken van de globale plastic-crisis, stellen wetenschappers in Nature. Met de hulp van AI maakten ze voor het eerst een inventaris van het plastic dat nog steeds in de natuur belandt, en de cijfers zijn verbijsterend.
In 2020 is maar liefst 52 miljoen ton plastic in het milieu beland, genoeg om de aarde meer dan 1500 keer rond te gaan. Die duizelingwekkende cijfers werden zopas gepubliceerd in het tijdschrift Nature.
De meerderheid van het afval komt voort uit niet-ingezameld afval, zeggen de onderzoekers. Bijna 1,2 miljard mensen – 15 procent van de wereldbevolking – heeft bijvoorbeeld geen toegang tot afvalophaling.
Verder blijkt dat in 2020 ongeveer 30 miljoen ton plastic – 57 procent van alle plasticvervuiling – werd verbrand, zowel in huizen, op straat als op vuilnisstortplaatsen. De verbranding van plastic brengt grote gezondheidsrisico’s met zich mee.
Artificiële intelligentie
Het team van de Universiteit van Leeds gebruikte artificiële intelligentie (AI) om de afvalstromen in meer dan 50.000 gemeenten over de hele wereld te modelleren. Dat model maakt het mogelijk om te voorspellen hoeveel afval er wereldwijd wordt geproduceerd en wat er daarna mee gebeurt.
Jaarlijks wordt meer dan 400 miljoen ton plastic geproduceerd en slechts een deel daarvan vindt de weg naar recyling. Het aandeel onverzameld afval is een van de belangrijkste oorzaken van de huidige plastic-crisis. Het materiaal blijft immers tientallen tot honderden jaren in het milieu aanwezig en valt vaak uiteen in kleinere stukjes. Sommige plastics bevatten schadelijke chemicaliën die gevaarlijk zijn voor de gezondheid, vooral als ze openlijk worden verbrand. En die verbranding heeft volgens de auteurs van dit onderzoek alvast veel te weinig aandacht gekregen.
Verbranding
De cijfers tonen aan dat afvalverbranding net zo’n groot probleem is als afval dat in het milieu wordt gedumpt. “We moeten dringend meer de focus leggen op de verbranding van plastics in de open lucht, naast het afval dat niet wordt behandeld omdat het niet wordt opgehaald en dan maar gedumpt wordt op storten”, zegt onderzoeker Costas Velis. “Open verbranding van plastic kan ernstige schade aan de gezondheid veroorzaken, zoals ontwikkelingsstoornissen, voortplantingsproblemen en geboorteafwijkingen. Daarnaast draagt het bij aan een bredere verspreiding van milieuvervuiling.”
Hoofdauteur van de studie Josh Cottom, voegt nog toe dat die niet-opgehaalde plasticvervuiling wellicht een groter probleem is dan velen beseffen. “Minstens 1,2 miljard mensen worden op die manier gedwongen om zelf oplossingen te zoeken en gaan bijgevolg hun afval dumpen op land, in rivieren, of het zelf gaan verbranden in een open vuur.”
Grootste vervuilers
India blijkt de grootste vervuiler met 9,3 miljoen ton plastic, gevolgd door Nigeria en Indonesië met respectievelijk met 3,5 en 3,4 miljoen ton.
China volgt op de vierde plaats met 2,8 miljoen ton plastic afval. Het land deed de afgelopen jaren wel flinke inspanningen om de inzameling te verbeteren en plastic nadien te verwerken.
Hoewel veel landen in Afrika ten zuiden van de Sahara gemiddeld weinig plasticvervuiling hebben, scoren ze hoog per persoon wat betreft de niet-opgehaalde of behandelde plastics. Gemiddeld gaat het om twaalf kilogram plasticvervuiling per persoon per jaar, vergelijkbaar met meer dan vierhonderd plastic flessen. In een land als Groot-Brittannië zijn dat ‘slechts’ drie plastic flessen per persoon per jaar die in het milieu terecht komen.
Amper afvalbeheer in Afrika
De onderzoekers maken zich dan ook zorgen dat Afrika ten zuiden van de Sahara in de komende decennia de grootste bron van plasticvervuiling zou kunnen worden. Dit komt omdat veel landen in de regio amper afvalbeheer hebben en de bevolking er snel toeneemt.
Ze hopen dat deze eerste wereldwijde inventaris van plasticvervuiling een belangrijke basislijn is die kan helpen bij het ontwikkelen van plannen voor afvalbeheer, het herstel van hulpbronnen en een circulaire economie. Ze pleiten ook voor een ambitieus en juridisch bindend plasticverdrag om de oorzaken van plasticvervuiling aan te pakken.
“Beleidsmakers hebben dit probleem in het verleden moeilijk kunnen aanpakken, deels vanwege een tekort aan betrouwbare gegevens”, merkt tweede auteur Ed Cook op. “We hopen dat onze gedetailleerde lokale informatie zal helpen om de beschikbare middelen effectiever te gebruiken in de strijd tegen plasticvervuiling.”
Samen bepalen we de richting van de toekomst, elke dag weer. Koelen we het klimaat weer af? Blijven we veilig? Maken we de samenleving eerlijker? Als je kunt, help dan mee. Steun ons als lid of donateur. Want zonder voldoende ondersteuners redden we het niet. Dank je wel.
Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.
Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws
