De vijf centrale doelen van het Energieakkoord zijn binnen bereik. Dat concluderen de samenwerkende partijen in de Borgingscommissie Energieakkoord in hun Voortgangsrapportage 2016. Eerder dit jaar werd hiervoor een extra pakket maatregelen overeengekomen. De uitwerking van deze maatregelen leidt onder andere tot een verplichte energiebesparing voor de energie-intensieve industrie die ingaat op 1 januari 2018. Daarnaast is er een pakket maatregelen afgesproken voor energiebesparing in de gebouwde omgeving. Marktpartijen, energieleveranciers, netbeheerders en de overheid leggen de afspraken vast in een taakstellend convenant.
Ed Nijpels, voorzitter van de Borgingscommissie, toonde zich tevreden met de overeenstemming die de 47 partijen van het Energieakkoord hebben bereikt over de uitwerking van de extra maatregelen. "Met dit pakket is het stadium van de vrijblijvendheid in de energietransitie definitief gepasseerd. De partijen in het Energieakkoord zijn daar allemaal van overtuigd en zijn daarom ook bereid daar waar noodzakelijk verplichtende maatregelen te nemen. Dat is ook dringend noodzakelijk omdat het Klimaatverdrag van Parijs nog geweldige sprongen op energieterrein van Nederland vraagt. Bij de kabinetsinformatie 2017 zijn daarvoor doorbraken nodig", aldus Nijpels.
Maatschappelijke dimensie
De voorzitter van de Borgingscommissie dringt er in zijn aanbiedingsbrief bij het kabinet op aan nog voor de formatie de mogelijkheid van een extra windpark op zee voor 2023 te onderzoeken. Hij vraagt ook om bijzondere aandacht voor de maatschappelijke dimensie en de vergroting van het draagvlak in de samenleving. "Voor de maatschappelijke acceptatie is het van groot belang de lusten en de lasten eerlijk te verdelen," aldus Nijpels.
Nijpels heeft de Voortgangsrapportage vandaag overhandigd aan SER-voorzitter Mariëtte Hamer. “Als SER-voorzitter ben ik verheugd dat de evaluatie van de gekozen aanpak en organisatie van het uitvoeringsproces positief is uitgevallen. De evaluatie wijst uit dat het zeer aannemelijk is dat door het Energieakkoord resultaten zijn bereikt die anders niet of pas later tot stand zouden zijn gekomen. De aanbevelingen van de evaluatie nemen we ter harte bij de verdere stappen,” aldus Hamer. De SER-voorzitter heeft de Voortgangsrapportage 2016 naar de minister van Economische Zaken gestuurd.
Doelen binnen bereik
Van de vijf doelen van het Energieakkoord lagen drie al op koers: het aandeel hernieuwbare energie in 2023 op 16 procent, een besparing van het energieverbruik met gemiddeld 1,5 procent per jaar en een werkgelegenheidsgroei van ten minste 15.000 extra banen. Op basis van de resultaten uit de Nationale Energieverkenning 2015 (NEV) hebben de partijen van het Energieakkoord eerder dit jaar een extra pakket maatregelen afgesproken. Voor de twee doelen – 100 petajoule (PJ) energiebesparing en 14 procent hernieuwbare energie in 2020 – zijn in de Voortgangsrapportage 2016 extra maatregelen uitgewerkt. Hiermee komen alle vijf doelen voor 2020 en 2023 binnen bereik.
Afspraken energie-intensieve industrie
Voor de industrie zijn in het Energieakkoord afspraken gemaakt om tot 23 PJ energie in 2020 te besparen. Uit de NEV 2016, die in oktober is uitgekomen, bleek dat daarvan 12 PJ werd gerealiseerd. Voor de industrie zal worden geborgd dat het doel wordt gerealiseerd door de reeds ingezette intensiveringen. Conform de afspraken van eerder dit jaar heeft de energie-intensieve industrie aangegeven zeker te willen stellen dat de afgesproken energiebesparing van 9 PJ bij de energie-intensieve bedrijven wordt gerealiseerd. De minister van EZ heeft aan de Tweede Kamer gemeld dat per 1 januari 2018 een verplichting zal worden ingevoerd als de 9 PJ nog niet binnen bereik is. Bedrijven die kunnen aantonen dat zij hun bijdrage recent hebben geleverd of zullen gaan leveren, voldoen daarmee al aan hun verplichting.
Convenant energiebesparing
Energiebesparing in de gebouwde omgeving krijgt een extra impuls door een taakstellend convenant tussen marktpartijen, netbeheerders en de overheid. Dit convenant dient een markt voor energiebesparing op gang te brengen en een besparing te realiseren van 10 PJ in 2020. Indien deze aanpak eind 2018 niet op koers ligt om de doelen te halen, zullen alsnog aanvullende maatregelen worden genomen. Dit kunnen ook meer verplichtende maatregelen zijn bij marktpartijen, al dan niet ondersteund met fiscale maatregelen.
Evaluatie
2016 is een cruciaal jaar geweest voor de Borgingscommissie Energieakkoord. De contouren van de uitvoering worden steeds meer zichtbaar. Daarnaast is ook het systeem van de borging onder de loep genomen. Uit deze evaluatie blijkt onder meer het belang van de continuïteit op het gebied van energietransitie. Met het Energieakkoord is een onomkeerbaar proces in gang gezet naar een duurzame energievoorziening en meer duurzame groei.
Dynamiek
De Borgingscommissie constateert in de Voortgangsrapportage 2016 dat rondom de energietransitie een nieuwe dynamiek in de samenleving is ontstaan. Zowel bedrijven als particulieren komen met initiatieven. Dat bleek onder meer tijdens de Klimaattop in oktober. Met deze nieuwe initiatieven kunnen partijen substantieel bijdragen aan de realisatie van de doelen van het Energieakkoord, waardoor de realisatie mogelijk hoger uitvalt dan nu is voorzien. Begin 2017 volgen gesprekken met initiatiefnemers.
Klik hier voor de Voortgangsrapportage.
