De wilde bijen en hommels in Nederland sterven steeds verder uit. Als superbestuivers zijn ze belangrijk voor de productie van ons voedsel en voor het gehele ecosysteem. Van de 359 soorten wilde bijen in Nederland is inmiddels 55% bijna of zelfs al volledig uitgestorven. Die trend zet zich de komende jaren verder door, met grote gevolgen voor de bijenstand, de biodiversiteit en de lokale voedsel-productie in Nederland.
De Bijenstichting zet zich met het Bijen Educatiecentrum actief in om de kennis over de bij in Nederland te vergoten. En om de bijen te helpen kan iedereen op een bij-vriendelijke manier gaan zaaien. Want niet iedere bloem staat op het menu van de bij, en lang niet alle bloeiende planten leveren een positieve bijdrage aan de bijenstand.
Hoogleraar Berendse van Wageningen University & Research pleit daarnaast voor vergaande maatregelen om het gebruik van stikstof en landbouwgif terug te dringen voor het behoud van inheemse plantensoorten en bijen.
De honingbij is een uitzondering
De kennis over en de populariteit van de bij is de afgelopen jaren in Nederland sterk toegenomen. Tenminste, als we spreken over de honingbij, zoals ook te zien is aan het explosief toegenomen aantal (hobby)imkers. De wachtlijsten voor imkeropleidingen vormen dan ook een schril contrast met de snelle afname van de ruim 350 wilde bijensoorten en hommels in Nederland.
Jaap Molenaar, directeur van het Bijen Educatiecentrum licht toe: “De wilde bij en de hommels staan zwaar onder druk in Nederland, en dat is een groot probleem. Imkers zorgen voor de honingbij, en daar gaat het daardoor relatief goed mee. Maar dat is maar een van de honderden bijensoorten die hier voorkomen. Het zijn juist de wilde bijen en de hommels die onze zorg het hardst nodig hebben omdat zij zelfstandig leven en geen verzorging krijgen van imkers.”
De Bijenstichting signaleert dat veel mensen een bijdrage willen leveren aan het behoud van de bij, maar vaak onbedoeld verkeerd handelen. Dit onderstreept volgens Molenaar het belang van de juiste kennis om een bij-vriendelijke bijdrage te kunnen leveren: “Niet alle bloemen of bloeiende planten maken onderdeel uit van het dieet van de wilde bijen en hommels. De keuze voor biologisch zaad is een belangrijke eerste stap en alle beetjes helpen: zelfs met een geveltuintje, plantenbak op het balkon of bloemenborder in de tuin kun je echt al het verschil maken.”
Hoogste tijd voor nieuw natuurbeleid
“Bijen en hommels zijn essentieel voor de productie van ons voedsel en voor het gehele ecosysteem. Waar momenteel veel aandacht uitgaat naar klimaatproblematiek, is er veel te weinig aandacht voor de wilde planten en dieren in ons land en de eisen die zij aan hun omgeving stellen. Dit geldt in het bijzonder voor de sleutelrol van wilde bestuivers zoals bijen en hommels”, aldus Prof. Dr. Frank Berendse, hoogleraar Natuurbeheer en plantenecologie van Wageningen University & Research: “Hoe langer we wachten met vergaande maatregelen om het gebruik van stikstof en landbouwgif aanzienlijk terug te dringen, hoe meer soorten wilde bestuivers we uiteindelijk zullen kwijtraken”.
Vanuit het Bijen Educatiecentrum in Vorden geeft de Bijenstichting advies en informatie om de kennis en de diversiteit van bijen en hommels in Nederland duurzaam te vergroten. Nu het voorjaar losbarst, is dit het uitgelezen moment om samen met elkaar het juiste voedselaanbod en voldoende nestelplekjes door heel Nederland te creëren.
De Bijenstichting ontwikkelde praktische tips om bij-vriendelijk te zaaien en te planten zodat iedereen om en rond zijn huis eenvoudig zelf aan de slag kan.
