Er was reden voor een feestje bij MVO Nederland, afgelopen donderdag in het Beatrixtheater in Utrecht. Tijdens het Nieuwjaarsevent vierde de club voor maatschappelijk verantwoord ondernemers zijn tienjarig bestaan, het meerjarenprogramma Ambitie 2020 met bijbehorend online platform werden gelanceerd en koning Willem-Alexander nam het rapport ‘Ondernemen in de circulaire economie’ in ontvangst. Duurzaamnieuws.nl was erbij.
Opgewonden en verwachtingsvol. Zo zou je de sfeer in de volle zaal van het Beatrixtheater kunnen omschrijven. Het publiek van ondernemers en pers is benieuwd naar de plannen van MVO Nederland en zit met smart te wachten op het optreden van koning Willem-Alexander. Maar naar goed gebruik wordt dit hoogtepunt tot het laatst bewaard.
We trappen de plenaire opening af met een videoboodschap van Henk Kamp, Minister van Economische Zaken, die hierin het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen onderstreept. Gezien de actuele situatie rond de gaswinning in Groningen was Kamp wellicht niet de meest gelukkige keus voor de opening van wat moet doorgaan voor een duurzaam evenement.
Dan neemt MVO Nederland-directeur Willem Lageweg het woord. MVO moet volgens Lageweg een ambitieuzere lading krijgen: “MVO staat niet langer voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, maar voor Meervoudig Vernieuwend Ondernemen.” Dit voornemen is vastgelegd in het meerjarenprogramma Ambitie 2020 waarmee MVO Nederland “een belangrijke bijdrage wil leveren aan de positionering van Nederland als internationaal voorbeeld van een circulaire en inclusieve economie”.
Met andere woorden: met de ambitie om een internationaal voorbeeld te worden zegt de MVO Nederland-directeur internationaal een koploper te willen zijn in duurzaam ondernemen. Een mooi streven voor een land dat onderaan bungelt in Europa als het om duurzaamheid gaat. In de factsheet van Ambitie 2020 valt te lezen dat ‘in samenwerking met de zogenoemde leading partners en ambitiedragers de nationale ambitie vervolgens verder wordt uitgewerkt in kansen en concrete acties op deelthema’s’. Oftewel: we leggen ons nog niet vast op concrete doelen.
Die zogenoemde leading partners en ambitiedragers zijn leden van MVO Nederland. Wie nog mee wil doen moet dus ook lid worden. Aan hen vervolgens mede de taak om de Ambitie 2020 verder in te kleuren.
Een aantal van deze leden krijgt middels een pitch op het podium de kans zijn ambities kenbaar te maken. Zo vertelt directeur Joost Oorthuizen van IDH dat zijn bedrijf ontbossing wil tegengaan en dat IDH wil investeren in Afrika. Manpower-directeur Frits Scholten vertelt op zijn beurt dat de HR-dienstverlener ervoor wil zorgen dat iedereen die wil werken kan werken, dat iedereen plezier heeft in zijn werk en dat Manpower wil zorgen dat meer mensen de kans krijgen om hun talent te ontwikkelen.
Enige hilariteit ontstaat als dagvoorzitter Rens de Jong NS-directeur Timo Huges bevraagt en blijkt dat deze voor zijn functie bij de NS nooit in de trein had gezeten. Vervolgens vergeet Huges in zijn pitch de samenwerking met ProRail op het gebied van duurzaamheid te noemen. Je kunt je afvragen of deze man het boegbeeld moet vormen voor duurzame veranderingen.
Corendon-directeur Atilay Uslu vertelt over de inspanningen van zijn bedrijf om mensen aan te sporen duurzamer te reizen. Maar ook hier kun je je afvragen of een reisorganisatie – die duizenden vliegvakanties per jaar verkoopt - het voorbeeld moet zijn van duurzaam ondernemerschap. Goed, je moet ergens beginnen als bedrijf, maar als MVO Nederland in 2020 serieuze stappen wil hebben gezet, moeten de ambities dan niet veel rigoureuzer? Wie het interview met Jan Rotmans zag zou op z’n minst gaan twijfelen.
En waar zijn de pitches van de kleinere, innovatieve ondernemers die duurzaamheid in het dna van hun bedrijf hebben vastgelegd? Waar zijn de bedrijven als duurzaam spijkerbroekenmerk MUD Jeans, zonnepaneleninstallateur en winnaar van de FD Gazellen Award Arends Techniek, of Tekst to Change, mobiele informatieverstrekker in ontwikkelingslanden? Stuk voor stuk bedrijven die duurzaam en succesvol zijn.
Dan, eindelijk, wordt koning Willem-Alexander uitgenodigd het podium te betreden. Hij heeft ook een boodschap. Die spreekt hij alleen niet live uit op het podium, zoals je zou verwachten, maar via een videofragment uit zijn kersttoespraak van afgelopen december, dat wordt afgespeeld op een scherm. Na de video overhandigt directeur Willem Lageweg het rapport ‘Ondernemen in de circulaire economie’ aan de koning, die vervolgens met een druk op een grote rode knop het online platform van Ambitie 2020 lanceert en dan weer van het podium verdwijnt.
Slepen met boontjes
Tijdens de parallelsessie in de innovatiezaal worden hier en daar goede, maar ook duurzaam verontrustende initiatieven geopperd. Zo is een ondernemer van plan om Afrikaanse boeren te helpen boontjes naar Europa te exporteren. Een terechte vraag uit de zaal daarop luidt: wat is er duurzaam is aan bonen telen in Afrika voor consumptie in Europa, terwijl die bonen ook in Europa gemaakt kunnen worden?
Twee sprekers vielen deze dag wel op om hun inspirerende bijdragen. Meiny Prins, Algemeen directeur van Priva en voormalig Zakenvrouw van het Jaar wist te overtuigen met haar verhaal over Nederland als marktleider in Duurzame Urban Delta’s. Broodbakker Frank van Eerd van Bakkerij de Bisschopsmolen verraste om zijn simpele maar goede adviezen voor vakgenoten - ‘Bakkers, kom met je hoofd uit die deegkuip en luister naar de maatschappij: bak gezond brood’ - en consumenten – ‘Weet wat je eet’.
Hadden we van MVO Nederland niet meer visie mogen verwachten en van Ambitie 2020 meer ambitie? Van de ondernemers meer inspiratie en innovatie? Of is dat te vroeg of te veel gevraagd? Na tien jaar opstarten is nog eens zes jaar groen doorpolderen in elk geval wel erg mager. Een papieren tijger heette dat ooit. Nu dan ééntje op internet. Maar nog steeds zonder tanden.