Dat de zeespiegel stijgt als gevolg van de klimaatverandering is niet nieuw. Wel dat die stijging heel lang kan duren, zelfs langer dan de menselijke beschaving tot nu toe. Behalve als we de komende decennia gebruiken om de Co2-uitstoot drastisch te verminderen.
Zelfs als de opwarming van de aarde stopt bij 2° C – wat al als moeilijk wordt gezien – zal 20% van de wereldbevolking toch moeten verhuizen vanuit kustgebieden die overspoeld zullen worden door stijgende oceanen. New York, Londen, Rio de Janeiro, Cairo, Calcutta, Jakarta en Shanghai zullen dan allemaal onder water staan.
"Een groot deel van de koolstof die we in de lucht brengen door het verbranden van fossiele brandstoffen zal daar duizenden jaren blijven", aldus Professor Peter Clark van de Oregon State Universiteit in de Verenigde Staten. Hij begeleidde een nieuw onderzoek waaruit deze conclusies naar voren kwamen. "Mensen moeten begrijpen dat de effecten van de klimaatverandering duizenden generaties blijven bestaan."
"De gevolgen van het fossiele brandstof tijdperk op de lange termijn zijn huiveringwekkend en risicovol ", zegt medeonderzoeker Professor Thomas Stocker van de Universiteit van Bern in Zwitserland. "We zullen ons massaal moeten aanpassen. Verhuizen naar hoger gelegen gebieden zal de enige optie zijn."
Volgens het rapport, dat gepubliceerd werd in het blad Nature Climate Change, wordt in de meeste onderzoeken gekeken naar de gevolgen van de opwarming van de aarde tegen 2100. Een van de grootste gevolgen op de lange termijn wordt daarbij over het hoofd gezien: het smelten van de poolkappen, waardoor de zeespiegel verder stijgt.
Het duurt namelijk duizenden jaren voordat grote ijslagen volledig reageren op hogere temperaturen. De onderzoekers menen dat deze lange termijn visie morele vragen oproept over hoe wij onze doorgeven aan toekomstige generaties.
Het onderzoek toont aan dat - zelfs als we de temperatuurstijging door een lagere uitstoot kunnen beperken tot 2°C - de zeespiegel de komende 2000 jaar met 25 meter stijgt. En dat deze stijging ten minste 10.000 jaar duurt; twee keer zo lang als de geschiedenis van de mensheid. Als de huidige verbranding van kolen, olie en gas niet wordt afgeremd, stijgt de zee zelfs met 50 meter, en verandert de wereldkaart volledig.
"We kunnen geen zeeweringen bouwen van 25m hoog ", aldus Clark. "Hele steden zullen moeten verhuizen."
Veruit de grootste bijdrage aan de stijging van de zeespiegel - ongeveer 80% - zou het smelten van de Antarctische ijskap zijn. Uit een andere nieuwe studie die Nature Climate Change publiceerde, blijkt dat een aantal grote Antarctische ijsplaten in de oceaan dreigt te zakken. Enorme drijvende ijsplaten rond Antarctica bieden nu nog steun aan de gletsjers en ijskappen op het continent. Maar als deze smelten, zoals de Larsen B ijsplaat in 2002, stroomt het ijs acht keer zo snel de oceaan in.
Johannes Fürst en zijn collega’s van de Universiteit van Erlangen-Nürnberg in Duitsland berekenden dat met een afname van 5% van het ijsplateau in de Bellingshausen Zee en 7% van die in de Amundsen Zee de steunfuncties van deze plateaus geheel verdwijnen. "Dat is zorgelijk, want in deze regio zijn de ijsplateaus aanzienlijk dunner geworden de laatste twee decennia.“
Gezien de hoeveelheid kooldioxide die zich nu in de atmosfeer bevindt, is het al onvermijdelijk dat de grootste steden ter wereld onder water komen. "De stijging van de zeespiegel zit al in het systeem", zegt Professor Stocker, een toonaangevende klimaatwetenschapper.
De onderzoekers stellen dat we een nieuwe industriële revolutie nodig hebben om een wereldwijd energiesysteem te creëren zonder koolstof-uitstoot. Zij concluderen: "Het succes van de VN-klimaattop in Parijs, en elke volgende top daarna, moet niet alleen worden beoordeeld op het gebied van nationale toezeggingen, maar ook door te kijken naar hoe deze toezeggingen uiteindelijk zullen leiden tot het punt waarop kiezen voor energiesystemen zonder CO2-uitstoot normaal wordt voor iedereen.
"We maken keuzes die de wereld van de kinderen van onze kleinkinderen en daarna beïnvloedt," zei Professor Daniel Schrag aan de Harvard Universiteit in de Verenigde Staten. "We moeten goed nadenken over de lange termijngevolgen van onze huidige acties."