Heb je het al wel eens aangekaart? Bijvoorbeeld op je werk, aan de universiteit, richting je bank, verzekeraar of pensioenfonds, of gewoon thuis aan de keukentafel? Eigenlijk moeten we nu overal die cruciale vraag stellen: in hoeverre steunen we nog de fossiele energie-bedrijven? Want daar moet nu echt een einde aan komen, door hun aandelen te verkopen en dus te divesteren, zoals dat heet. Ik leg graag uit waarom dat hard nodig is. En met de bijgeleverde poster kun je het punt makkelijk op een of meer agenda’s zetten.
400.000 ‘klimaatdoden’
We zijn nu al zeker 25 jaar bezig met de klimaatproblematiek. En net zoals met bijvoorbeeld roken en de asbestzaak, duurt het weer veel te lang voordat er echt effectief actie wordt ondernomen, terwijl de opwarming van de Aarde vele malen ernstiger is. Klimaatwetenschappers zijn daarom zeer ongerust. Hun voorspellingen komen steeds eerder uit dan verwacht. IJskappen smelten, de oceanen verzuren en de golfstroom vertraagt. Extreem weer neemt zienderogen toe. De Climate Vulnerability Monitor telt per jaar al 400.000 ‘klimaatdoden’, vooral in armere landen. Hoeveel erger moet het nog worden voordat iedereen wakker is geschud? De hoop is nu met name gevestigd op de divestmentbeweging. Die begon in Noord-Amerika, maar is nu wereldwijd actief. Vele instellingen en gemeenten doen al mee, zoals bijvoorbeeld de Stanford University en gemeenten als Berkeley, San Francisco en Seattle. De eerste Europese gemeenten zijn Boxtel, Örebro, Oslo en Oxford. Zie de hele lijst van alle fossielvrij verklaarde gemeenten en de vele instellingen op: http://gofossilfree.org/commitments/
Gevaarlijke Carbon bubble
Naast de klimaatverandering is er ook het grote financiële gevaar: de Carbon bubble. Diverse onderzoeken maakten duidelijk dat nog slechts 20% van de bekende fossiele voorraden nog gebruikt kan worden, omdat we anders zeker boven de 2 graden opwarming uitkomen. Dus 80% moet onder de grond blijven. De waarde van de aandelen van de fossiel bedrijven is daarom gevaarlijk overschat. Die bubble gaat een keer uiteenspatten. Dat kan de volgende crisis worden, waarbij ook pensioenen fors in waarde dalen,de premies omhoog moeten en de koopkracht dus daalt. Pensioenfonds ABP is onlangs extra gewaarschuwd met ruim 10.000 handtekeningen. Tegen beter in gaan de fossiele bedrijven intussen nog doodleuk door met nog meer fossiele bronnen zoeken, zelfs op de Noordpool en met het schadelijke schaliegas fracken. Het gaat wereldwijd om een jaarlijkse investering van ver boven de 500 miljard dollar; hoe dom of verblind kun je zijn? De verontwaardiging daarover is dan ook snel groeiende.
De Guardian in actie
De divestment-campagne heeft vorig jaar een grote boost gekregen toen ook de Wereldraad van Kerken opriep om te divesteren. Bisschop Desmond Tutu werd een belangrijk voorvechter, omdat hij heeft meegemaakt dat het apartheidsregiem pas echt viel toen bedrijven en regeringen hun investeringen uit Zuid-Afrika terugtrokken. Opmerkelijk was ook dat de Rockefellers besloten hun geld uit de olie te halen en in duurzame energie te investeren. En helemaal opvallend was de stap die de Engelse krant de Guardian zette: het dagblad is zelf actie gaan voeren. Zie het bericht daarover hier. Door al die ontwikkelingen zijn er duidelijke signalen dat de fossiele wereld onrustig wordt. Ruim 50 miljard dollar aan investeringen is nu al gedivesteerd.
Agendapunt-poster
Hoe kan iedereen hiermee aan de slag, na eerst de eigen fossiele aandelen van de hand gedaan te hebben? En natuurlijk minder vliegen, meer zonnepanelen, minder vlees/zuivel, en overstappen op een elektrische auto is ook niet verkeerd. Onlangs was het Global Divestment Day en wereldwijd werden acties ondernomen. Met een delegatie van Transition Town Boxtel bezochten we 20 bedrijven, kerken, het Waterschap, de Werkgeversvereniging en supermarkten. Samen met het landelijk campagnebureau van Fossielvrij NL – www.fossielvrij.nl - ontwikkelden we een ‘agendapunt-poster’. Die hebben we persoonlijk aangeboden, op A3 formaat. Dat werkte goed. Drie ervan, de Boxtelse werkgevers, de basiliek St. Petrus en het Waterschap De Dommel hebben beloofd het punt te agenderen. De poster is HIER voor iedereen beschikbaar en kan dus hergebruikt worden. Desgewenst kan de afzender aangepast worden. Mail daarvoor naar [email protected] . Veel succes gewenst met dit agendapunt!
Jan Juffermans, werkte tot 2010 voor De Kleine Aarde, nu o.a. voor Transition Town Boxtel en het Platform Duurzame en Solidaire Economie