Duitsland heeft zijn laatste drie kerncentrales gesloten. De sluiting betekent het einde van een stop-start-aanpak van kernenergie en een overwinning voor de luidruchtige anti-kernenergiebeweging van het land. De installaties die worden gesloten staan in Emsland, in de noordelijke deelstaat Nedersaksen, in Beieren en in Neckarwestheim, Baden-Württemberg. Deze leverden 6,5% van de elektriciteit van het land.
De sluitingen vormen een probleem voor energiebeleidsmakers die een evenwicht proberen te vinden tussen de groeiende vraag naar elektriciteit in een van Europa’s industriële grootmachten en het streven naar een koolstofarme economie, en dat tegen de achtergrond van de onzekerheid door de oorlog in Oekraïne.
Duitsland stelde de sluiting van de drie centrales vorig jaar uit nadat Rusland de Europese gasleveringen had verminderd, waardoor bezorgdheid ontstond over een tekort aan energie tijdens de winter, schrijft The Guardian.
Aan en weer uit
Het land begon meer dan twee decennia geleden met het afbouwen van kernenergie in het kader van een lange campagne tegen de technologie, maar in 2010 kondigde Angela Merkel, de toenmalige kanselier, een verlenging aan van de levensduur van de 17 kerncentrales van het land tot uiterlijk 2036.
Dit beleid werd het jaar daarop snel teruggedraaid nadat een aardbeving en tsunami de meltdown van reactoren in de kerncentrale van Fukushima Daiichi in Japan veroorzaakten.
De nucleaire ongevallen van Three Mile Island in de VS in 1979 en Tsjernobyl in 1986 hadden het verzet tegen kernenergie in Duitsland, dat eerder in de jaren zeventig was begonnen, al versterkt. Duitsland heeft sinds 2003 16 reactoren uitgeschakeld.
De definitieve sluiting heeft vragen doen rijzen over de continuïteit van de energievoorziening en de vooruitzichten voor de Duitse koolstofuitstoot. Het land wil tegen 2038 alle kolengestookte centrales sluiten. De eerste sluitingsronde is gepland voor 2030.
Het parlement heeft vorig jaar echter noodwetgeving goedgekeurd om stilgelegde kolencentrales te heropenen om de elektriciteitsproductie te ondersteunen. De bouw van meer terminals voor de invoer van vloeibaar aardgas is ook versneld sinds het begin van de oorlog in Oekraïne.
Kolen zijn goed voor iets meer dan 30% van de Duitse elektriciteitsopwekking in 2022, vóór wind – goed voor 22%, gasgestookte opwekking met 13% en zonne-energie met 10%. Biomassa, kernenergie en waterkracht vormen het leeuwendeel van de rest.
De denktank Ember schat dat Duitsland en Polen in 2030 de twee grootste producenten van kolengestookte elektriciteit in de EU zullen zijn en tegen die tijd verantwoordelijk voor meer dan de helft van de emissies in de EU.
Voorstanders van kernenergie voeren aan dat kernenergie een koolstofarm, betrouwbaar alternatief is voor fossiele brandstoffen voor de opwekking van elektriciteit. Critici zeggen dat nieuwe projecten duur zijn, vaak vertraging oplopen en milieuproblemen opleveren in verband met de verwijdering van kernafval.
Maar de vergelijking tussen nieuwe kerncentrales bouwen, of het verlengen van bestaande, is een heel verschillende. Bestaande kerncentrales langer laten doordraaien betekent een onmiddellijke besparing op aanzienlijke CO2 uitstoot, tegenover een beperkte hoeveelheid extra kernafval van enkele m3 per jaar, per centrale. De nu gesloten centrales waren ook goed voor in vergelijking 34 miljard m3 gas, dat nu extra moet worden ingekocht. Deels ook als LNG uit Rusland. De winst van de anti-kernenergie beweging is in dit geval een verlies voor het klimaat.
