Nu de Covid-19 restricties tot het verleden behoren, kunnen we langzamerhand uitkijken naar een welverdiende vakantie. Waar ga je heen? Met wie ga je? Wat neem je mee? Hoe kan het duurzaam? Met de laatste twee vragen gaan we je helpen. We duiken in een analyse over de milieu-impact van jouw leesgewoonte en helpen je kiezen tussen een e-reader of een traditioneel papieren boek.
Life Cycle Assessment
Of je nu rugklachten wilt voorkomen en kiest voor een e-reader of de geur van een papieren boek niet kunt weerstaan. Deze analyse laat de invloed zien van jouw keuze op de CO2 impact. We berekenen de milieu-impact van een e-reader en een papieren boek aan de hand van een Life Cycle Assessment (LCA), ook wel levenscyclusanalyse. Een Life Cycle Assessment is een methode om de milieu-impact van de gehele levensloop van een product te bepalen. Hiermee kun jij een weloverwogen keuze maken en je CO2-voetafdruk verkleinen.
Om een juiste vergelijking te maken tussen een e-reader en een papieren boek wordt een zelfde rekeneenheid vastgesteld. Hiermee worden verschillen in de producten, zoals de mogelijkheid van een e-reader om meerdere boeken te lezen, in aanmerking genomen. We gaan ervan uit dat een persoon twee boeken per maand leest van gemiddeld 300 pagina’s. Gezien de gemiddelde levensduur van een e-reader van 5 jaar, betekent dit dat een persoon over een periode van 5 jaar 120 boeken leest. Wees gerust, dat jij alle boeken bewaart tot je vakantie is geen probleem voor deze analyse.
Impact van een papieren boek
Om de totale impact van het lezen van een papieren boek te berekenen, analyseren we de gehele levensloop van het product. Voorafgaand aan het lezen van een fysiek boek gaat een heel productieproces. Nadat het boek is geproduceerd, wordt deze per vrachtwagen getransporteerd naar een verkooppunt. Alvorens je het boek in de brievenbus hebt, wordt deze afgeleverd door een transportbedrijf in een transportbusje. Aangezien we ervan uitgaan dat je niets nodig hebt om een boek te kunnen lezen, afgezien van incidenteel brilgebruik, is het gebruik van een boek emissievrij. Aan het einde van de levensduur van een boek wordt deze inclusief verpakking in een papierbak weggegooid. Dankzij de afvalverwerking waarbij 90% van het papier wordt gerecycled, wordt de milieu-impact van een papieren boek beperkt.
Figuur 1. De gehele levensloop van een papieren boek (cradle to grave): Hedgehog Company B.V. (2021).
Impact van een e-reader
De levensloop van een e-reader ziet er anders uit. Het productieproces van e-readers vindt voornamelijk plaats in China en in dit geval gaan we uit van Shanghai. Wanneer de e-reader klaar is voor gebruik, wordt deze per boot getransporteerd naar de haven van Rotterdam. Vervolgens wordt de e-reader gedistribueerd naar een elektronica verkooppunt. Vergelijkbaar met een boek, wordt de e-reader afgeleverd door een transportbedrijf in een transportbusje. Om gebruik te kunnen maken van de e-reader dien je hem op te laden. Met één opgeladen batterij kun je doorgaans twee weken lezen. Dit betekent dat de e-reader twee keer moet worden opgeladen om het gemiddelde aantal boeken van twee per maand te lezen. Doordat de Nederlandse elektriciteitsmix voornamelijk is gebaseerd op fossiele energie, wordt de milieu-impact vergroot. Wanneer het einde van de levensduur is bereikt, wordt de e-reader weggegooid en verwerkt als elektronisch afval.
Figuur 2. De gehele levensloop van een e-reader (cradle to grave): Hedgehog Company B.V. (2021).
De beste keuze
De vergelijking op basis van de Life Cycle Assessment (figuur 3) toont aan dat het lezen van papieren boeken een hogere milieu-impact heeft dan het lezen van boeken op een e-reader. Papieren boeken hebben namelijk een hogere impact op klimaatverandering. Het aanschaffen en lezen van 120 papieren boeken veroorzaakt een CO2 emissie van 153 kg in vergelijking met 52,3 kg CO2 emissie door het aanschaffen en het lezen van 120 boeken op een e-reader.
Daarentegen is het van belang om het opladen van de e-reader in acht te nemen. Op basis van de Life Cycle Assessment kun je dan ook concluderen dat wanneer je meer dan 25 boeken in 5 jaar leest, de milieu-impact van een e-reader lager is dan een papieren boek. Lees je echter minder dan 25 boeken in 5 jaar, dan heeft het lezen van papieren boeken een lagere milieu-impact. Een kanttekening is dat er bij deze analyse is uitgegaan dat iemand een nieuw papieren boek koopt dat na het lezen wordt weggegooid. Kun je een papieren boek echt niet weerstaan, maar wil je toch een lagere CO2 voetafdruk? Dan adviseren we je het gelezen boek door te geven aan iemand anders of door gebruik te maken van een (buurt)bibliotheek. Lees je veel boeken en wil je rugklachten voorkomen? Dan zit je goed door te kiezen voor het lezen op een e-reader. Lees hier de gehele vergelijking.
Figuur 3. Relatieve impact van een papieren boek en een e-reader: Hedgehog Company B.V. (2021).
(Voor de analyse van de gehele levensloop van de e-reader en een fysiek boek, maken we gebruik van milieu-impact categorieën van de EF Impact Assessment Method. De informatie over de producten in deze analyse is gebaseerd op wetenschappelijke literatuur. Ten slotte raadplegen we twee databases om de levenscyclus analyse te modelleren; de ecoinvent v3.6 database en de Nationale Milieudatabase v3.1.
Babbitt, C. W., Madaka, H., Althaf, S., Kasulaitis, B., & Ryen, E. G. (2020). Disassembly-based bill of materials data for consumer electronic products. Scientific Data, 7(1), 1-8.
Sangprasert, W., & Pharino, C. (2013, January). Environmental impact evaluation of mobile phone via life cycle assessment. In 3rd International Conference on Chemical, Biological and Environment Sciences (ICCEBS’2013).
