Eetbare bostuinen, ook wel bekend als voedselbossen, zijn een populair onderdeel van permacultuur. Door verschillende ontwerpprincipes van de permacultuur te gebruiken is het voor iedereen mogelijk om een bos te ontwerpen vol met eetbare en andere nuttige planten.
Denk aan verschillende lagen noten- en fruitbomen zoals tamme kastanjes, walnoten, hartnoten en appel-, peer– en kersenbomen. Hieronder kunnen weer noten- en fruitstruiken staan zoals hazel– en lambertsnoten, frambozen, bosbessen, rode en zwarte bessen etc. Daarbij kunnen er eetbare klimmers in de bomen groeien, denk aan Japanse wijnbes, braam, boysenbes of zelfs een Siberische kiwi. Daaronder of in open plekken in het bos kunnen groentes, bloemen en kruiden groeien als kruizemunt, daslook etc. En laten we niet de knolgewassen vergeten als aardperen en yacon. En als laatste zijn er nog de bodemkruipers zoals aardbeien en vele leden uit de pompoen familie (Cucurbitaceae) die over de bodem kunnen kruipen.
Het grote voordeel van een eetbare bostuin is dat alle ecologische niches gevuld worden. Hierdoor wordt de zon en de bodem optimaal gebruikt door de verschillende lagen nuttige planten en is onkruid een veel kleiner probleem. Door verschillende lagen voedsel onder elkaar te groeien zoals in dit systeem wordt ook de opbrengst per vierkante meter groter. Ten slotte heb je met een eetbare bostuin op termijn telkens minder onderhoud omdat het een ecosysteem is wat grotendeels in balans is net zoals natuurlijke climax-ecosystemen. Door slim de permacultuur ontwerpprincipes toe te passen kun je een eetbaar bos maken met de veerkracht van een natuurlijk ecosysteem. Dit heeft voordeel voor de mensen en voor de natuur.
(Voor meer details, download gratis het Nederlandstalige: “Basishandboek Aanleg en Beheer van Voedselbossen”, door Anastasia Limareva)
Hier twee filmpjes met rondleidingen door twee eetbare bostuinen. Als eerste Martin Crawford met zijn Forest Garden.
Hij heeft hierover een boek boordevol praktische informatie gepubliceerd met de titel: "Creating a Forest Garden".
Meer videomateriaal van Martin Crawford over zijn bostuin – een 12 delige videoserie – is te vinden op youtube.
Daarnaast heeft Robert Hart een model voor een Eetbare Bostuin opgericht op ongeveer 500 vierkante meter op zijn farm in Wenlock Edge in Shropshire, Engeland. Hij geeft aan dat dit net zo goed in een normale stadstuin mogelijk is. Hij zegt:“Mijn Bostuinmodel is in staat om een familie voor de tijd van minstens 7 maanden per jaar te laten genieten van overwegend uit zichzelf groeiend en onderhoudend voedsel, en heeft maar een minimale zorg of bewerking nodig”. Op deze plattegrond is te zien hoe deze bostuin ingericht is. In de korte documentaire Forest Gardening with Robert Hart legt hij de principes van het ontwerp van zijn bostuin uit terwijl hij erdoorheen loopt.
Een uitgebreid boek mede gebaseerd op deze tuin is: 'How to make a Forest Garden', geschreven door Patrick Whitefield (1949 -2015).
Ook in Nederland zijn er telkens meer initiatieven om particuliere maar ook publieke eetbare bostuinen aan te leggen. Zo heeft www.foodforestry.nl zich hierin gespecialiseerd. Ze hebben in Nederland al meerdere eetbare bostuinen helpen ontwikkelen en aanleggen. Moge er nog vele volgen.
Daarnaast hebben in Amsterdam een groep buurtbewoners het Sarphatipark onder handen genomen en een stuk eetbaarder gemaakt. In het bestaande park zijn o.a. notenbomen, fruitbomen en vele soorten fruitstruiken aangeplant. De fotoreportage met korte teksten illustreren dit mooi.
En bij voorkeur een fruit- of notenboom. :)
Is dit een welkome invulling van toekomstig openbaar groenbeheer van Nederland? Eetbare bostuinen in het beheer van de buurt die er het voordeel van hebben, ze kunnen genieten van de natuur en tegelijkertijd veel vers voedsel hieruit halen. Een win – win situatie voor de mens en de natuur door slim samen te werken aan de hand van de principes van permacultuur!
Aanverwante informatie:
Voedselboswachters gevraagd!
Download gratis: “Basishandboek Aanleg en Beheer van Voedselbossen“, door Anastasia Limareva
Online – Eetbare Planten en Paddenstoelen Database
Website Food Forestry Nederland
Voedselbos plantenkwekerij Arborealis
Food Forest, Open Source Portal
Permacultuur facebookgroep (6500+ leden)
Voedselbos facebookgroep (500 leden)
Bekijk de vrij downloadbare introductiecursus over Permacultuur
Boek: Creating a forest garden.
