Energie uit de bodem loont ook in Nederland
Bij duurzame energie gaat de eerste gedachte al snel naar zonnepanelen of windmolens. Maar er zijn natuurlijk meer vormen beschikbaar. Bovendien gaan zon en wind (en ook waterkracht) vooral over stroom, terwijl uiteindelijk de meeste energie wordt gebruikt voor het opwekken van warmte. Die warmte is al gratis onder onze voeten beschikbaar en we praten dan over geothermie of aardwarmte. We moeten ze er wel nog 'even' uithalen.
In vulkanisch actieve gebieden zoals in IJsland is warmte‐ en elektriciteitswinning uit warmwaterbronnen of geisers nabij het aardoppervlak al lang bekend, maar ook in Nederland is geothermie mogelijk. In verschillende gebieden zijn immers watervoerende lagen beschikbaar met een geschikte temperatuur voor o.a. de verwarming van gebouwen. Hoe dieper men in de ondergrond boort, hoe warmer het wordt. In onze ondergrond stijgt de temperatuur ongeveer met 30 °C per kilometer bij een startwaarde van ongeveer 10°C aan het aardoppervlak (maaiveld). De ondergrens voor directe verwarmingstoepassingen is ongeveer 25°C. Hiervoor dien je dus al 500 m diep te boren.
In ondiepere lagen kun je wel tijdelijk warmte en / of koude opslaan, maar strikt genomen vallen WKO of warmte-koude opslagtoepassingen niet onder geothermie.
Aardwarmtewinning werkt doorgaans met het aanboren en oppompen van warm water in diepe lagen in de ondergrond. Hiervoor dienen één of meerdere diepe boringen gedaan te worden. Eenmaal geïnstalleerd nemen deze bronnen een minimum aan ruimte in en zorgen zij niet voor overlast.
Aardwarmte kan bovendien op veel plaatsen lokaal toegepast worden en draagt bij tot de diversificatie van onze energievoorziening. Inzetten op geothermie verhoogt daarom ook de leveringszekerheid van onze energietoevoer. Daarbij geldt dat wanneer een installatie eenmaal opgezet is, de energiekosten voor lange tijd stabiel en voorspelbaar zijn. In vergelijking met andere hernieuwbare energiebronnen is geothermie ook niet afhankelijk van bijvoorbeeld externe weersomstandigheden.
Er zijn inmiddels verschillende aardwarmteprojecten die warmte leveren. Een van de meest bijzonder ligt in Heerlen, waar warm water uit oude mijnschachten wordt gebruikt om huizen en kantoren te verwarmen. Verder zijn er verschillende projecten in de tuinbouw, in Pijnacker, Bleiswijk en in Vierpolders, waar een groep van ondernemers in de glastuinbouw het project gezamenlijk dragen.
In Vierpolders wordt water van 2200 meter diep en met een temperatuur van 85 graden opgepompt en gebruikt voor de verwarming van diverse kassen. Het project heeft een verwacht vermogen van 17 à 22 MWth. Daarmee kan, naast een grote reductie van de CO2 uitstoot, een kostenbesparing worden bereikt tot 40% van de energiekosten. Daarmee is de investering van bijna 21 miljoen Euro snel terugverdiend en kan op het project een gezond rendement worden gehaald. Financiële prognoses zijn bij aardwarmteprojecten zeker, vanaf het moment dat de put geslagen is. Het boren van de put is het moment van risico. Vanaf dat moment is de levering van energie verzekerd en constant voor de hele looptijd van het project. Wanneer ook de afnameprijs van de energie vooraf is vastgelegd, is de exploitatie gedekt.
Het project in Vierpolders is ook vanuit financieel perspectief uniek: naast de participerende ondernemers en financiers is het ook mogelijk voor particulieren om mee te investeren. Dat kan middels het fonds Regionaal Duurzaam van Meewind.
Meer artikelen uit de categorie: Inzicht
Beste André,
Nog steeds beledigd, of is het al weer wat gezakt?
Ik heb even gekeken op de door jou genoemde link op Wikipedia en zie daar:
“Een verwarmingssysteem draait gemiddeld 2000 uur per jaar, zeg dat je 10 kW per uur nodig hebt uit de bron, dan heb je 20.000 kW uit de bodem gehaald.”
Ook hier is weer iemand aan het woord die de simpelste zaken niet begrijpt: kilowatten per uur bestaan niet ! Kilowatten zijn een maat voor het VERMOGEN. Dus als je een vermogen van 10kW gebruikt, gebruik je in 2000 uren 20.000kWuur aan ENERGIE!
En zo knoeien we maar wat door, nietwaar.
Er staat op die website ook nog iets over vermogen per m2, als funktie van de soort bodem. Wat ontbreekt is de essentiële informatie over de toe te passen diameter van de kunststofleidingen.
Oké, blijkbaar kan het dus wel, tenminste volgens deze webpagina: http://www.warmtepomp-info.nl/bron/
“Bij een horizontale collector is de opbrengst per m² (uitgaande van 2000 uur per jaar):
10-15 Watt bij droge zandgrond per m² grondoppervlak
15-20 Watt bij natte zandgrond per m² grondoppervlak
20-25 Watt bij droge leemgrond per m² grondoppervlak
25-30 Watt bij natte leemgrond per m² grondoppervlak
30-35 Watt bij grondwatervoerende grond per m² grondoppervlak”
Grote gebouwen verwarm je daar niet mee, maar voor een woning kan het genoeg zijn als er genoeg grondoppervlak kan worden gebruikt. Dat wordt wel moeilijk in dicht bebouwde gebieden.
Ik begrijp het al beste Sjaak, iedereen is idioot en dom en alleen jij weet het beter. In plaats van verwijzingen naar je eigen artikelen in een regionaal krantje zou ik graag zien waar jouw superieure kennis vandaan komt. Ik laat me graag overtuigen maar dan wel graag uit een betrouwbare bron. Wikipedia is overigens zo slecht nog niet…
Beste André,
Ook jij laat blijken dat je er maar wat op los schrijft.
Mijn horizontale warmtewisselaar op twee meter diepte in zandige grond, zonder stromend water, werkt prima, zonder hulp van elektrische bijverwarming, ook in de winter bij harde koude wind.
Wie komt er nu op het idiote idee om te spreken van een verticale warmtewisselaar tot op 2 meter diepte.
Die diepte moet een kleine 100 meter zijn, niet om bij meer warmte te komen, maar om voldoende volume van de warmtewisselaar te bewerkstelligen.
De kunst is om bedacht te zijn op kletsverhalen, ook als je Wikipedia raadpleegt. Klakkeloos overschrijven is dom.
Het principe van de warmtepomp en – heel belangrijk – de voorwaarden die deze stelt aan bijvoorbeeld de bodemstructuur (waterdoorlatend zand of juist stagnerende klei) en de warmtegradiënt wordt goed uitgelegd op Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Warmtepomp. Als er een verticale grondwarmtewisselaar wordt gebruikt zal 2 meter diepte in kleiige Friese bodem niet voldoende zijn, eerder vanaf minstens 2 meter tot …(? – afhankelijk van warmtegradiënt, bodemstructuur en grondwaterbeweging). En een horizontale warmtewisselaar werkt alleen in stromend water.
Beste duurzame Fred,
Je hebt de klok horen luiden, maar je weet niet waar de klepel hangt.
Ten eerste is de temperatuur op 2 meter diepte niet 30 graden, maar 10 graden.
Ten tweede pompt de warmtepomp de warmte, die de kern van de aarde uiteindelijk levert aan de grond vlak onder ons, naar boven. Dus is het wel degelijk een warmtepomp. Omdat die temperatuur lang geen 35 graden (t.b.v. de vloerverwarming) is, moet dat nog worden bereikt door de druk op te voeren. Dat kost inderdaad elektrische energie. Maar omdat je totaal geen gas verbruikt is het rendement, financieel en milieutechnisch gezien, positief. Die 65 graden is alleen voor de boiler.
Omdat het even duurt voordat de aardwarmte, rondom de kunststof buizen, weer 10 graden is tijdens het winnen van de warmte, kan het ’s winters gebeuren dat de temperatuur van het in de buizen gepompte water – 3 graden is. Het komt dan als 0 graden weer terug. Die 3 graden verhoging is voldoende om het huis te verwarmen. Inderdaad die vloeistof is geen zuiver water, maar water met koelvloeistof, bestand tegen 15 graden vorst.
Zie eventueel:
http://arc.ndc.x-cago.com/archive/expressor.do?date=20150530&item=S0FFZ25GaTVHbVU5SUhIUmJQcityR016Q2EzZEhpMkE=
en
http://arc.ndc.x-cago.com/archive/expressor.do?date=20150708&item=VG11VWtGL3UxdlNuYUNmRU1FV3daQS9Oai9LNFdFWWQ=#
Zo zie je maar weer: allemaal verhalen, maar slechts enkele zijn juist.
Hoe kom je eigenlijk aan deze, volstrekt onjuiste, redenatie: “De ‘warmtepomp’ moet de omhooggepompte lauwe water van ongeveer 30 graden nog naverwarmen met het verhogen van de druk, waarbij de temperatuur stijgt naar de gewenste werktemperatuur van 65 graden.” ?
Het dorp Vierpolders valt onder de gemeente Brielle op het eiland Voorne-Putten. Zelf woon ik in Spijkenisse en volgt dit project op de voet.
@Sjaak Uitterdijk
Warmtepomp is een misleidend woord. Een beter woord is drukverhogende pomp. De ‘warmtepomp’ moet de omhooggepompte lauwe water van ongeveer 30 graden nog naverwarmen met het verhogen van de druk, waarbij de temperatuur stijgt naar de gewenste werktemperatuur van 65 graden. Dus in uw voorstelt dient de temperatuur van 10 graden met een nog hogere druk. De drukopvoeren kost veel elektrische energie. De elektrarekening zal fors omhoog gaan, vrees ik.
Waarom zo moeilijk?
Waarom niet gewoon de warmte uit de grond halen zoals die op 2 meter diepte al te benutten is met behulp van een warmtepomp?
Sjaak Uitterdijk
Han Snijders reageert op Adri Ros:
In een tijdschaal van vele miljoenen jaren is in aardlagen uitwisseling ontstaan tussen energieën, vaste en levende materie. Dit resulteerde een bepaalde symbiose of orde.
Als dat binnen een tijdschaal van enkele tientallen of honderden jaren op kunstmatige, wanordelijke en grootschalige wijze wordt verstoord raakt deze dynamiek verstoord. De gevolgen zijn dan per definitie niet te overzien. De toestroom van radioactieve warmte uit de diepte blijft gewoon intact maar de bovenste aardlagen zijn dan, bij wijze van spreken, veranderd in een onsamenhangende en grootschalige zandbak. ( We moeten daarbij bedenken dat dit proces zonder in te grijpen alleen maar enorm zal toenemen. Dit komt door toekomstige welvaartswensen en verspreiding daarvan over de wereld ).
@Han: Ik denk dat je wat zaken door elkaar haalt hier. Ik ben het wel eens met het principe dat de mens moet leren bewust en respectvol om te gaan met de wereld. De (kolen)mijnbouw groef gangen die wel eens instorten. De gaswinning haalt gas en andere smurrie weg waardoor holtes ontstaan die kunnen instorten. De structuur van de aardkorst is in constante verandering. De warmte-energie van de aarde is bijna oneindig groot en er komt nog steeds warmte extra bij vanuit kristallisatie-processen en radio-actief verval in de kern. Google er maar eens op.
Aardwarmte
Door het onttrekken van aardwarmte raakt de geothermiek en de biochemische orde binnen de evolutionair ontstane ondergrondse lagen in onherstelbare mate verstoord, vooreerst plaatselijk op de langere termijn alom en structureel.
Door boren raakt de mechanische en biochemische orde (o.a. samenhang en stabiliteit) van de evolutionair ontstane ondergrondse lagen op onherstelbare wijze verstoord, vooreerst plaatselijk op de langere termijn alom en structureel.
Hier gebeurt hetzelfde als bij de mijnbouw. Ontwikkelingen vangen aan op zeer kleine schaal maar verstoren op langere termijn door schaalvergroting definitief de natuurlijke orde van de evolutionair tot stand gekomen planetaire toestand.
Het verkrijgen van energie uit aardwarmte is daarom van een andere orde dan energie uit wind of zonnewarmte.
Hoewel ik het profijtelijk belang hiervan voor thans levende aardbewoners volledig inzie, zou ik hiervoor toch niet graag de verantwoordelijkheid voor mijn rekening nemen. Dit met het oog op de belangen van alle toekomstige natuur (geostructuren, planten, dieren, mensen ).
Han Snijders