Op het gebied van (technische) verduurzaming gaan de ontwikkelingen razendsnel. Dat betekent dat wat tien jaar geleden innovatief en duurzaam was, soms anno 2024 alweer achterhaald is. Een aansprekend voorbeeld daarvan is de spaarlamp. De ooit gedroomde opvolger van de niet-duurzame gloeilamp is inmiddels zelf ook rechts ingehaald door de ledlamp, die niet alleen nog energiezuiniger is maar ook minder belastend voor het milieu. Sinds vorig jaar doet de EU spaarlampen en tl-buizen dan ook echt in de ban.
Sinds eind februari 2023 is het voor fabrikanten verboden spaarlampen tot 150 watt op de Europese markt te brengen. Ook tl-fluorescentiebuizen met een levensduur van minstens 25.000 branduren, alsmede tl-buizen van het type T2 en T12 mogen niet meer geproduceerd worden. Voor tl-fluorescentiebuizen van het type T5 en T8 geldt dat verbod inmiddels ook, sinds eind augustus 2023. En sinds 1 september 2023 mogen ook grotere tl-buizen T8 van 60, 120 en 150 cm niet meer worden geproduceerd. Tot slot is de productie van G4, GY6.35 en G9 halogeenlampen inmiddels verboden (al zijn er enkele uitzonderingen).
Kortom, ‘EU goes led’. Een belangrijke aanjager van deze ontwikkeling is overigens de RoHS richtlijn (Restriction of Hazardous Substances – red.), ook wel Richtlijn 2011/65/EU genoemd. Die bepaalt dat het gebruik van gevaarlijke stoffen in elektronische apparatuur, waaronder verlichting, moet worden beperkt. En aangezien tl-buizen en spaarlampen een kleine hoeveelheid kwik bevatten, is het logisch dat deze niet meer geproduceerd en – op termijn – verkocht mogen worden.
Nieuwe website
Dat laatste betekent overigens ook dat het onverminderd belangrijk blijft om oude spaarlampen en tl-buizen (en de bijbehorende armaturen) bij speciale recyclepunten voor lampen in te leveren. Dat mes snijdt overigens een twee kanten, want dit type lampen bevatten ook veel waardevolle grondstoffen die gerecycled en hergebruikt kunnen worden.
Voor consumenten is er in de afgelopen jaren door een fijnmazig inzamelnetwerk voor lampen en armaturen opgezet (Wecycle-inzamelbakken in supermarkten, bouwmarkten, milieustraten). Bedrijven en organisaties kunnen gebruik maken van een nieuwe website: www.wecyclevoorbedrijven.nl. Die brengt via een handige zoekfunctie afdankers van e-waste in een handomdraai in contact met een Wecycle-inleverpunt voor bedrijven bij hen in de buurt. Een deel daarvan keert voor bepaalde elektrische afvalstromen zoals armaturen (vaak) ook nog een vergoeding voor de materiaalwaarde uit.
Ecodesign
En de toekomst? Die zal ongetwijfeld ook voor ledlampen en led -armaturen gaan toe bewegen naar een (meer) circulair productontwerp. Het Europees Parlement heeft immers vorig jaar de zogeheten ecodesignwet goedgekeurd. Circulair productontwerp moet daardoor de norm worden: producten moeten herstelbaar en recycleerbaar zijn. In ons land, maar ook in Europees verband, maakt de belangenbehartiger voor de lichtindustrie LightRec zich hier hard voor. Samen met haar achterban – ketenpartners en zo’n 650 producenten en importeurs van energiezuinige lampen en armaturen – ontplooit LightRec nieuwe initiatieven. Door belanghebbenden te informeren over ontwikkelingen, en door samen te werken met onderzoeksinstituten, overheden en andere partijen in Nederland en Europa die aan circulariteit willen bijdragen.
Meer informatie: www.wecyclevoorbedrijven.nl
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
