Onlangs vond de 6e editie van de Green Industry Event, gorganiseerd door de Gemeente Arnhem, KiEMT en Industriepark Kleefse Waard in Arnhem plaats. Meer dan 400 belangstellenden waren naar het IPKW gekomen en kregen een zeer enthousiaste en gedreven presentatie te horen van key note spreker Prof. Dr. Jan Jonker. Jan Jonker is Hoogleraar Duurzaam Ondernemen en publiceerde onlangs nog zijn 3e boek Nieuwe Business Modellen. Daarnaast gaven verschillende ondernemers en politici hun visie op het thema circulaire economie. Ine van Burgsteden, wethouder gemeente Arnhem gaf aan dat Arnhem het EMT profiel in haar DNA heeft zitten; de gemeente heeft haar beleid afgestemd om zoveel mogelijk afval te scheiden en her te gebruiken. Aan Annemieke Traag, gedeputeerde Provincie Gelderland, werden kritische vragen gesteld over eenvoudige regelgeving; we moeten af van de beperkende maatregelen bij het ontwikkelen van nieuwe ideeën en er moet veel meer samen worden gewerkt tussen overheid, bedrijfsleven en burgers.
The circular economy
Oude economische modellen – zoals de planeconomie, de markteconomie en zelfs de groene economie – (b)lijken niet te voldoen. De circulaire economie is gebaseerd op ecosystemen, die gebruikmaken van wat er lokaal beschikbaar is en die steunen op de wetten van de fysica. Daarmee lijkt het de langetermijnstrategie om enerzijds om te gaan met de heersende water- en voedselnood en anderzijds ons sociaal kapitaal (verder) op te bouwen. We zijn van een lineaire economie (grondstoffen delven, produceren, gebruiken, weggooien) naar een circulaire economie (recycle, reuse, repair) gegaan, aldus Jan Jonker. Hij gaf een aantal voorbeelden van nieuwe business concepten zoals het gezamenlijk gebruiken van apparaten (geen wasmachine meer kopen maar wasbeurten), solar freezer (warmte-en koudeopslag in eigen huis: energie neutraal), thuis afgehaald (koken voor meer mensen), een kledingbibliotheek (waar je een abonnement hebt op een T-shirt). De community gedachte van samen slimmer werken (wij-economie) is waar we naar toe moeten. We moeten investeren in verandering en dat is niet de makkelijkste weg want dat botst met het bestaande (bijvoorbeeld de fiscus die om de hoek komt kijken en die een stukje wil meepakken van de winst). ‘Maar op weg naar de toekomst vinden we regelmatig het verleden uit’ zo besloot Jan Jonker zijn inspirerend verhaal.
Praktijkvoorbeelden
Interface, de grootste tapijtleverancier ter wereld, werkt inmiddels al 20 jaar aan Mission Zero, met als doel om in 2020 de impact van hun product tot nul te reduceren. Ferdy Thoonen liet de aanwezigen weten hoe zij dit aangepakt hebben: van tapijttegel recyclen tot aan geen gebruik meer van lijm bij het leggen van de tegel. ‘Mission Zero is onze belofte om iedere negatieve impact die wij veroorzaken op het milieu te elimineren voor het jaar 2020. Wij zijn goed op weg om deze uitdaging waar te maken’, aldus Ferdy Thoonen.
Twee maanden geleden heeft Dalkia/Veolia de energiecentrale op IPKW overgenomen van NUON. Ronald Hopman vertelde over hun plan om samen met huurders en partners de energiecentrale duurzaam en circulair in te gaan richten waardoor gebruikers van energie ook leverancier worden. Dalkia/Veolia is wereldleider op het gebied van optimaliseren van natuurlijke bronnen (grond-/brandstoffen, water, afval). Een goed voorbeeld van het gebruik van biomassa is het project 'Bio-energie de Vallei'; waar partijen elkaar gevonden hebben door het afval-snoeihout uit de bossen rondom Ede te gebruiken en hiermee een duurzame warmtevoorziening voor 3.000 woningen (1e fase) in Ede te realiseren.
Tot slot Tjeerd Veenhoven, industrieel ontwerper en hij experimenteert in zijn werk met diverse materialen. Door het verhitten, smelten, combineren en uit elkaar halen van bestaande materialen, ontstaan nieuwe vormen en functionaliteiten. Zo werkte hij acht maanden aan het onttrekken van nieuwe waarde uit tulpenkoppen, namelijk pigment. Daarmee heeft bloemblad vanaf nu naast een esthetische waarde ook economische nut.
Al met al een zeer inspirerende bijeenkomst met genoeg stof tot nadenken voor de aanwezigen om verder te gaan met het ontwikkelen van duurzame initiatieven die kunnen leiden naar nieuwe business modellen.
Als toevoeging nog even een kwantitatief voorbeeld bij het gegeven geintegreerde circulaire economische model.
De circulaire economie is er niet alleen voor materiele middelen maar ook de virtuele middelen zoals geld.
Voorbeeld: De nederlandse gemeenten hebben voor hun Nuon en Essent-aandelen voor 5,7 miljard euro vekocht, zie http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/methoden/toelichtingen/alfabet/a/aandelenverkoop.htm
Daar het een geintegreerd economisch model is vallen gemeenten daar dus ook onder. Wanneer de overheid deze circulaire economie serieus neemt, dan zal ze dus deze 5,7 miljard herinvesteren in deze circulaire economie.
De werkelijkheid is echter anders. De overheid stelt bedrijven verplicht investeringen te doen terwijl er geen overheidsinvesteringen van deze overheid tegenover staan.
Dan zijn de scenario`s voor de energiebedrijven simpel. Splits het bedrijf in een fossiel en een duurzaam deel en behandel het fossiele deel als een `bad bank`. Het eerste bedrijf dat dit ook gedaan heeft is EON. De verwachting is dat dit echter niet de laatste zal zijn.
Meten is weten en er zal natuurlijk eerst gemeten worden in hoeverre de financiele sector de daad bij het woord voegt en ook daadwerkelijk gaat investeren in de circulaire economie.
Op wuala.com/CreditRatings/Financial/Network/MonetaryEconomics.pdf is een circulair model van de gehele economie te vinden, inclusief de financiele sector en op wuala.com/CreditRatings/Tools/Excel/Examples/MonetaryEconomics zijn een aantal uitgewerkte voorbeelden te vinden.