Zes klimmers van Greenpeace hebben het gebouw van Shell aan het Weena 70 in Rotterdam beklommen om een reusachtige afbeelding van campagneleider Faiza Oulahsen achter tralies op te hangen. De afmetingen van het doek zijn 15 x 15 meter. Faiza hangt, samen met 29 andere opvarenden van Greenpeace, een exorbitante gevangenisstraf boven het hoofd voor een vreedzaam protest tegen olieboringen van Gazprom bij de Noordpool. De tekst op het spandoek luidt: ‘Shell, this is the price of arctic oil #FreetheArctic 30’. De Nederlandse multinational wil de krachten met Gazprom bundelen en samen naar olie boren in dit kwetsbare natuurgebied. ‘Shell neemt dus milieurampen én mensenrechtenschendingen voor lief’, legt campagneleider Jorien de Lege uit. ‘Dat is onacceptabel.’
Hoewel inmiddels twintig van de Arctic 30 op borgtocht hun cel mogen verlaten, zijn de absurde Russische aanklachten voor piraterij en ‘hooliganisme’ nog altijd niet van tafel. Volgens de richtlijnen voor multinationals van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) dient Shell er alles aan te doen om te voorkomen dat het bedrijf of zakelijke relaties betrokken zijn bij schendingen van mensenrechten. De VN Global Compact, waar Shell bij is aangesloten, hanteert soortgelijke voorschriften. ‘Shell bewijst bij onze acties altijd lippendienst aan het recht op protest’, licht Jorien de Lege toe. ‘Maar nu miljardenpartner Gazprom betrokken is bij een grove schending hiervan, blijft het opeens muisstil. Daarmee overtreedt Shell de internationale regels voor verantwoord ondernemerschap.
Greenpeace wilde twee maanden geleden een spandoek hangen aan het Gazprom-boorplatform 'Prirazlomnaya'. Uit radioverkeer blijkt dat het staatsoliebedrijf vervolgens om 'assistentie' van de Russische kustwacht vroeg, die daarop aan Gazprom gewapende inzet beloofde. Een dag later overtraden de autoriteiten het VN-Zeerechtverdrag door de Greenpeace-ijsbreker 'Arctic Sunrise' zonder toestemming van de Nederlandse overheid te enteren en de opvarenden te arresteren. Rusland sloot de Arctic 30 onder slechte omstandigheden op in Moermansk op basis van bizarre aanklachten. De Lege: ‘Shell kan met geen mogelijkheid zakenpartner zijn van een Russisch staatsoliebedrijf waarvan de belangen op zo’n brute wijze worden beschermd.’
Onder toeziend oog van premier Mark Rutte en de Russische president Vladimir Poetin ondertekenden Shell en Gazprom afgelopen voorjaar in Amsterdam een overeenkomst om samen naar olie te boren bij de Noordpool. Een brief van Greenpeace met een oproep aan de Nederlandse multinational om zich uit te spreken voor vrijlating van de Arctic 30 en de samenwerking met Gazprom te beëindigen, ligt al een maand onbeantwoord op het bureau van vertrekkend CEO Peter Voser. De milieuorganisatie wendt zich daarom tot Ben van Beurden, vanaf 2014 de nieuwe bestuursvoorzitter van Shell, die nu nog werkt aan het Weena 70. ‘Van Beurden heeft de kans om de dubieuze koers van Voser te wijzigen’, zegt De Lege.
De reputatie van Gazprom op het gebied van olieboringen in ijzige omstandigheden is slecht. Twee jaar geleden kwamen meer dan vijftig mensen om het leven, toen het booreiland ‘Kolskaya’ kapseisde en zonk in de Okhotskzee aan de oostkust van Rusland. Het bedrijf heeft geen enkele ervaring met boringen in ruig weer op de Noordpool. Adequate hulp bij een olielek of ongeluk is niet mogelijk. Ook Shell ontsnapte vorig jaar ternauwernood aan een ramp voor de kust van Alaska, toen het boorplatform Kulluk bijna op de klippen sloeg. ‘Beide bedrijven hebben niets te zoeken op de Noordpool. Nu Gazprom ook nog eens betrokken is bij de onrechtmatige gevangenschap en absurde aanklacht van dertig opvarenden, is er voor Shell maar één juiste keuze en dat is de samenwerking beëindigen.’