De list van Kamp en het bedrog van duurzaam
Minister Henk Kamp is van een generatie die net nog met het gedachtegoed van Ollie B. Bommel is opgegroeid. Hij moet de listen van Tom Poes dus kennen. Die associatie drong zich van de week aan mij op toen het nieuws over het reduceren van het aantal windparken op zee mijn mailbox binnendrong.
‘We gaan windenergie goedkoper maken’ was de boodschap. 'We gaan windenergie een paar jaar achterop zetten’ was de inhoud.
Al dan niet toevallig kwam die boodschap in dezelfde week waarin de EU besloot om voor miljarden aan CO2 rechten cadeau te doen aan de fossiele industrie, zodat die lekker door kan blijven dampen voor weinig.
Die boodschap kwam een week nadat de nieuwe Europese commissarissen door hun voorman Juncker waren gebriefd alsof duurzaamheid niet bestaat.
En uit eigen ervaring constateert ondergetekende in zijn microcosmos dat zijn brandstofbesparing van 70% wordt beloond met een verhoging van de bijtelling met 50%.
Dat alles speelt zich af tegen de achtergrond van een zomer, waarin de MH17 de afstand van ramp tot doofpot in recordtempo heeft afgelegd en een uit de blauwe lucht geparachuteerd IS het Midden-Oosten in rap tempo in terreur verenigt. En passant wordt de Oekraïne afgewaardeerd tot side-act.
Wie zich nog veilig voelt mag het zeggen, en Mark Rutte was dan ook niet te beroerd om die angst in de troonrede al buiksprekend op nationaal niveau te laten benoemen. Want de herbewapening moet natuurlijk wel door het volk worden gedragen. Tom Poes revisited.
Het lijkt te werken: terwijl ik dit stukje tik informeert de radio dat inmiddels 80% van de bevolking achter Nederlandse deelname aan gewapend ingrijpen in Irak staat.
Voor de aanhangers van complottheorieën zijn het drukke tijden. Maar ook zonder overdreven achterdocht kun je wel degelijk gezamenlijke belangen achter deze ontwikkelingen waarnemen.
Het is niet de eerste keer in de geschiedenis dat oorlog als de oplossing voor economische crisis wordt ingezet. En de makers van wapens en die van fossiele energie zijn goede vrienden van elkaar. Nu zal het niet direct zo zijn dat we een oorlog op traditionele manier en schaal moeten verwachten. Dat zou ook voor de belangen van de betrokken industrie overkill zijn. Maar een gezonde dosis angst en dreiging zullen de omzetten van de ‘veiligheidsindustrie’ – en in het kielzog de fossiele energie - tot historische hoogten kunnen laten groeien. En dat is nou net wat de oude economie nodig heeft, voor wat heel goed een laatste stuip kan zijn.
Kortom, het zijn immense en ogenschijnlijk goed gecoördineerde krachten die duurzaamheid de kop proberen in te drukken. Of af te hakken.
Is het verhaal daarmee uit? Nou, nee. Vorige week nog demonstreerden wereldwijd meer dan een half miljoen mensen uit zorg voor klimaatverandering. En miljoenen lokale initiatieven werken onder de radar aan een samenleving die wel stabiel en veilig kan voortbestaan.
Waar we midden in zitten is een krachtmeting tussen twee systemen, die kenmerkend is voor een tijd in transitie. De oude wereld geeft nog lang niet op, en de nieuwe wereld is niet meer te stoppen. Hoe meer de oude wereld tegenhangt, hoe sterker dat de nieuwe wereld stimuleert.
Ook dat kun je goed zien. Verschillen in inkomen en bezit nemen exponentieel toe, en hoewel groei het adagium is van de oude wereld, worden gewone mensen er niet beter van. Die komen in steeds grotere aantallen langs de kant te staan.
Zonder perspectief op werk en zingeving in het oude systeem, gaan die mensen nieuwe wegen zoeken. Dat doen ze in de eigen omgeving, waar ze als vanzelf bouwen aan de nieuwe, lokale economie waarin gemeenschappen steeds meer en beter voor zichzelf zorgen. Met het produceren van hun eigen voedsel, door zelf te zorgen voor elkaar en door in hun eigen energie te voorzien. Zo worden steeds grotere delen van de samenleving, uit eigen inzicht of juist gedwongen door het heersende systeem onafhankelijk van het oude mechanisme. Dat houdt uiteindelijk vanzelf op om te functioneren.
Ook in het Nederland waar de visie is doodverklaard delen steeds meer mensen een duurzaam toekomstbeeld. En steeds meer mensen verenigen zich in de beweging die de transitie naar die duurzame samenleving van energie voorziet. Met of zonder Tom Poes.
Peter van Vliet
Meer artikelen uit de categorie: Inzicht, Opinie
Alvast bedankt - en blijf gezond!
Team Duurzaamnieuws
De kop past totaal niet bij de inhoud. Ik dacht dat het zou gaan over de oplichterij van Econcern. Ik citeer het technisch weekblad:
Het bedrijf dat de energietransitie mogelijk wilde maken, maakte zelf ook een transitie door: van idealistisch adviesbureau (Ecofys) in de avonduren tot megalomane multinational (Econcern), die vlak voor het faillissement een bedrijfsfeest met 1.400 medewerkers op Malta hield.
Het meest ontluisterende van het boek Windhandel over Econcern is het feit dat niemand op tijd heeft ingegrepen. De kloof tussen de idealistische werknemers, die de droom van oprichter Ad van Wijk (‘een duurzame energievoorziening voor iedereen’) deelden en hard werkten voor een bescheiden salaris, en de managers die zich in tonnen euro’s per jaar lieten betalen, was wellicht zo groot dat niemand hem meer zag. De personificatie van deze toplaag is Dirk Berkhout, een commerciële praktijkman, die een goede aanvulling leek op de visionaire idealist Van Wijk.
‘Bloedgroep Ecofys ging voor duurzaamheid en armoede, bloedgroep Evelop (projectontwikkelaars, red.) voor een Audi van de zaak en puissante rijkdom. Ad van Wijk is op een gegeven moment overgestapt’, zegt een verbitterde werknemer aan het einde van het boek.
Aan het begin van het boek schetsen de auteurs Van Wijks linkse studentenmilieu, dat op de fiets Nederland verkende. Was de langharige natuurkundestudent Van Wijk in het vliegtuig naar Malta gestapt?
einde citaat
Ik ben zeker niet tegen duurzaamheid, maar er lopen te veel opportunisten rond die alleen maar uit zijn op de hoge subsidies en geen moer geven om duurzaamheid. Econcern mag dan wel opgeheven zijn, de werknemers lopen nu rond bij de Typhoons en Enecos van deze wereld.
Ik dacht over het bedrog van Eneco en andere elektriciteitsmaatschappijen die zogenaamde groene stroom met een opslag verkopen aan klanten bijvoorbeeld de NS. Reinste bedrog natuurlijk, de groene stroom is allang gesubsidieerd door de overheid (door ons) en de windmolens zullen echt niet meer gaan produceren als je hun groene stroom afneemt.
Ook dacht ik aan de duurzaamheidsbeweging die alleen de nadruk legt op windmolens en zonnepanelen terwijl op deze website wordt gemeld dat slechts 20% van het totale energieverbruik opgaat aan elektriciteitsverbruik.
Een windmolenpark op zee van 120MWe produceert effectief continu 30 MWe. Dit kost echter 1 Miljard Euro aan subsidie. Als je bedenkt dat de nieuwste kolencentrale van EOn meer dan 1000MWe produceert dan weet je dat er nog een lange weg is te gaan.
Waar veel meer aandacht moet komen is bijvoorbeeld restwarmte. Ik citeer nogmaals het technisch weekblad:
De Nederlandse energiesector gebruikt 14 % van de totale Nederlandse energiedragers: 550 van de 4.000 PJ. De input van de elektriciteitscentrales is 870 PJ in de vorm van aardgas, kolen en een beetje aardolie. De output is 320 PJ in de vorm van elektriciteit (driekwart) en warmte (kwart). Met deze getallen is het rendement van het Nederlandse elektriciteitscentralepark slechts 37 %.
Dit is deels te wijten aan de ouderdom van de centrales. De nieuwe kolencentrale op de Maasvlakte haalt een rendement van 47 %, onder andere omdat de voortschrijdende techniek een hogere stoomdruk en een hogere temperatuur toelaat. Toch gaat nog steeds meer dan de helft van de verbrandingsenergie in de kolen verloren.
Het rendement van fossiele elektriciteitscentrales is op twee manieren verder te verhogen. Ten eerste door van het eenvoudige principe van een stoomturbine af te stappen en over te schakelen op een Combined Cycle Gas Turbine (CCGT) of SToom En Gasturbine (STEG) centrale, die eerst aardgas verbrandt en vervolgens de restwarmte gebuikt om een stoomturbine aan te drijven. Een CCGT of STEG-centrale haalt een rendement van 55 %.
Wanneer de centrale ten tweede de overgebleven warmte gebruikt voor stadsverwarming, kan deze een zeer hoog rendement halen. De Nuon WKC-STEG-centrale bij Diemen, die naast elektriciteit aan het hoogspanningsnet ook warmte aan woonwijken in Amstelveen en Almere levert, haalt een rendement van 86 %.
Wanneer we in Nederland alleen nog maar aardgascentrales zouden bouwen die zowel elektriciteit als warmte opwekken, dan zou het rendement van het Nederlandse opwekkingpark kunnen stijgen van 37 naar 86 %. Het bovengenoemde verlies van 550 PJ zou kunnen worden teruggebracht tot 50 PJ, een besparing van 500 PJ (12,5 % van het geheel).
Einde citaat.
12,5% van het totaal van het Nederlands energieverbruik!
Energiebedrijven gaan zelf helemaal niet zuinig om met energie. Er is ook geen MJA energie efficiëntie. Navraag bij het RVO leerde me dat dit komt omdat er andere regelingen zijn zoals het kolenconvenant. Daarnaast zijn er natuurlijk MEP/SDE(+) echter die regelingen leiden soms zelfs tot verlaging van het gemiddelde rendement. Zo zijn er met MEP steun verschillende afval(hout)centrales gebouwd zonder warmteterugwinning waardoor deze rendementen hebben van minder dan 40%.
In Denemarken is lozing van restwarmte bij elektriciteitsproductie niet toegestaan en haalt de Avedore centrale een rendement van 95%!
Wie groen wil zijn, neemt goedkoopste stroom en gas contract en betaalt met het bespaarde geld besparingsmaatregelen zoals spaarlampen en bespaardouchekop. Wie nog meer wil investeren neemt vloerisolatie, zonneboiler en zonnepanelen.
@PW,
De milieubeweging had geen minderheidsstandpunt bij het gezamenlijke voorstel voor het schrappen van de kolenheffing. Dit gepolder maakt hun verzet tegen kolenstook ongeloofwaardig. Wat is daar onjuist aan?
@geert: jij was degene die beweerde dat het afschaffen van de kolenheffing een voorstel van de milieubeweging zelf was. Dus vroeg ik om een bron. Je kunt het ermee oneens zijn dat ze ermee akkoord zijn gegaan, maar laat beweringen die blijkbaar onjuist zijn achterwege a.u.b
@PW,
Waarom is belangrijk wie het schrappen van de kolenheffing voorstelde? Mij gaat het om de instemming van milieugroepen. Hoezo fossiel zwaarder belasten?
De CO2 heffing is een van de beste mogelijkheden om gebruik van fossiel te verminderen. Vliegtax en kolenheffing zijn een begin. Hoe hoger de kolenheffing hoe minder aantrekkelijk oude kolencentrales zijn, die verdwijnen dan vanzelf. Zonder kolenheffing is openhouden aantrekkelijker!
Vervroegde sluiting van oude centrales vergt een eenmalige afschrijving, een kolenheffing is een jaarlijkse kostenpost. De uitruil kolenheffing schrappen tegen oude centrales is voor de nuts bedrijven heel aantrekkelijk. Een geschrapte kolenheffing bevordert vervanging van gasverbruik door kolengebruik, hoezo duurzaam? Is erbijhoren/meepraten belangrijker dan de inhoud?
“Eneco wil de capaciteit van 288 MW naar 424 MW uitbreiden” Zo’n fors verschil vergt waarschijnlijk nieuw onderzoek. Het geeft aan hoe snel de verandering gaat. Het gebied Borssele (1400 MW) wordt als eerste snel ontwikkeld, hoewel uit 2009 en ver uit de kust, dus met hoge aanlegkosten alleen door de haast. Kenmerkend voor een prestige projekt is de wanverhouding tussen kosten en opbrengst.
Met hetzelfde geld kan veel meer aan energiebesparing gedaan worden, aanzienlijk effektiever.
Kampsbrief 4 * 700 MW komt overeen met het energieakkord, waarbij o.a. Greenpeace instemde met uitstel van de doelstelling van 2020 tot 2023. Klagen over mogelijke vertraging van zeewindmolens is zo ongeloofwaardig.
fijn dat er eindelijk enige inhoudelijke informatie komt
die het ook allemaal wat minder ongenuanceerd maakt!
wonderlijk dat er nu ook al reacties na publicatie weer verdwijnen…
zoals die van mij bijvoorbeeld…
tja: zo gaat dat soms
@redactie: is die rapportage door jullie niet via de WOB op te vragen?
@geert: Eneco is natuurlijk niet de enige partij die plannen had. Bovendien is het aanpassen van een vergunning stukken minder ingrijpend dan compleet opnieuw beginnen. In het geval van Eneco gaat het waarschijnlijk om een nieuwer type windturbine, maar alle andere procedures (bijv. milieueffect, windmetingen, bodemonderzoek) zouden nog steeds bruikbaar zijn.
In de kamerbrief wordt inderdaad niet gerept over vertraging. Maar ik betwijfel al de haalbaarheid van de 450 MW die in het Energieakkoord gepland was voor 2015, aangezien ik niets kan vinden over concrete bouwplannen. Bij mijn weten zijn er enkele jaren nodig voor alle onderzoeken, financiering, contracten, net-aansluiting en het charteren van de benodigde schepen. Dus om nou te verwachten dat als je de plannen in september 2014 omgooit, er in 2015 nog eens 250MW extra bijgebouwd is vind ik erg naief, danwel een misleidende voorstelling van zaken.
Enige concrete plannen waar ik van weet is Gemini met 600MW. Daarbij wordt volgend jaar begonnen met de bouw, en het park moet in 2017 volledig in bedrijf zijn. En als alle andere plannen/vergunningen door Kamp vernietigd zijn dan vrees ik dat de totale uitrol vanaf heden t/m 2017 op 600MW staat, in plaats van 450+600+700 van het schema Energieakkoord, of 3*700 van de kamerbrief. Hopelijk komt er tegen die tijd wel een inhaalslag.
Heb je een bron over wiens voorstel het is om de kolenheffing af te schaffen? Wat ik zo lees is dat als compromis overeengekomen, in ruil voor het sluiten van een aantal oude kolencentrales. Bijv:
http://www.greenpeace.nl/2013/Nieuwsberichten/Klimaat–Energie/Energieakkoord-maakt-ruim-baan-voor-zon-en-wind/
Over Groot Brittanie had ik het specifiek over marktleiderschap in wind op zee. Eind 2013 was er bijna 3700MW geinstalleerd. Nummer 2 was Denemarken met bijna 1300MW. Nederland staat op een 5e plaats in Europa met 247MW, na Belgie en Duitsland.
http://www.ewea.org/fileadmin/files/library/publications/statistics/European_offshore_statistics_2013.pdf
Maar als ik even zoek naar zonneenergie, zie ik dat de teller daar op bijna 4000MW staat, tegenover 1000MW in NL. En er wordt gemikt op 22GW in 2020. Uiteraard is het land een stuk groter dan NL, en Duitsland is qua zonneenergie veruit koploper, maar ik vind dat je ze wel erg makkelijk afschrijft. Met wind op land staat het VK op de 3e plaats in Europa, achter Duitsland en Spanje.
@Geert: en het is niet bizar dat de rapportage die aan een zo ingrijpende beslissing ten grondslag ligt niet openbaar is? Bovendien zijn al die losse aansluitingen gevolg van eerder verzet van diezelfde overheid, om een gezamenlijk stopcontact aan te leggen…..
@PW,
Deze late overheidsingreep verdient geen schoonheidsprijs, geen zorgvuldige overheid, maar beter laat dan nooit. Zo kan de subsidie beter benut worden door de vergunning aan de beste te geven, maar ook dan hebben anderen tevergeefs meegedaan. Dat de vergunning aanvraag weggegooid geld zijn ligt niet alleen aan Kamp. Eneco heeft zelf aangegeven de eigen vergunning te willen wijzigen, dus hun geklaag is schijnheilig. http://www.windenergie-nieuws.nl/16/eneco-wil-vergunning-offshore-windpark-q4-bergen-aan-zee-wijzigen/
Grote vertraging zie ik niet in de kamerbrief, integendeel in 2015/2016 moet er juist meer windenergie komen, wel eerst zien dan geloven!
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2014/09/26/kamerbrief-over-windenergie-op-zee.html
Het nieuwe voorstel verlaagt de kosten per kWh, door een betere indeling en minder ver van de kust, dus minder subsidie per kWh. Om dat “bedrog van duurzaam” te noemen is bizar.
De gezamenlijke netaansluiting is onderdeel van die 40% besparing, dat voorstel had eerder gemoeten! Al die losse aansluitingen zorgen voor meer milieubelasting. Hoe eerder die geschrapt worden, hoe beter!
Is het schrappen van de kolenheffing ook geen voorbeeld van onbetrouwbaar overheidsbeleid? Daar zwijgen de klagende milieugroepen, begrijpelijk het is hun eigen voorstel!
De Britse overheid als duurzaam voorbeeld? Wat doen die dan voor betere woningen, voor wind op land, voor zonne-energie?
@andere jeroen: meer achtergrond vindt je hier: https://www.duurzaamnieuws.nl/minister-haalt-planning-windparken-overhoop/
Ik begrijp je behoefte aan meer informatie, maar we kunnen niet in ieder artikel een complete stand van zaken van elk onderwerp gaan geven. Die haal je uit de opeenvolging van de informatie op de site. Zoek maar eens op ‘windenergie’.
En af en toe een wat prikkelend stukje houdt de discussie levend, zoals je ziet 😉
Hallo peter,
1-0 voor jou: dat was een heel erg onzorgvuldig citaat van de kop boven het artikel ;+)
Tendentieus vind ik bijvoorbeeld de suggestie [zonder uitleg] dat er ‘bedrog’ in het spel is. Als ‘het nog maar de vraag is of uitstel goedkoper is’ is het dus ook voorbarig om woorden als bedrog in de mond cq. pen te nemen.
Inderdaad: ook mijn gevoel en ‘beperkte kennis en inzicht’ zegt dat het niet goed is wat ‘de minister’ besluit. Als min of meer leek verwacht ik echter van een site als ‘duurzaamnieuws’ juist de informatie en achtergronden waar ik mijn eigen mening op kan gaan baseren; en niet ‘vlotte’ beweringen zonder uitleg of onderbouwingen.
citaat:
‘We gaan windenergie goedkoper maken’ was de boodschap.
‘We gaan windenergie een paar jaar achterop zetten’ was de inhoud.
reactie:
Makkelijk geschreven en klinkt leuk. Misschien duidelijk voor mensen die alle kennis hebben om dat te kunnen bevestigen… Maar is deze zin ingegeven door ‘kennis en onderbouwing’ of is het [tendentieuze] makkelijke ‘kretologie’: dat wordt mij in dit artikel niet duidelijk…
‘informatie’ ontbreekt en dat lijkt me de zin van deze site…
@geert:
Er is op zich niets mis met het zoeken naar kostenbesparingen. Waar wel iets mis mee is, is de manier waarop: plannen en vergunningen worden nu eenzijdig door de overheid opgezegd. Dat betekent dat investeringen in het uitwerken van de plannen en de vergunningaanvragen weggegooid geld zijn (Kamp gaat ook schadevergoedingen afspreken daarvoor – dat is dus belastinggeld). Daarnaast levert dit grote vertraging op in het realiseren van windparken op zee.
Als Kamp denkt dat het zoveel goedkoper kan, had dat al lang deel uit moeten maken van het overheidsbeleid. Daarnaast hadden er in het Energieakkoord van vorig jaar afspraken over gemaakt kunnen worden (bij mijn weten staat daarin alleen een doel voor 40% kostebesparing op lange termijn, en geen doel(en) voor de kortere termijn). Overigens zijn de nu geschapte plannen en vergunningen veelal van voor het Energieakkoord. Al met al is dit naar mijn mening een goed voorbeeld van onbetrouwbaar overheidsbeleid. Dat stimuleert bedrijven niet om grote investeringen te doen. Dat het anders kan laat de Britse overheid zien; een consistent beleid en stroomlijning van de vergunningaanvragen via The Crown Estate. Wellicht zijn ook daar zaken die beter/goedkoper kunnen, maar succesvol is het zeker aangezien het VK de onbetwiste marktleider is op het gebied van wind op zee.
@ andere jeroen: Het staat er: de list is de boodschap dat windenergie goedkoper zou worden. Duurzaamheid wordt bedrogen doordat de bouw van windparken (weer) jaren achterop raakt en we dus en jaren van groene energieproductie missen, en jaren van inkomsten van die energie. Waardoor het nog maar heel de vraag is of uitstel goedkoper is.
Overigens is duurzaam bedrog iets anders dan bedrog van duurzaam.
En misschien kan jij uitleggen wat je tendentieus vindt?
Ik ben blij dat ik nooit ‘als lezer dit soort artikelen gesteund heb’;
Dit soort tendentieuze columns vind ik geen aanwinst.
Ik had verwacht te lezen wàt de LIST van kamp IS en wàt het DUURZAAM BEDROG inhoudt: dat suggereert de kop, en informatie is wat ik verwacht van deze site.
‘vlotte’ column-schrijverij zit ik niet op te wachten.
Wat is er mis mee dat gezocht wordt naar besparing op de enorme kosten voor zeewindmolens?
Het grote complot met “immense en ogenschijnlijk goed gecoördineerde krachten die duurzaamheid de kop proberen in te drukken of af te hakken.” waarbij veel bijeen geharkt wordt tot een allesomvattende complot.
In het energieakkoord hielp mede milieubeweging aan de kolenheffing afschaffing, waardoor deze fossiele, erg vuile energiebron nog aantrekkelijker is in het nadeel van schoner gas!
Mensen die een beetje voor hun eigen energie zorgen, doen dat vooral door de aantrekkelijke overheidsregeling voor hun zonnepanelen. Het uitgespaarde geld maakt nog een vliegreisje mogelijk.
@Henk Steenmans,
Duurzame energie past goed in het groeimodel naar verbreding van energiebronnen. Energiebesparing kan die groei doorbreken, maar krijgt in de duurzaamheids-beweging weinig nadruk. Blijkbaar niet zo vanzelfsprekend.
En ik maar denken dat de duurzaamheidsbeweging een optimistische beweging was. Jammer van de negatieve toon van het stuk.
Volgens mij is het verstandiger om niet al te veel te letten op wat er landelijk, europees of mondiaal aan maatregelen wordt ingesteld. De werkelijke duurzaamheid komt van onderaf. Gisteren een mooie uitzenging van Tegenlicht (VPRO) over hoe lokale overheden zelf het heft in handen (kunnen en moeten) nemen, en niet meer wachten op een landelijke overheid die gegijzeld wordt door partijpolitiek (NL: VVD PvdA / USA: Rep Dem / Eur: Europees landsbelang). De meeste duurzaamheidsinitiatieven ontstaan in samenwerking tussen de mensen onderling of met bedrijven. De overheid komt pas in beeld als er een ecologische crisis dreigt of wanneer het electoraal goed uitkomt.
En voor de economen: laat eens goed tussen uw oren zinken dat alle economische groei in feite substitutie is. Waar winst wordt behaald, betaalt iemand of iets daarvoor met geld, arbeid, of natuur. Groeimodellen zijn daardoor piramidespelen. Dat zou verplichte leerstof moeten zijn op de Nyenrodes van deze wereld.
Dan zou duurzaamheid een vanzelfsprekendheid worden bij het bepalen van overheidsbeleid of ondernemingsstrategie.
“En de makers van wapens en die van fossiele energie zijn goede vrienden van elkaar.” Ik neem aan dat je daar bewijzen voor hebt want het is een nogal boude stelling om te zeggen dat wapenfabrikanten en energiemaatschappijen elkaars belang in de gaten houden.
AL DEZE ZAKEN ZIJN BEKOKSTOOFD BIJ BILDERBERG-CONFERENTIES!!1!!!!!!!111