Iedereen weet dat de Europese Unie (EU) de gloeilamp (en sinds kort ook de halogeenlamp) in de ban heeft gedaan. Dus stapten consumenten massaal over op spaarlampen en ledlampen. Zo dragen we allemaal bij aan minder energieverbruik en een beter klimaat.
Prima initiatief dus, met maar één kleine ‘maar’. Spaarlampen bevatten - anders dan gloeilampen - kleine hoeveelheden stoffen die niet in het milieu terecht moeten komen. En dat geldt ook voor de armaturen, waar de lampen ingaan, denk aan de bak die de tl-buis omlijst of de lampenstandaard. Daarom wil de EU dat zowel lampen als armaturen na gebruik worden ingezameld, zodat ze verantwoord gerecycled kunnen worden.
En dat is nog niet het hele verhaal, want afgedankte lampen en armaturen bevatten ook veel waardevolle grondstoffen, die prima herbruikbaar zijn. Kortom: inzamelen en recyclen is om meerdere redenen een goed idee. Zo zetten we stappen naar een circulaire economie.
Verantwoordelijkheid
Vraag is wel: wie is voor die inzameling verantwoordelijk – en wie gaat dat betalen? Daar heeft de EU iets op bedacht: wie een energiezuinige lamp of armatuur op de markt brengt, draagt ook zorg voor de recycling van dit product.
En daar komt LightRec om de hoek kijken. Stichting LightRec is een gezamenlijk initiatief van de producenten en importeurs van verlichting in Nederland. Onze taak is ervoor zorgen consumenten en professionals (zoals installateurs) zo veel mogelijk afgedankte energiezuinige lampen en armaturen inleveren voor recycling. Daarvoor geven we opdracht aan onze uitvoeringsorganisatie, Wecycle. Die kent u vast van campagnes en van de inleverbakken voor e-waste en lampen in tuincentra, supermarkten en bouwmarkten.
Gelukkig zamelen Nederlanders samen flink wat oude verlichting in. Vorig jaar kwam er 4,4 miljoen kilo aan afgedankte verlichtingsapparatuur binnen via het inzamelsysteem van Wecycle – een nieuw recordvolume. Een deel daarvan wordt ingeleverd door consumenten, een deel door de ‘professionele markt’ zoals installateurs en sloopbedrijven.
Maar kan het nog beter? En dan is het eerlijke antwoord ook ‘ja’. Want het inleveren van afgedankte lampen en armaturen is nog niet voor iedereen vanzelfsprekend. Voor de consument niet, die al snel geneigd is een kapotte spaarlamp of een kleine maatje armatuur via het huisvuil af te danken. En voor sommige professionals ook niet, omdat ze het te veel gedoe vinden of omdat ze voor oude armaturen een leuke prijs kunnen krijgen bij de oud-ijzerboer.
Strengere regelgeving
En intussen wordt de regelgeving vanuit de EU steeds strenger. Niet alleen gaan de verplichte inzamelquota de komende jaren flink omhoog, ook komen er nieuwe categorieën bij. Zo is onlangs besloten dat ook ‘gewone’ consumentenarmaturen moeten worden ingezameld voor recycling. Sfeerlampen, leeslampen, keukenspotjes, klein of groot: alles moet worden ingezameld en gerecycled.
Inleveren dus
Bij LightRec zien we dit als een uitdaging. Daarom blijven wij tijd en energie steken in het overtuigen van Nederland: gooi energiezuinige lampen en armaturen niet weg, maar lever ze in. Die boodschap blijven we breed verspreiden, zowel bij consumenten als bij installateurs. En kijk op Wecycle.nl/zoeker voor alle inleverpunten.
Gied van Hoorn, directeur Stichting LightRec