Hoe werkt led-verlichting eigenlijk?

Als je een beetje duurzaam ingesteld bent, ben je ook fan van led-verlichting. Ledlampen zijn immers zeer zuinig in energieverbruik en gaan vele malen langer mee dan ouderwetse lampen, zoals gloeilampen, TL-lampen en halogeenlampen. Maar hoe werkt led eigenlijk, en waarom is het anders? Daar gaan we wat dieper op in in dit artikel.

Light Emitting Diode

Hoewel we led inmiddels zo gewend zijn dat we het ‘klein’ schrijven, is het eigenlijk een afkorting die staat voor Light Emitting Diode (LED). Deze diode is een elektronische component dat niet meer dan een paar millimeter groot is, maar wel veel licht uitstraalt wanneer er stroom doorheen geleid wordt. Dat gebeurt op een buitengewoon efficiënte manier waarbij er bijna geen warmte geproduceerd wordt en dus ook geen onnodig energieverlies is. Dit is de reden waarom ledverlichting nu niet alleen populair is, maar ook door de Europese Unie opgelegd wordt ten faveure van oudere vormen van verlichting. Opmerkelijk genoeg werd de eerste generatie ledlampen al in 1927 uitgevonden en vervolgens vanaf 1962 op grotere schaal gebruikt als standby-indicator in een televisie of als rood lampje in een afstandsbediening. Daarna duurde het dus nog lang voordat het echt in gebruik kwam als verlichting.

Andere soorten lampen

Kijken we naar de manier waarop het licht geproduceerd wordt, dan zien we dat bij een gloeilamp er licht geproduceerd wordt doordat er elektriciteit door een gloeidraad heen geleid wordt. Deze wordt vervolgens zo heet dat hij licht produceert. 90 procent van het stroomgebruik gaat echter verloren aan het produceren van warmte. Een halogeenlamp werkt in grote lijnen hetzelfde als een gloeilamp, met als belangrijk verschil dat een halogeenlamp onder hoge druk gevuld wordt met een gas waar halogeen aan wordt toegevoegd. Een halogeenlamp heeft een hoger rendement dan een gloeilamp. Bij TL-lampen wordt er elektriciteit door een glazen buis met chemische gassen geleidt. Deze gassen produceren ultraviolet licht. Een fosforlaag tegen het glas van de TL-buis zet dit grotendeels om in ‘gewoon’ licht, maar de TL-lamp blijft altijd nog een deel van het ultraviolette licht uitstralen.

Ledlamp

Het meest opvallende technische verschil tussen een ledlamp en een oude gloeilamp, halogeenlamp, spaarlamp of TL-lamp, is dat in het geval van een ledlamp het licht één kant op gestuurd wordt. Bij alle oudere typen lampen wordt het licht altijd alle kanten op uitgestraald. Hierdoor kan led-verlichting veel gerichter ingezet worden dan met andere typen lampen mogelijk is. Een ledlamp bestaat uit een chip die het licht produceert. Daarnaast worden er koelribben gebruikt om de kleine hoeveelheid warmte die een ledlamp produceert af te geleiden. Verder wordt er nog een kleine trafo gebruikt om de hoogspanning om te zetten naar laagspanning.

Het is dus in feite jammer dat men niet eerder de potentie van ledverlichting ingezien heeft. Maar gelukkig hebben we nu een type verlichting tot onze beschikking die energiezuinig en duurzaam is!