KNAW: biobrandstoffen niet effectief
Het verbranden van hout in elektriciteitscentrales en van bio-ethanol en biodiesel in auto’s draagt niet of nauwelijks bij aan besparing van CO2-uitstoot. Daarom zijn ze niet geschikt als middel voor de transitie naar een duurzame energievoorziening. Dat stelt de KNAW in haar recente visiedocument, dat werd gepubliceerd voorafgaand aan de bespreking van het Energieakkoord in de tweede kamer.
Het verbranden van olie, kolen en gas produceert CO2 en andere broeikasgassen. Planten nemen tijdens hun groei juist CO2 op. De Nederlandse en EU-wetgeving stimuleren daarom het gebruik van hout voor elektriciteitscentrales en van plantaardige biobrandstoffen (biodiesel en bio-ethanol) voor wegvervoer. Onafhankelijke deskundigen zetten hier vraagtekens bij.
Hout voor elektriciteitscentrales
De EU ziet hout en houtafval als een belangrijke vorm van duurzame brandstof. Dankzij de subsidie hierop neemt in Nederlandse kolencentrales het gebruik toe van hout uit de V.S. en Canada. Naarmate de vraag stijgt zullen meer bossen worden gerooid. Dat produceert veel broeikasgas, want hout produceert minstens evenveel CO2 als steenkool. Nieuw geplante bomen kunnen deze CO2 opnemen, maar ook als voor elke gerooide boom een nieuwe wordt aangeplant duurt het 20 tot 100 jaar tot de uitgestoten CO2 weer is vastgelegd.
Meestook van hout leidt niet tot innovatie en de bijdrage aan de vermindering van CO2-uitstoot is onzeker. Het is geen effectieve manier om de uitstoot van broeikasgas te verlagen.
Biobrandstof voor auto’s
De productie van bio-ethanol en biodiesel voor verkeer en vervoer kent fundamentele problemen:
- Het gebruik van planten voor energie is ineffectief
Aardolie, gas en steenkool zijn ontstaan uit samengeperste planten en diertjes. Het zijn dus biobrandstoffen. Het aanmaken daarvan kostte echter vierhonderd miljoen jaar, want planten zijn heel inefficiënt in het vastleggen van zonne-energie. Planten en bomen leggen wereldwijd slechts 0,03% van de ingestraalde zonne-energie vast. Om 5% van onze benzine en diesel te vervangen door koolzaadolie moeten we heel Nederland ten noorden van de lijn Amsterdam-Enschede met koolzaad beplanten. Zonnecentrales kunnen veel meer zonne-energie vastleggen. Wetenschappelijk en economisch ligt de toekomst bij het directe gebruik van zonne-energie, langs fotovoltaīsche of bio-organische weg.
- Er is niet genoeg goede landbouwgrond
Biobrandstof concurreert met voedsel. Vanwege gebrek aan grond wordt ongerepte grond ontgonnen zodat daar het voedsel kan worden geteeld dat door biobrandstof is verdrongen (‘Indirect Land Use Change’ ofwel ILUC). Dit ontginnen van natuurgebieden produceert veel broeikasgas. Dat maakt de nettowinst bij vervanging van fossiele door biobrandstof beperkt en onzeker.
- Biobrandstof concurreert met hoogwaardiger en urgenter gebruik van biomassa
Zogenaamd ‘afval’ moet in werkelijkheid voor een groot deel teruggegeven worden aan de grond om de bodemvruchtbaarheid te behouden. Verder kan afval, en biomassa in het algemeen, beter worden gebruikt als grondstof voor veevoer en voor hoogwaardige chemie dan als brandstof. Door bioraffinage kunnen er eiwitten, vezels en materialen voor kunststoffen uit worden gehaald. Alleen onbruikbare restanten worden dan verbrand.
Maar als gevolg van het verplichte gebruik van biobrandstof in Europa is bijvoorbeeld gebruikt frituurvet nu duurder dan vers vet. De oleochemische industrie gebruikt daarom als grondstof voor smeermiddelen, verf en zeep geen frituurvet meer, maar palmolie. Zo leidt het gebruik van frituurvet voor biodiesel tot het rooien van oerwoud voor oliepalmen.
- Fabriceren van biobrandstof kost brandstof
Grondbewerking, bestrijdingsmiddelen, kunstmest, transport en het omzetten van planten in vloeistof kosten elektriciteit, aardgas en benzine. Daarbij gaat een deel van de CO2-winst verloren. Als de verdringingseffecten worden meegerekend (Indirect Land Use Change, ILUC) produceren sommige biobrandstoffen meer broeikasgas dan gewone benzine.
Het is twijfelachtig of tweede-generatie biobrandstof uit plantenafval, gras en bomen een oplossing biedt. Het legt beslag op vruchtbare grond en water. Het telen, transporteren en vloeibaar maken van gras en hout kosten zelf brandstof, net als bij biobrandstof uit voedsel. Biobrandstof uit algen biedt wat meer perspectief, maar de uitvoerbaarheid is onzeker.
Meer artikelen uit de categorie: Nieuws
Geachte heer Joep karskens,
Het verbranden van hout in elektriciteitscentrales en van bio-ethanol en biodiesel in auto’s draagt niet of nauwelijks bij aan besparing van CO2-uitstoot. Daarom zijn ze niet geschikt als middel voor de transitie naar een duurzame energievoorziening. Dat stelt de KNAW in haar recente visiedocument, dat werd gepubliceerd voorafgaand aan de bespreking van het Energieakkoord in […]
Doordat de KNAW ongefundeerd een mening ventileerd, plaatst de KNAW weer biobrandstoffen in het verdomhoekje.
Afgelopen 5 jaar heb ik in opdracht van minister Verburg en Verhagen een nieuwe enzymatische biodiesel technologie voor boeren ontwikkeld. Vroeger verbouwde de boer 10% tot 15% van zijn land met haver om zo met zijn paarden al zijn land te kunnen bewerken. Nu gaan we opnieuw 10% tot 15% in wisselteelt koolzaad verbouwen, wat o.a. tot gevolg heeft dat het nagewas en 25% hogere opbrengst heeft, dus 25% meer food.
Van de koolzaad opbrengst wordt 4,5 ton gebruikt als stalstro. Van de zaad opbrengst 4,5 ton wordt circa 500 kg gebruikt als spijsolie (veel beter dan de olijfolie) vervolgens halen uit de 3 ton perskoek nutriënten, peptiden voor Food gebruik, fosfaten en kalium voor gebruik op het land en circa 2 ton wordt gebruikt als feed voor de koeien. circa 8% van de opbrengst wordt biologisch middels enzymen omgezet in APPO, Advanced Pure Plant Oil voor toepassing als B100 in de landbouw voertuigen. Als 10% van de NL boeren deze technologie gebruikt reduceren we jaarlijks 5.000.000 ton Co2.
Hoezo draagt nauwelijks bij???
Ik vind het zelf wat verrassend dat deze hoogleraar het food versus fuel debate wegwuift met een verhaal over de technologische mogelijkheden om voedingsstoffen van elkaar te scheiden. Er is mondiaal immers een beperkte hoeveelheid landbouw grond, en als je dat gebruikt voor biofuel om te verbranden dan gebruik je het dus niet voor voedsel. Dit drijft de prijs voor voedsel op, en dat brengt de voedselzekerheid onder mensen in armoede in gevaar.
Afgelopen vrijdag heeft de Commissie Corbey nogmaals aangegeven, dat wij in NL meer dan voldoende voedsel voortbrengen. Dus zijn uw argumenten voor Europa niet van toepassing.
Een gevolg (direct danwel indirect) van het europese doel om in 2020 in de transport sector 10% biofuel te gebruiken is de snelle expansie van palm olie plantages, dat in bijvoorbeeld indonesie zowel verlies van regenwoud en biodiversiteit als veel sociale gevolgen heeft.
Dat is onzin, kijk maar hoe wij het aan gaan pakken.
Om deze redenen denk ik dat het zeer goed is dat het KNAW een kritische noot plaatst bij biofuels, hoe graag we ook zo snel mogelijk van olie af willen. Wat dat betreft, het gebruik van biofuels kan juist ook goed tot gevolg hebben dat we als samenleving langer van olie afhankelijk blijven, omdat het altijd maar een procentueel bijmengen van biofuels is ipv een volledige overstap. Het is in mijn ogen daarom niet zo waarschijnlijk dat het KNAW door Shell gesponsord zou zijn.
Toch geloof ik dat de KNAW door de wellicht de Shell wordt gesponsord.
De KNAW is een groepje wetenschappers die middels deskresearch en praat klubjes tot een mening komen. Ik sta met de poten in de klei en weet water echt speelt.
Meer heil zou ik zien in een switch naar elektrisch transport. Elektrisch transport is het verplaatsen van een probleem. Daarnaast kun je elektrische gezien nooit hoger komen dan 40% rendement. Terwijl wij met nieuwe technologien bestaande verbrandingsmotoren zeker binnen enkele jaren naar 70% gaan krijgen.
Geachte heer Karskens, ik werk nauw samen met diverse wetenschappers van de RUG en de WUR. Zij allen staan achter onze technologie. De KNAW spreekt dus niet namens hun, namens wie dan wel?
gr,
Peter van der Klok
Dat is niet het geval, Peter. Er zijn zeker technologische en theoretische mogelijkheden om biofuels duurzamer te maken, maar dat is wat anders dan de praktijk.
Er zijn grote duurzaamheidsuitdagingen verbonden met de huidige vorm van biofuel productie dat geconsumeerd wordt in de EU, als je daar meer over wilt weten kijk bijvoorbeeld in dit rapport:
http://energy-l.iisd.org/news/fao-report-considers-the-sustainability-of-biofuel-crops/
Ik vind het zelf wat verrassend dat deze hoogleraar het food versus fuel debate wegwuift met een verhaal over de technologische mogelijkheden om voedingsstoffen van elkaar te scheiden. Er is mondiaal immers een beperkte hoeveelheid landbouw grond, en als je dat gebruikt voor biofuel om te verbranden dan gebruik je het dus niet voor voedsel. Dit drijft de prijs voor voedsel op, en dat brengt de voedselzekerheid onder mensen in armoede in gevaar. Lees, om er eens een te noemen, bijvoorbeeld hier: http://www.ncsu.edu/cenrep/research/documents/food_v_fuel.pdf
Een gevolg (direct danwel indirect) van het europese doel om in 2020 in de transport sector 10% biofuel te gebruiken is de snelle expansie van palm olie plantages, dat in bijvoorbeeld indonesie zowel verlies van regenwoud en biodiversiteit als veel sociale gevolgen heeft. Lees hier meer over de sociale gevolgen:
http://www.worldagroforestry.org/downloads/publications/pdfs/rp16385.pdf
Om deze redenen denk ik dat het zeer goed is dat het KNAW een kritische noot plaatst bij biofuels, hoe graag we ook zo snel mogelijk van olie af willen. Wat dat betreft, het gebruik van biofuels kan juist ook goed tot gevolg hebben dat we als samenleving langer van olie afhankelijk blijven, omdat het altijd maar een procentueel bijmengen van biofuels is ipv een volledige overstap. Het is in mijn ogen daarom niet zo waarschijnlijk dat het KNAW door Shell gesponsord zou zijn.
Meer heil zou ik zien in een switch naar electrisch transport. (En voor personenvervoer moet natuurlijk in eerste instantie meer gericht worden op publiek transport)
Weer typisch een artikel geschreven door een bureau die niet weet waarde klepel hangt. Ik vraag me af door wie ze betaald worden, shell wellicht?
Weer die onzinnige food for fuel discussie. Afgelopen decennia heeft de mens heeft veel biomassa ontwikkeld tot voedsel, wat daarvoor niet als voedsel voor mens en dier werd gezien. Als nieuw technologieën onbruikbare biomassa kan omzetten naar food, feed en fuel en dan is daar niets mis mee. KNAW, hou je bij de les en zoek de klepel.
Bekijk de video van Prof. Sanders en dan wordt het duidelijk.