Milieudefensie wil dat hypotheken worden aangepast om wonen zonder aardgas te stimuleren. De onroerendzaakbelasting voor duurzame woningen moet omlaag en er moet een speciaal ‘warmtetransitiefonds’ komen waar bewoners en gemeenten met onoverbrugbare problemen een beroep op kunnen doen.

Dit is een greep uit de aanbevelingen in de 'Routekaart eerlijk om naar gasloos wonen', die Milieudefensie heeft opgesteld op basis van onderzoeken. “De gaskraan gaat dicht en gemeenten moeten snel aan de slag. Met deze routekaart willen wij gemeenten helpen om de overstap voor iedereen haalbaar te maken en te zorgen dat de kosten rechtvaardig worden verdeeld”, zegt campagneleider Jorien de Lege.

Eerlijke financiering

Milieudefensie geeft een overzicht van nieuwe en bestaande financieringsvormen die het isoleren en van het gas afhalen van woningen voor verschillende doelgroepen mogelijk maken. Mensen kunnen daarvoor geld lenen tegen wisselende voorwaarden die ze moeten vergelijken. Daarnaast zijn er andere financieringsvormen. Die variëren van subsidies, gebouw-gebonden leningen die lijken op het leenstelsel voor studenten, aanpassingen voor nieuwe en bestaande hypotheken, voorfinanciering door de gemeente tot het verstrekken van een extra energietoeslag uit de bijstand. Uitgangspunt is dat de steun daar terecht komt waar die het hardst nodig is.

Het nog op te richten ‘warmtetransitiefonds’ wordt wat Milieudefensie betreft gevuld met de opbrengst van een algemene CO2-belasting. De Lege: "Op dit momenten krijgen grootverbruikers nog forse kortingen op gas, terwijl de belastingen voor gezinnen stijgen. Dat moet eerlijker."

Concrete doelen per gemeente

De weg naar een gasvrij Nederland begint met het scheppen van duidelijkheid. Inwoners, maar ook gemeenten, ondernemers, woningcorporaties en energiebedrijven hebben daar recht op. De regering moet per gemeente vaststellen hoeveel gas er moet worden bespaard en per wanneer. Daarna krijgt de gemeente de regie en staan inwoners centraal.

Inspraak, ontzorging en begeleiding

Gemeenten moeten vanaf dag één met hun inwoners in gesprek. Ook om te voorkomen dat ze een duur nieuw gasfornuis kopen terwijl over niet al te lange tijd de gaskraan in hun straat dichtgaat. Inspraak, het zoveel mogelijk ontzorgen en ondersteunen van inwoners staan daarbij centraal. "Lang niet iedereen kan of wil energie-expert worden. Goede informatie, technisch en financieel advies, en begeleiding op maat is essentieel. Soms is daarvoor een keukentafelgesprek nodig”, zegt Jorien de Lege. Zaak is wel dat gemeenten voldoende middelen en bevoegdheden van het Rijk krijgen om die begeleiding te organiseren.

Samen van het gas af

Gemeenten en inwoners zijn niet de enigen die van Milieudefensie aan de bak moeten. Woningcorporaties, banken, verkopers van witgoed, netbeheerders, iedereen moet zijn schouders eronder zetten. "Nederland moet van zijn gasverslaving af: voor het klimaat en Groningen", zegt De Lege. "Wij laten met deze routekaart zien dat het kan, maar alleen als we het samen doen."