Ook natuurgebieden blijken geen veilige haven meer voor de waterbiodiversiteit. Wereldwijd zijn 509 dammen gepland of in aanbouw in beschermde gebieden, waarvan 196 in Europa.
Dammen worden vooral gebruikt voor stroomproductie, irrigatie of wateropslag, maar ze hebben een vernietigend effect op het ecosysteem. Rivieren raken gefragmenteerd en kunnen niet langer het ecosysteem ondersteunen waar mens en natuur van afhankelijk zijn. Heel wat studies tonen aan hoe de stroom van sedimenten verandert, migratie van vissen verstoord wordt en de voortplanting van soorten in gevaar komt.
Het bewustzijn neemt toe, maar zijn er wereldwijd nog duizenden dammen in aanbouw. Zelfs beschermde gebieden zijn niet immuun voor de bouwwoede, blijkt uit een nieuwe studie in het tijdschrift Conservation Letters.
Europa
Wereldwijd zijn 509 dammen gepland of in aanbouw in beschermd gebied. Ze komen er bovenop de al 1249 bestaande dammen. Europa is goed voor zo’n 40 procent van de nieuwe projecten, met 196 geplande dammen.
Uit onderzoek van het Wereldnatuurfonds vorig jaar bleek al dat 28 procent van alle waterkrachtcentrales in Europa zich in beschermde gebieden bevindt. En vorige maand nog bleek dat de Europese rivieren op meer dan een miljoen obstakels botsen en tot de meest gefragmenteerde ter wereld behoren.
“Dammen in beschermd gebied zijn onaanvaardbaar”, zegt Claire Baffert van het Wereldnatuurfonds (WWF). “De druk die ze leggen op de biodiversiteit is niet te verzoenen met de bescherming van rivieren en natuur.”
Biodiversiteit
Het gaat niet goed met de Europese rivieren: 60 procent is niet gezond en een derde van alle ernstig bedreigde soorten in Europa zijn zoetwatersoorten. De Europese Commissie stelt daarom voor om tegen 2030 minstens 25.000 kilometer aan rivieren vrij te maken van obstakels en minstens 30 procent van het landoppervlak te beschermen.
“Bij de huidige snelle achteruitgang van de waterbiodiversiteit moeten we er meer dan ooit voor zorgen dat de beschermde gebieden hun rol kunnen spelen om de Europese rivieren veilig te houden”, zegt Baffert. “In Europa hebben we met de Vogel- en Habitatrichtlijn en de Waterrichtlijn een sterk wetgevend kader om de verdere verslechtering van de rivieren te stoppen, maar die wetten moeten geïmplementeerd en afgedwongen worden. Dat is nu niet het geval.”