Door de druk van de mens op de natuur zijn populaties wilde dieren sinds 1970 wereldwijd met gemiddeld 60 procent gedaald. Dat staat in het Living Planet Report dat het Wereld Natuur Fonds vandaag internationaal publiceert. Het natuurverlies wordt vooral veroorzaakt door vernietiging van leefgebied door onder meer landbouw en door overexploitatie, zoals overbevissing. Het ombuigen van de trend is nog mogelijk als natuur uitgangspunt wordt voor ons handelen.
Zoet water en tropische regenwouden grootste verliezers
Het Living Planet Report, dat elke twee jaar verschijnt, schetst wederom een ontnuchterend beeld van de biodiversiteit. Wilde dierenpopulaties (groepen dieren in hun leefgebied) in zoetwatergebieden en in de tropen zijn sinds 1970 het meest gedaald. De druk op tropische regenwouden blijft onverminderd groot. Tekenend daarvoor is dat in vijftig jaar tijd maar liefst 20 procent van de Amazone is verdwenen. In rivieren, moerasgebieden en delta’s - zoetwater - zijn populaties wilde dieren gemiddeld met 83 procent ingestort. Grootschalige aanleg van stuwdammen, irrigatie en inpoldering voor landbouw, vervuiling en overbevissing zetten zoetwatergebieden onder grote druk.
Overconsumptie is oorzaak nummer 1
De hoofdoorzaak van het natuurverlies zijn menselijke activiteiten. De oprukkende landbouw en overbevissing zijn de grootste bedreigingen. Daarnaast hebben diersoorten het zwaar door jacht en stroperij, aanleg van infrastructuur, vervuiling en klimaatverandering. “Biodiversiteit is als een houten blokkentoren”, zegt Kirsten Schuijt, directeur van WWF. “Als je er telkens één blokje uittrekt kan de toren lang blijven staan. Maar een blokje teveel en het bouwwerk stort in. Zo halen we nu ook voortdurend blokjes uit de natuur. Hoeveel soorten kunnen nog verzwakken, zonder dat het systeem bezwijkt? Het is tijd dat we ons realiseren dat natuur onmisbaar is voor ons.”
Natuurbescherming en mondiale duurzame keuzes noodzakelijk
Het instellen van beschermde gebieden en soortenbescherming, de klassieke natuurbescherming, blijft cruciaal. Populaties van bijvoorbeeld de bultrugwalvis, reuzenpanda en berggorilla stijgen voorzichtig. Maar het ombuigen van de enorme achteruitgang van biodiversiteit wereldwijd vraagt om mondiale duurzame keuzes. Schuijt: “Als wij de oorzaak zijn van natuurverlies, kunnen we de trend ook ombuigen. Dat vraagt om duurzame keuzes op het gebied van voedsel, energie en grondstoffen. Iedereen kan daar op zijn manier aan bijdragen.”