De stroom aan plastic die jaarlijks in de oceaan terechtkomt zal tegen 2040 bijna verdrievoudigen, tenzij we resoluut anders met plastic omgaan. Dat blijkt uit een studie in Science.
Uit de studie blijkt dat, als er geen actie wordt ondernomen om de verwachte groei in plasticproductie en -consumptie aan te pakken, de hoeveelheid plastic die de oceaan binnenkomt de komende twintig jaar zou toenemen van 11 miljoen ton vandaag tot 29 miljoen ton in 2040. Dat komt overeen met bijna 50 kilogram plastic voor elke meter kustlijn wereldwijd.
Omdat plastic honderden jaren overleeft in de oceaan en mogelijk zelfs nooit echt biologisch wordt afgebroken, kan de cumulatieve hoeveelheid plastic in de oceaan aangroeien tot 600 miljoen ton in 2040 - het equivalent van meer dan 3 miljoen blauwe vinvissen. De Covid-pandemie maakt het er niet beter op, aangezien het gebruik van wegwerpplastic tijdens de pandemie is toegenomen.
Er is wel degelijk vooruitgang geboekt bij het aanpakken van het plasticprobleem, maar de impact daarvan is klein: de huidige toezeggingen van de overheid en de industrie zullen de hoeveelheid plastic die in de oceaan stroomt met amper 7 procent verminderen tegen 2040. En zonder echte verandering zullen ongeveer 4 miljard mensen wereldwijd tegen 2040 niet beschikken over georganiseerde afvalverwerking, met grote gevolgen voor de hoeveelheid plasticvervuiling in de oceaan. Om die kloof te dichten, zouden tot 2040 meer dan een half miljoen mensen per dag moeten worden aangesloten op afvalophaling.
Hoop
Maar de studie wijst ook op acht mogelijke ingrepen die de afvalstroom sterk kunnen terugdringen. Daarbij zijn in de eerste plaats maatregelen om de productie en consumptie van plastic te verminderen, de vervanging van sommige kunststoffen door alternatieven zoals papier en composteerbare materialen, en het ontwerpen van producten en verpakkingen voor recycling.
Als die maatregelen systemisch en diepgaand worden aangepakt, kunnen ze de stroom aan plastic met maar liefst 80 procent verminderen. Bovendien kunnen ze de overheden 70 miljard besparingen opleveren tegen 2040, de uitstoot van broeikasgassen uit de plasticproductie met een kwart verminderen en 700.000 banen opleveren.
Maar zelfs bij dat optimistische scenario blijft er in 2040 jaarlijks meer dan 5 miljoen ton per jaar in de oceaan lekken.
Golf
“Er is niet één oplossing voor plasticvervuiling in de oceaan, maar door snelle en gecoördineerde actie kunnen we de plastic golf doorbreken”, zegt Tom Dillon van de Pew Charitable Trust, die de studie coördineerde. “Zoals dit rapport laat zien, kunnen we investeren in een toekomst met minder afval, betere gezondheidsresultaten, meer banencreatie en een schonere en veerkrachtigere omgeving voor mens en natuur.”
De plasticvervuiling vormt een uitdaging voor producenten en gebruikers van nieuw plastic: de regelgeving verandert, wegwerpplastic wordt verboden en de consument wordt zich bewuster van de impact van plastic afval op het milieu. Maar het is ook een unieke kans, zegt Dillon, om nieuwe materialen en businessmodellen te proberen, die zijn ontworpen om producten en materialen zo lang mogelijk in gebruik te houden.
“Onze resultaten geven aan dat de plasticcrisis oplosbaar is”, zegt Martin Stuchtey van het bedrijf Systemiq, dat meewerkte aan de studie. “Er was een generatie voor nodig om deze uitdaging te creëren; dit rapport laat zien dat we het in één generatie kunnen oplossen”.
Het rapport laat volgens Stuchtey geen ruimte meer voor excuses. “We hebben vandaag alle oplossingen die nodig zijn om de plasticstromen met meer dan 80 procent tegen te gaan. Wat we nu nodig hebben, zijn de juiste beslissingen door de industrie en de regering .”