Mensen zijn niet onfeilbaar en maken fouten, maar daar zitten we niet mee. Want we zijn zeer vindingrijk voor het bedenken van verhaaltjes die ons goed uitkomen als excuus. Zo heeft de Christelijke religie bedacht dat alle fouten ons vergeven worden als je daar in gebed, gepaard gaand aan een redelijk offer, netjes om vraagt. Er is in het verleden wat af geofferd getuige de talloze kerken en met goud beklede kathedralen.
Offeren om vergeving is wat uit de mode geraakt. De lege kerken staan overal te koop. Tegenwoordig zijn we creatiever in het bedenken van smoesjes voor onze fouten. Lukt dat even niet dan weten we altijd wel iets of iemand de schuld te geven. Als dat ook niet lukt zeggen we sorry en is alles klaar.
Soms willen anderen het sorry zeggen van ons afdwingen. Dat gaat wel ten koste van de waarachtigheid vind ik en het wordt nog vreemder als de fout niet door de sorry-zegger zelf gemaakt is maar in een grijs verleden door zijn voorgangers
Zo willen mensen dat onze koning of premier sorry zegt vanwege de slavenhandel of dat Alexander in Indonesië publiekelijk sorry zegt vanwege onze rol tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. De regering moet ook sorry zeggen voor de kwalijke ontvangst van teruggekeerde Joodse gevangenen na de tweede wereldoorlog. Van mij mag het allemaal want we hebben ons ernstig misdragen in het verleden. Maar waar is het eind? Moeten we ook sorry zeggen voor de honderden jaren koloniale bezettingen van voor die tijd? Sorry voor het plunderen van de landen ter wille van de winsten van onze VOC? Vragen we dan ook gelijk de Italianen om sorry te zeggen vanwege de bezettingen in de Romeinse tijd en de Portugezen en Spanjaarden voor het uitmoorden van Indianen en het stelen van zilver en goud? Zouden we niet beter bij het heden kunnen blijven?
Vind jij goede en onafhankelijke informatie over een duurzame en klimaatveilige toekomst belangrijk? En helpt Duurzaamnieuws.nl je daarmee? Help ons dan als ondersteunend lid. Dank je wel.
Liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief.
Als we dat onder druk afgedwongen sorry-zeggen op het heden toepassen, met dezelfde vrijblijvendheid zoals we dat voor het verleden willen doen, biedt dat veel voordelen. Dan hoeven we alle inbrekers en of plofkrakers alleen maar te dwingen om in het openbaar sorry te zeggen tegen de slachtoffers en zijn ze er klaar mee. Scheelt eindeloze processen. Het hele MeToo-gedoe zou daarmee ook gelijk afgedaan zijn.
Zo zouden ook alle vissers die de zeeën leegvissen en de houthakkers die de bossen kappen er mee weg kunnen komen door een sorry of een oeps. En wat te denken van firma’s die met hun boormachines overal in de wereld diepe gaten boren om er tegen een vergoeding met spiegeltjes en kralen de olie te stelen? Dat daar af en toe wat gemorst wordt door een lekke pijpleiding en dat lokale bevolkingen met gebakken peren blijven zitten is gewoon domme pech of hun eigen schuld. Sorry.
Ik vind eigenlijk dat de LTO namens onze boeren, die alle biodiversiteit uit ons landschap hebben doen verdwijnen heel erg sorry moet zeggen voordat ze de boeren oproept met hun tractoren het malieveld op te gaan. Wij, ja wij mogen op onze beurt ook best wel eens een keer sorry zeggen tegen al die boeren die voor een habbekrats koffie en thee aan ons leveren, terwijl wij daar meer dan goed aan verdienen. Of laten we sorry zeggen tegen onze eigen varkensboeren die tot schaalvergroting en schuld bij de bank worden gedwongen omdat wij kiloknallers willen om onze te dikke buiken mee te vullen.
Zou het trouwens ook niet een goed idee zijn om alle automobilisten die bij op- en afritten hun lege flesjes en patatbakjes uit het raam gooien eens een keer op het schavot te zetten en hen onder luid getoeter een sorry af te dwingen?
Ik besef dat er ook voor het hedendaagse wangedrag geen eind aan het sorry zeggen zou komen. Het probleem is gewoon dat er te veel mensen niet deugen. Er zijn overigens heel veel creatieve geesten die de bui van een gedwongen sorry al zien hangen. Het is namelijk echt niet leuk om sorry te moeten zeggen en soms ook heel moeilijk. Rutte vind het ingewikkeld en Alexander breekt er de tong over. In plaats van waardevolle dingen stelen kun je dan ook beter dingen weggeven. Vooral waardeloze dingen zoals afval want dat is een win-win situatie en daar hoef je geen sorry voor te zeggen. De ontvangende landen kunnen er nog iets bruikbaars tussen uitzoeken zodat ook de arme sloebers nog iets hebben en wij besparen hoge stortkosten of verwerkingskosten. Dat doen we met plastic afval, met witgoed, met oude auto’s en oude schepen en met een gigantische hoeveelheid elektronica afval en met door chemicaliën vervuilde grond.
Nog creatiever is het om te zorgen dat degene die bestolen wordt of met de gebakken peren blijft zitten helemaal niet bestaat. Nou ja, nog niet bestaat of geen naam en adres heeft. Zo ontstaat er door het gebruik van fossiele brandstoffen heel veel schade in de wereld zonder dat iemand een schadeclaim kan indienen. Per jaar overlijden er 8 miljoen mensen voortijdig aan akelige ziekten die door het roet en fijnstof van uitlaten en schoorstenen worden veroorzaakt. Probeer maar eens iemand te vinden die bereid is daar sorry voor te zeggen of iemand die kan aantonen dat zijn dood de schuld is van de aangeklaagde.
Diezelfde fossiele brandstoffen zorgen voor een dijk van een probleem in de toekomst. Nou ja toekomst, de schade is nu al vele duizenden miljarden, maar die wordt in de toekomst nog veel groter. En trouwens, wat heet toekomst? Als de aarde over 30 jaar niet meer leefbaar is omdat de gemiddelde temperatuur dan met meer dan 2 graden is gestegen, gaan alle studenten en scholieren van nu dit gewoon meemaken. Misschien gebeurt dat zelfs al eerder dan ze hun studieschuld hebben afgelost.
Wie dan leeft, die dan zorgt en het stelen van de toekomst is razend populair en voorlopig geheel vrijblijvend. Denk maar niet dat Rutte zich er nu zorgen over maakt dat hij over dertig jaar tegen al die boze afgestudeerde mensen zonder toekomst moet zeggen: ”Sorry, ik dacht dat het belangrijker was om de economie te redden dan de leefbaarheid van de aarde”. Of dat Wopke Hoekstra zal moeten zeggen: “Sorry voor die enorme staatsschuld, maar ik dacht dat de rente altijd zo laag zou blijven”. Of dat Baudet en Wilders zich er iets van aan zullen trekken dat ze over 30 jaar moeten zeggen “Sorry, ik wist niet dat het klimaatprobleem echt bestond” of “Sorry, ik wist niet dat je van Corona echt wel goed ziek kan worden” of “Sorry, ik wist niet dat de meeste buitenlanders wel deugen” .
Nee het idee van een gedwongen sorry in de toekomst is nu geen enkel probleem. Tegen die tijd bedenken we er wel wat op. Dat we het niet geweten hebben, niet zo bedoeld hebben of te weinig of geen andere keus hadden.
Dat excuus zal voor uw stemgedrag op 17 maart overigens niet opgaan, want de echte omvang van het klimaatprobleem wordt door veel van onze politici willens en wetens niet verteld, we zijn er al veertig jaar voor gewaarschuwd en er is keus uit partijen genoeg die het wel zien. U zult als opa en oma niet wegkomen met een sorry bij uw kinderen en met een creatievere smoes aan moeten komen. Of nu gewoon een betere keus maken.
Han Blok
