Kantelpunten 6: positieve terugkoppelingen in de oceanen
Kantelpunten 6: hier kijken we naar de mogelijke kantelpunten die verwarming en verzuring van oceanen veroorzaken.
Dr. Han Blok(1946) Studeerde biologie in Utrecht en werkte vanaf 1970 op het milieu laboratorium van Akzo als expert industriële waterzuivering, biodegradatie en ecotoxicologie. Vanaf 1988 was hij algemeen milieu adviseur bij BKH en tot 2006 bij RoyalHaskoning. Hij promoveerde in 2001 over microbiologische groeisnelheid en biodegradatie. Hij schreef “Oermenselijk” een literatuuroverzicht over de evolutie van de mens, “De Meerziekte” een verklaring voor de verslaving aan groei en “In zeven dagen” over de fasen in de menselijke evolutie. Sinds 2014 is hij free lance columnist voor Duurzaamnieuws en veelgevraagd spreker over klimaat en energie.
Kantelpunten 6: hier kijken we naar de mogelijke kantelpunten die verwarming en verzuring van oceanen veroorzaken.
Kernenergie is opeens een twistpunt. Timmermans verdedigt als enige dat het niet zinvol is, omdat Nederland te klein en te dicht bevolkt is, omdat het te duur zal worden en te lang duurt voordat het gerealiseerd kan worden.
Subsidies op fossiele brandstoffen zijn onderwerp van verhitte discussies. De druk om ze af te schaffen neemt snel toe, onder meer door blokkades van wegen. Ook de verwarring om de bedragen waarover het gaat is groot. Maar hoe hoog zijn fossiele subsidies nu echt?
Ons omvangrijke leger van politieke duiders voorspelt een sprankelende verkiezingsstrijd. Het gaat om het veroveren van zetels en er gloort een heuse folkloristische stoelendans rond bestaanszekerheid.
In plaats van een groei van de wereldbevolking met 0,3 % per jaar zal er een verschijnsel optreden van sterke krimp met misschien wel 1,5 % per jaar, zodat de wereldbevolking omstreeks 2070 is gehalveerd.
Mijn stemming omtrent het klimaat slingert onregelmatig tussen hoop en wanhoop. Ik denk vaak “De wal zal het schip wel keren”. Maar nu niet meer.
Het valt niet mee om erachter te komen hoeveel de bijdrage van de industrie aan de totale uitstoot van broeikasgassen nu precies is. Niet dat er geen cijfers zijn te vinden, maar ze zijn vaak tegenstrijdig, verouderd of gebaseerd op verschillende definities van industriële activiteit.
Naarmate de transitie naar duurzame energie en de elektrificatie van vervoer en verwarming voortschrijdt, komen we dichter bij een nieuw probleem: energieopslag. Ons fluctuerend gebruik spoort namelijk niet met de wisselvalligheid van stroomproductie uit wind en zon.
De VVD is de grootste partij omdat de rijkste Nederlanders zich daarbij thuis voelen en zich niet intern laten verdelen en opsplitsen.
Het zesde hoofdrapport van het IPCC is verschenen. VN voorzitter Antonio Guterres vat het als volgt samen: “We bevinden ons op de snelweg naar de hel, met de voet op het gaspedaal”. Menigeen, die niet door de waan van de dag verblind is, zal zich afvragen of er nog wel enige hoop is op een toekomst.
Of het nu over plastic verpakking gaat of over zwerfvuil, over het veroorzaken van fileleed of over het stikstofprobleem, we kunnen er zogenaamd nooit iets aan doen. Naarmate het probleem verder van huis is, lijkt de rol van een enkeling inderdaad kleiner. Dus hoor je deze opmerking het vaakst als het om klimaat gaat.
Komen we ooit van fossiel af? Het credo van Shell, ExxonMobile, BP, Total en Chevron (Big oil) is dat we voorlopig niet zonder fossiel kunnen.
De regering is bang dat er te veel zonnepanelen komen en dat daarmee de kosten voor het salderen uit de hand gaan lopen. Ook zouden bezitters van zonnepanelen te veel voordelen krijgen. Daarom wil ze het salderen afschaffen. Maar dat is en blijft een gedachtenkronkel. Han Blok legt het uit.
De afgelopen week discussieerde de tweede kamer over het afschaffen van de salderingsregeling voor woningen met zonnepanelen.
Omdat we er met moderne technologie en elektrificatie wel degelijk iets aan doen om de opwarming van het klimaat tegen te gaan, is er geen reden voor paniek. Dat is zo ongeveer de gedachte van veel optimistisch ingestelde mensen als het over het klimaat gaat.
Net als bij zonnepanelen en windturbines dalen de kosten voor accu’s snel. Dat brengt mensen op het idee een thuisaccu aan te schaffen. Wordt dat nu toch rendabel?
Bij de huidige prijzen zou handhaven van de saldering een verdienmodel opleveren voor de particulier met zonnepanelen. En als de koppeling wordt afgeschaft zal er een aparte markt ontstaan voor groene stroom met lagere prijzen dan die voor grijze stroom.
De waterstoftechnologie is weliswaar booming, maar voorlopig vooral een eldorado voor slimme ingenieurs die graag aan een betere toekomst werken en daarbij de enorme technische uitdagingen niet schuwen. Ze nemen een aanloop voor een sprong in de toekomst en voelen de hete adem van de klimaatverandering in hun nek.
Er zijn heel veel mensen die niet eens weten hoeveel gas en stroom ze per jaar gebruiken omdat ze alleen het termijnbedrag zien. Maar zelfs de ware energiefreaks en de groenste klimaatgekkies, types die een twijfelaar omtrent de aanschaf van PV panelen of warmtepomp over de streep zouden willen trekken, komen er niet meer uit.
Eigenlijk is er geen sector waar het tekort aan personeel niet speelt. Maar hoe kan dat toch opeens en waar zijn al die mensen gebleven?
De kolencentrales nog even aan de gang houden is niet alleen beter voor het klimaat, maar scheelt ook compensatie aan RWE en Uniper, stelt Han Blok.
“Wat we toen al wisten” zou het idee kunnen geven dat, omdat het milieuprobleem toen uiteindelijk redelijk snel is opgelost, dit met het klimaatprobleem ook wel weer zal lukken. Dat is mijns inziens een valse hoop.
Misschien komt het doordat de armen zich uit schaamte verstoppen, waardoor ik alleen die 93 % zie die boven de armoedegrens leeft, maar ik zie overal feesten, feesten en nog eens feesten.
De oorzaak voor het Saharastof is de extreme droogte in dat gebied in combinatie met een straffe wind en voortschrijdende ontbossing. De oppervlakte woestijn breidt zich uit en er heerst de ergste hongersnood sinds 1983.
Binnen een enkele jaren kunnen we makkelijk 13 miljard m3 minder gas verbruiken en hebben we zeker geen Russisch gas en dus ook geen LNG, geen kolen en al helemaal geen kernenergie meer nodig. Is dat nou zo moeilijk?
Wel vreemd is dat onze oorlogsmachines en wapens nog steeds zijn gebaseerd op hetzelfde primitieve concept waarvan Kaïn zich bediende toen hij zijn broer vermoorde.
Nu veel huishoudens in de penarie zitten vanwege de hoge gasprijzen, ligt de vraag voor de hand of we dit hadden kunnen voorkomen. Han Blok zegt, ja!
Het wordt de hoogste tijd dat we de politieke grenzen eens gaan overschrijden en tot het inzicht komen dat de leefbaarheid van de aarde in het algemeen belang is en niet rechts, niet links en niet Christelijk democratisch en ook niet iets is voor de lokale partijen maar grensoverschrijdend.
Wij in dit kleine landje kunnen nog voor alle problemen wegkijken. “Don’t look up” wordt waarschijnlijk de metafoor van het jaar van de overgang.
Kernenergie is totaal ongeschikt om dunkelflaute – donkere en windstille periodes – mee op te vangen, zoals KernenergieNederland misleidend beweert. Han Blok laat zien dat het met ammoniak wel kan.
In de 40 jaar tussen 1990 en 2030 is vrijwel niets terechtgekomen van energiebesparing op primair energieverbruik en dus is er ook heel weinig CO2 winst voor het klimaat.
Beste nieuwe ministers van D66. Welkom in de regering van het land waar het subsidie- en belastingstelsel rondom energie een zooitje is.
Voorrang verlenen aan “laaghangend fruit” voor het oplossen van het klimaatprobleem is niet zo verstandig als het lijkt, vooral als het om ingewikkelde zaken gaat.
Om een niet op harde feiten gebaseerde mening kracht bij te zetten, kan men zich bij gebrek aan kennis van zaken beroepen op uitdrukkingen en gezegdes zoals, “het is gewoon zo”.
Vanaf 4 oktober heeft Greenpeace een voorstel gelanceerd om de misleidende reclames door oliemaatschappijen te verbieden. Het betreft een Europees Burger Initiatief
Han Blok: Ik denk dat het moment rijp is voor een kantelpunt waarin de jonge generatie opstaat en de “wapens” gebruikt waarin ze oppermachtig is.
Eén scenario kan een ramp nog vertragen: als een rigoureuze maatschappelijke kanteling sneller verloopt dan de klimaatkanteling.
De sociale macht in de samenleving is enorm gegroeid en ook bijzonder divers geworden. Daardoor heeft ze een grote potentie om een kantelpunt te worden in de samenleving, op verschillende terreinen.
De hortensia is een aanslag op de biodiversiteit omdat de bloem steriel is en geen insecten voedt of aantrekt, toch wordt hij overal geplant.
Ondanks het Parijse klimaatakkoord is de globale emissie van broeikasgassen nog nauwelijks afgenomen en stijgt binnenkort zelfs weer.
Bezwaarmakers suggereren vaak dat besluitvorming voor de plaatsing van windmolens en zonneparken niet democratisch is. Het tegendeel is waar.
Technologische ontwikkelingen hebben een economische momentum gekregen en zullen nu ondanks protesten tot een kanteling gaan leiden.
Het gevaar voor klimaatverandering te groot en te urgent om maatregelen uit te stellen vanwege onenigheid over de kosten en de schuldvraag.
In deze aflevering van de serie Kantelpunten in de samenleving bespreken we de verschuivingen in economische macht. Die verschuift steeds meer van Amerika naar China.
Investeringen in fossiele energie en oliebedrijven zullen steeds meer in waarde dalen, want de onbruikbare voorraden moeten ooit worden afgeboekt. Daardoor verliest de olie-industrie steeds meer invloed.
Kantelpunten in de samenleving: De rol van militaire macht wordt snel minder relevant met de opkomst van economische, elektronische en informatiewapens.
In een nieuwe serie artikelen laten we zien hoe juist kantelpunten in de samenleving de klimaatverandering kunnen afremmen. Of hoe ze die juist versnellen.
De VVD hecht veel meer waarde aan vertrouwelijkheid dan aan transparantie. Zonder vertrouwelijkheid kun je immers niet onderhandelen. Han Blok over transparantie en doorzichtigheid in de formatie.
De bank kan met één druk op de knop Euro’s erbij maken, terwijl de leefbaarheid van de aarde voorbij de 2 à 3 graden niet te herstellen is.
Politieke analyses langs klassieke scheidslijnen van links en rechts slaan alle planken mis, anayseert Han Blok.
Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.
Privacy verklaring | Sluiten