Toolkit voor ontwikkelen van product-as-a-service

Een case study op basis van Fairphone lag aan de basis voor de ontwikkeling van een toolkit, waarmee bedrijven zelf een product-as-a-service kunnen ontwikkelen. Daarover publiceerde een consortium van Sustainable Finance Lab, Circle Economy​, Fairphone​, PGGM​, ING​, ABN AMRO​, NBA​, Allen & Overy, en Circularise​​, een whitepaper met oplossingen voor veelvoorkomende valkuilen voor circulaire bedrijven.  

Terwijl de circulaire economie over de hele wereld momentum begint te krijgen, is het steeds belangrijker circulaire bedrijfsmodellen daadwerkelijk te implementeren. Een van de meest veelbelovende is het Product as-a-Service model. Dit model richt zich op gebruik en service in plaats van op bezit van het product zelf. Bedrijven blijven eigenaar van hun producten en worden zo gestimuleerd om hoogwaardige en duurzame producten te maken, terwijl klanten gebruik maken van het product zonder verantwoordelijk te zijn voor het onderhoud.

Waarom het financieren van Product-as-a-Service modellen zo moeilijk is

Helaas lukt het bedrijven die streven naar het implementeren van Product-as-a-Service modellen vaak nog steeds niet om op één lijn te komen met financiers en vice-versa. Een van de oorzaken hiervan is dat het zeer complex is om een ​financieel model te maken voor dit type bedrijfsmodellen. Vooral wanneer het om producten gaat waarvan componenten oneindig kunnen worden hergebruikt. Bedrijven hebben vaak niet de expertise om financiers te voorzien van de financiële gevolgen van een dergelijk circulair bedrijfsmodel, waardoor ze niet in staat zijn hen te overtuigen om te financieren.

Het ontbreken van een proof of concept van het businessmodel zorgt ervoor dat financiers de risico’s lastig in kunnen schatten en zij daarom aarzelen om de sprong te wagen. Daarnaast zijn de huidige financierings-, contractuele- en boekhoudkundige normen net geschikt om risico’s en kansen eerlijk te interpreteren. Maar als niemand in het diepe springt en deze innovatieve bedrijfsmodellen financiert, zal er nooit een benchmark gecreëerd worden waardoor het makkelijker wordt dit type circulaire modellen te financieren.

Praktische handvatten voor Product-as-a-Service Modellen

Om dit kip-ei verhaal te doorbreken hebben Sustainable Finance Lab, Circle Econom​y en Fairphone samen met PGGM, ING, ABN AMRO, NBA, Allen & Overy en Circularise een interdisciplinair consortium opgericht. Samen vormden zij een Community of Practice (CoP). De missie? Financiers en circulaire ondernemers dichter bij elkaar brengen met behulp van praktische handvatten. Deze CoP ontwikkelde, met Fairphone als voorbeeld, templates voor contracten en een cashflowtool. Dit biedt Product-as-a-Service bedrijven alle basiskennis om financiers te kunnen overtuigen.

Een Circulaire Fairphone-Service voor bedrijven

De Community of Practice gebruikte het Nederlandse bedrijf Fairphone, bekend van hun ethische en modulaire smartphones als praktijkvoorbeeld. Om een ​financierbaar model voor de Circulaire Fairphone-Service te realiseren, heeft de Community of Practice een blauwdruk gecreëerd voor hun bedrijfsmodel. Door het creëren van juridische templates, een Circulair Servicecontract en een financiële cashflowtool heeft de groep bewezen dat de kloof tussen de bedrijven en financiers veel kleiner is dan aanvankelijk werd gedacht.

Een van de uitkomsten was een cashflow projectie van 5 jaar die financiers in staat stelt om de voordelen en risico’s van hun investering goed in te kunnen schatten. Goed nieuws voor wat wordt gezien als een van de meest veelbelovende circulaire bedrijfsmodellen.

Fairphone begrijpt welke voordelen een Products-as-a-Service model kan bieden en onderzoekt daarom nu de mogelijkheden om een ​pilotproject te starten om ’s werelds eerste Circulaire Fairphone Service voor bedrijven aan te bieden.

Download hier de whitepaper