• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Kort door de Bocht
  • Klimaat
  • Economie
  • Boeken
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

We zien onze planeet te veel als een vriend

5 maart 2019|doorIPS|inmaatschappij

milieuvriendelijk gedrag

We zien onze planeet te veel als een vriend. Bij vrienden kunnen we altijd iets rechtzetten. Daardoor denken we al snel dat dat zogenaamd milieuvriendelijk gedrag onze impact op de planeet compenseert. Milieubewuste consumenten doen zo misschien meer kwaad dan goed doen, stellen Zweedse onderzoekers.

Mensen beoordelen hun impact op het milieu te veel vanuit een morele intuïtie die is ontwikkeld om sociale interactie mogelijk te maken, zegt Patrik Sörqvist, hoogleraar omgevingspsychologie aan de Universiteit van Gävle in Zweden.

Met die aangeboren, intuïtieve oordelen zoeken we altijd naar een evenwicht. Als we een sociale misstap begaan, maken we dat goed met een andere daad. Als we een vriend te kort doen, zetten we dat recht. Moreel rechtvaardige en onrechtvaardige beslissingen kunnen elkaar opheffen.

“Wederkerigheid en evenwicht in sociale relaties zijn fundamenteel geweest voor sociale samenwerking, en dus voor ons overleven”, zegt Sörqvist. “Het menselijk brein is door natuurlijke selectie gespecialiseerd om dit evenwicht te berekenen en te zoeken.”

jac nijssen advertentie boek

Geven en nemen

Via datzelfde mechanisme van geven en nemen kijken we ook naar onze impact op de planeet. Alleen werkt het daar niet, stelt Sörqvist. Onze planeet is geen vriend die je kunt paaien door iets recht te zetten. Een sociale misstap kun je gladstrijken, een ecologische voetafdruk niet, die kun je hooguit verminderen.

Via onze morele intuïtie voor sociale interactie zijn we ervan overtuigd geraakt dat we schadelijk gedrag kunnen compenseren met milieuvriendelijk gedrag. “Toegepast op de klimaatverandering leidt dit sociale geven-en-nemen-denken tot de misvatting dat ‘groene’ keuzes niet-duurzame keuzes kunnen compenseren.”

“Je kunt het milieu geen kus geven om het bij te leggen”, zegt Sörqvist. “Naar de Caraïben vliegen is een enorme belasting voor het milieu, hoeveel vleesvrije maandagen je ook houdt.”

Klimaatcompensatie

Toch spelen bedrijven en politici erg in op dat gevoel van klimaatcompensatie. Op die manier is dat gevoel sterk verspreid geraakt. Wanneer je zogenaamd milieuvriendelijke producten toevoegt aan een reeks conventionele producten, denken mensen dat de milieu-impact van de hele reeks niet toeneemt of zelfs afneemt, blijkt uit meerdere studies.

Onderzoekers “hebben bijvoorbeeld ontdekt dat mensen intuïtief denken dat de milieu-impact van een hamburger in combinatie met een biologische appel lager is dan die van de hamburger alleen – of dat de totale uitstoot van een carpooling-systeem dezelfde blijft wanneer hybride auto's worden toegevoegd aan het systeem.”

Meer kwaad dan goed

Zogenaamd milieuvriendelijk gedrag kan zo meer kwaad dan goed doen. “Mensen kopen misschien wat extra boodschappen omdat ze een ecolabel hebben; ze denken dat ze een vliegvakantie naar het buitenland kunnen rechtvaardigen omdat ze naar hun werk fietsen; dat ze langere douches kunnen nemen omdat ze de watertemperatuur hebben verlaagd.”

Bedrijven en landen doen hetzelfde, bijvoorbeeld door als compensatie bomen te planten of via het emissiehandelssysteem uitstootrechten te kopen. “Terwijl het natuurlijk het beste zou zijn voor het milieu als we ons totale verbruik verminderen”, zegt Sörqvist.

Averechts effect van ecolabels

Labels hebben een averechts effect, zegt medeauteur Linda Langeborg. “Termen als ‘milieuvriendelijk’ of ‘groen’ stimuleren onze overtuiging dat objecten, gedragingen en beslissingen met deze labels ‘goed’ zijn in plaats van ‘minder slecht’ voor het milieu. Een hamburgerrestaurant ‘100 procent klimaatneutraal’ noemen, kan mensen doen geloven dat het eten in dat restaurant geen milieu-impact heeft.”

Langeborg en Sörqvist pleiten voor een rationele aanpak. Consumenten moeten onmiddellijk feedback krijgen over de totale milieu-impact van hun aankoop. Maak bijvoorbeeld de raming en vermelding van de ecologische voetafdruk van elk product in de supermarkt verplicht en laat de consument aan de kassa zien wat de geaccumuleerde voetafdruk van zijn winkelkar is.

Het onderzoek is gepubliceerd in het vakblad Frontiers in Psychology.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je informatie en inzichten over duurzaamheid die je niet overal al leest. We werken onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

In deze belangrijke tijd bepalen we de richting van de toekomst. Krijgen we klimaatverandering onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Kort door de bocht

  • duurzaam nieuws Partij voor de Dieren blijft een beestenbende24 september 2023 - 20:58
  • duurzaam nieuws De Boeren Blunder Beweging22 september 2023 - 09:39
  • duurzaam nieuws Rutte wil armen arm houden, anders gaan de rijken erop achteruit20 september 2023 - 10:48
  • duurzaam nieuws Nog meer fossiele subsidies, en ze gaan gewoon door16 september 2023 - 18:10

Nieuws

  • bosbrand Alarm om het bos als klimaatrisico24 september 2023 - 19:38
  • links rechts politiekPeilingen Tweede Kamer: Omtzigt NSC ook zonder programma bovenaan23 september 2023 - 15:00
  • vliegtuig co2 luchtvaartEU-studie: kerosinebelasting is wel degelijk mogelijk20 september 2023 - 17:19
  • gratis waterstof Gratis waterstof maken uit plastic afval, het kan20 september 2023 - 14:25
  • nep optimisme Klimaatdoelen in zicht, maar alleen als alles maximaal goed gaat19 september 2023 - 16:59

Inzicht

  • klimaatdoelen De klimaatdoelen deugen niet23 september 2023 - 15:09
  • ecomodernisme en ecomodernisten Het ongelijk van Jesse Frederik en de ecomodernisten17 september 2023 - 09:12
  • root causes landbopuw Gezond bodemleven is de root cause van duurzame landbouw3 september 2023 - 12:38

Opinie

  • bestaanszekerheid Bestaanszekerheid als politiek wisselgeld19 september 2023 - 08:00
  • stikstofnormHaagse schijt, hoe komen we er vanaf?12 september 2023 - 19:28
  • opwarming boven 2 graden De wedloop om te overleven27 augustus 2023 - 09:01
meewind september

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Tweezijdig werkende zonnecel doorbreekt opbrengstgrensBoekingsplatform Natuurhuisje compenseert helft CO2 uitstoot
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen