De vergunningaanvraag voor het winnen van zout onder de Waddenzee deugt niet. Dat stellen Natuurmonumenten, Vogelbescherming en Waddenvereniging. De staatssecretaris heeft de vergunningaanvraag ter inzage gelegd waarmee Frisia BV, onderdeel van multinational K+S Salz, jarenlang zout wil winnen onder de Ballastplaat bij Griend. Die vergunning moet nog worden verleend. Bezwaar maken kan tot 20 november.
De zoutwinning staat haaks op de wens om de rijkdom in de Waddenzee te herstellen en is onaanvaardbaar. Het kost tienduizenden trekvogels de kop en is een bedreiging voor de stranden van Vlieland en Terschelling, zo stellen de natuurorganisaties.
De winning van fossiel bodemzout gaat niet samen met de kernwaarden van de Waddenzee. "In een gebied dat is aangewezen als Unesco Werelderfgoed en een cruciale schakel is in de internationale vogeltrek, moet je investeren in duurzame economische ontwikkelingen." Regiodirecteur Wilfred Alblas van Natuurmonumenten is helder. "Daar is geen ruimte voor ouderwetse winning van fossiele grondstoffen met negatieve gevolgen." Voor zout zijn voldoende duurzame alternatieven, terwijl voor honderdduizenden vogels het gebied onmisbaar is om te broeden of om aan te sterken voor de lange trektochten. De unieke natuurwaarden van het waddengebied trekken ook honderdduizenden mensen die hiervan komen genieten. Die bezoekers dragen in belangrijke mate bij aan de economie van het Waddengebied.
Wegrestaurant tijdelijk gesloten
"Frisia ziet de Waddenzee als een bak zand, terwijl het bulkt van het leven. De berekeningen die onder de aanvraag voor de natuurvergunning liggen, gaan veel te kort door de bocht," verklaart Alblas. "Frisia vergeet dat juist de wadplaten die door de winning onder water verdwijnen cruciaal zijn voor trekvogels. Met een snavel van een paar centimeter heeft een vogel het nakijken. Het voedsel dat de vogels nodig hebben om de lange trektochten te overleven wordt onbereikbaar."
De berekeningen die Frisia liet uitvoeren wekken op zijn zachts gezegd verbazing bij de natuurorganisaties. "Daaruit blijkt dat de zandplaten die door de zoutwinning onder water verdwijnen, door zandsuppletie uiteindelijk weer aangroeien," licht directeur Fred Wouters van Vogelbescherming toe. "De zoutmultinational gaat er kennelijk vanuit dat de trekvogels wel een paar jaar zonder hun wegrestaurant kunnen op weg naar Afrika, maar het is glashelder dat tienduizenden trekvogels hier de dupe van worden. Ze overleven die zware trektochten dan gewoonweg niet". Daar komt nog bovenop dat er geen garantie is dat het rijke bodemleven waar de vogels nu van profiteren, terugkeert in de nieuwe zandplaten.
Erosie van eilanden
De verwachte bodemdaling heeft ondertussen niet alleen effect op het bodemleven en de trekvogels, maar ook op de Waddeneilanden. Al eerder lieten eilanders van Terschelling weten dat zij de zoutwinning niet zien zitten vanwege extra afkalving van eiland stranden. "De bodemdaling onder het wad trekt extra zand aan vanuit de Noordzee. En dat terwijl eroderende eilandkusten dat zand ook hard nodig hebben. Dan moeten we weer extra zand kunstmatig gaan suppleren. Als je dat puur voor de veiligheid doet kan ik dat nog begrijpen, maar niet als het om een product gaat dat je onder heel Europa weg kan halen," legt Arjan Berkhuysen van de Waddenvereniging uit. "We hebben al te maken met extra gaswinning, extra vaargeulverdiepingplannen en dan komt dit er ook weer bij. Op een gegeven moment moet je als overheid ook een streep durven trekken".
Waddengoud boven Waddenzout
De natuurorganisaties weten zich gesteund door een grote groep Nederlanders. Dat blijkt uit een peiling onder ruim duizend mensen. Ruim negentig procent vindt zoutwinning onder de bodem van de Waddenzee onaanvaardbaar. Natuurmonumenten, Vogelbescherming en Waddenvereniging zullen er aan de hand van resultaten uit onafhankelijk onderzoek alles aan doen om staatssecretaris Dijksma te bewegen uiteindelijk geen natuurvergunning te verlenen. Ze dringen er bij de staatssecretaris op aan om in te zetten op duurzame ontwikkeling van de Waddenzee en de vergunning definitief in te trekken.
