Vooruitkijken, wie durft dat nog? Natuurlijk is het traditie om aan het einde van een jaar iets te zeggen over wat er komen gaat. Maar met elk nieuw jaar wordt dat lastiger. Vooruitzichten veranderen terwijl je ernaar kijkt. Bovendien maakt het verschil hoe je er naar kijkt. Niet alleen je politieke of maatschappelijke bril geeft een andere blik, ook je gemoed doet dat. Ben je positief, zie je vooral bedreigingen of wik en weeg je alles mee? Vraag het aan duizend mensen, en je krijgt duizend verschillende toekomsten. Voor 2026 neem ik 3 invalshoeken: een positieve, een pessimistische en een realistische. Laat het je helpen om je eigen toekomstbeeld aan te scherpen. Want wat 2026 ook gaat brengen, hoe beter zicht je hebt op wat er kán gebeuren, hoe beter je bent voorbereid om duurzaamheid, het klimaat en jezelf te beschermen.
3 gezichten van de toekomst:
2026: de pessimistische toekomst, we gaan naar de knoppen
2026: de optimistische toekomst, het komt allemaal goed
2026: de realistische toekomst, er zijn kansen maar de tegenkrachten zijn enorm
‘Het is wat het is’ zei een, inmiddels gepensioneerde, in duurzaamheid gelouterde professor jaren geleden tegen me. Is dat zo? dacht ik toen, en denk ik nog steeds. Niet alleen op het niveau van elementaire deeltjes is wat je ziet niet altijd wat het is. Ook in de alsmaar complexer wordende wereld verkeren we voortdurend in het donker over hoe zaken echt in elkaar steken en wat dat vervolgens betekent. Soms onbedoeld, vaak door opzet.
Je weet niet wat je ziet. Wanneer je alles in beeld wil brengen wat de toekomst bepaalt is de omvang van het speelveld, het aantal spelers, de overvloed aan data, belangen en ontwikkelingen zo overweldigend dat je werkelijk niet weet wat je ziet. En dat geldt ook voor gevolgen, die soms te schokkend, te destructief voor woorden zijn. Voor mensen en hun bestaan, en voor de wereld als geheel.
Het Westerse denken gaat uit van tegenstelling. De ultieme tegenstelling, tussen goed en kwaad. Wij zijn goed, zij zijn niet als wij en dus slecht. Het is met de bijbel ingegoten. En het mondt uit in het compromis van noodzakelijk kwaad, om het goede te bereiken. Het doel heiligt de middelen, is de dooddoener, en de brenger van dood en verderf. Vooral als iedereen dat principe voor zichzelf of de eigen stam hanteert.
Kortom, de wereld is dubbel. Hij staat bol van dubbele moraal, dubbele standaarden en dubbele bodems. Om van agenda’s nog maar te zwijgen. Met als gevolg dat de ene helft er heilig van overtuigd is dat klimaatverandering het gevolg is van economische groei, en de andere helft net zo hard gelooft dat er meer economische groei nodig is om klimaatverandering te bestrijden. Of dat het produceren van meer wapens zorgt voor meer veiligheid, terwijl het risico op oorlog toeneemt met de omvang van het wapenarsenaal. Net zoals meer geld zorgt voor meer ongelijkheid en meer problemen, in plaats van ze op te lossen.
De toekomst is van iedereen, zegt iedereen die geen biljonair is. De biljonairs ondertussen, in hun digitale wolk, verdelen onze toekomst onder elkaar. Rest voor ons de onderstroom die onze overtuiging moet voeden dat we onze toekomst nog altijd duurzamer en veiliger kunnen maken.
Wie daar niet in gelooft wordt al snel een doemdenker genoemd. De argumenten voor doem vind je in deel 1 van deze eindejaars-serie: 2026: de pessimistische toekomst, we gaan naar de knoppen
De positivo’s komen aan hun trekken in deel 2: 2026: de optimistische toekomst, het komt allemaal goed
Uiteindelijk probeer ik iedereen weer met de voeten in de biologische landbouwgrond te zetten met deel 3: 2026: de realistische toekomst, er zijn kansen maar de tegenkrachten zijn enorm.
Neem er even de tijd voor. Want niets is zeker, behalve dat de toekomst eraan komt. Ik wens je daarin een veilig bestaan.
Peter van Vliet, hoofdredacteur
Pssssst: je kunt ons helpen door lid-abonnee te worden. Ook zo help je actief mee aan een veilige toekomst…… (Doneren mag natuurlijk ook)
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
