Nederlandse bedrijven betaalden voor stichten van klimaatverwarring

Grote Nederlandse multinationals zoals Shell, ING, KLM, NAM, Gasunie, Texaco, de Vereniging van Nederlandse Aardolieproducenten (VNA), Schiphol en de Duitse chemiereus Bayer betaalden in het verleden mede-oprichter van de Club van Rome Frits Böttcher om de klimaatbeweging tegen te werken.

Dankzij financiële steun van ruim 1 miljoen gulden kon Böttcher het verhaal verspreiden dat het broeikaseffect een mythe was. Zijn lobby heeft er volgens experts aan bijgedragen dat het Nederlandse klimaatbeleid maar langzaam op gang kwam. Dat blijkt uit onderzoek van van het Platform Authentieke Journalistiek en FTM naar de banden tussen de Nederlandse overheid en de oliegigant.

Follow The Money vat de uitkomsten van het onderzoek als volgt samen:

• Nederlandse multinationals betalen tussen 1989 en 1998 meer dan een miljoen gulden aan de prominente klimaatscepticus Frits Böttcher (1915-2008). Het expliciete doel: twijfel zaaien over klimaatverandering en de rol van de mens daarin.
• Met het geld zet Böttcher een internationaal netwerk van klimaatsceptici op. Ook produceert hij meerdere rapporten, boeken en opinie-artikelen. Daarin schrijft hij bijvoorbeeld dat het broeikaseffect niet bestaat, en dat CO2 niet gevaarlijk, maar juist ‘goed voor planten’ is.
• De twijfelzaaierij draagt er mede toe bij dat er in de jaren negentig weinig politiek draagvlak is voor dwingende maatregelen ten behoeve van CO2-reductie.
• In 1998 droogt de financiering voor Böttchers ‘CO2-project’ op. De sponsoren zijn bang voor de publieke opinie; ook blijkt de klimaatsceptische lobby niet in staat te zijn om te voorkomen dat in 1997 het verdrag van Kyoto wordt getekend.
• Dit onderzoek is deel van de Shell Papers, het gezamenlijke onderzoek van het Platform Authentieke Journalistiek en FTM naar de banden tussen de Nederlandse overheid en de oliegigant.

Milieudefensie directeur Donald Pols wil nu een parlementair onderzoek naar de zaak: “Wat Milieudefensie schokt is niet dát Shell een rol heeft gespeeld in de ondersteuning van klimaatsceptici – we weten van hun rol in lobbyclubs tegen klimaatbeleid – maar de aangetoonde directe financiering, de omvang en de effectiviteit waarmee dat hier in Nederland en op internationaal niveau gebeurde, dát schokt ons wel.” 

Parlementair onderzoek gerechtvaardigd

Uit de publicaties blijkt dat Böttcher niets minder dan een vazal van Shell en de fossiele industrie was die in opdracht van de multinationals klimaatsceptische artikelen publiceerde en ontmoetingen organiseerde. Hij heeft tot in de hoogste regionen van de regering en de wetenschap invloed kunnen uitoefenen, dat is ongekend en ongehoord. Milieudefensie directeur Donald Pols: “Böttcher beïnvloedde als een moderne Raspoetin de Nederlandse politiek terwijl Shell aan de andere kant aan de touwtjes trok.” Böttchers nauwe contacten met en invloed op minister Hans Wijers en Stan Dessens, de hoogste energie-ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken, zijn bijzonder verontrustend en vragen om nader onderzoek. Milieudefensie roept de Tweede Kamer daarom op een parlementair onderzoek in te stellen naar de toenmalige én huidige beïnvloeding van politiek en wetenschap door Shell en partners als de NAM en de Gasunie

Telkens verschil tussen wat Shell zegt en wat Shell doet

Shell zégt zich zorgen te maken over het klimaat maar uit Milieudefensie-onderzoek van hun investeringsplannen blijkt het tegenovergestelde. Ondanks alle kennis die het bedrijf al jaren heeft over de gevaren, blijft het investeren in het verergeren van de klimaatcrisis. Van alle oliebedrijven ter wereld heeft Shell de op één na grootste plannen voor olie- en gaswinning Donald Pols: “Uit Shells reactie op onze dagvaarding in de klimaatzaak blijkt dat ze niet van plan zijn om een andere koers te gaan varen. Dat staat in schril contrast met de reactie van Shell CEO Marian van Loon op dit nieuws. Shell vertelt steeds een groen verhaal maar handelt daar op geen enkele manier naar”.

Rechtszaak 

Milieudefensie gaat in overleg met advocaat Roger Cox bekijken of het bronmateriaal een rol kan spelen in haar klimaatzaak tegen Shell. Het is in ieder geval een bevestiging van het beeld dat Shell bij misstanden nooit kiest voor het algemeen belang maar altijd kiest voor winst- en eigenbelang. Dat zien we in Nigeria, in Groningen en nu ook bij het oplossen van de klimaatcrisis.

Lees de volledige verslagen op Follow The Money en in de Volkskrant