• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Ambitieus en noodzakelijk: schoon koken voor iedereen in 2030 

14 januari 2020|doorGastauteur

clean cooking

Schoon koken bevindt zich qua aandacht in de marge van de energietransitie. En dat terwijl het een vraagstuk is met een grote impact: zo’n 3 miljard mensen koken hun maaltijd op vervuilende warmtebronnen, zoals hout, houtskool of afval en jaarlijks sterven zo’n vier miljoen mensen aan de gevolgen hiervan voor de gezondheid. De Clean Cooking Alliance onder leiding van de Nederlandse CEO Dymphna van der Lans zet alles op alles om hier verandering in te brengen en schoon koken vóór het jaar 2030 voor iedereen mogelijk te maken. Van der Lans: ‘We kúnnen dat gewoon.’

De schade die wordt aangericht door traditionele manieren van koken is enorm en divers. Het aantal dodelijke slachtoffers door blootstelling van schadelijke emissies is hoger dan het aantal sterfgevallen door malaria, tbc en aids bij elkaar. Naast de directe gezondheidsschade is vervuilend koken een significante bron van uitstoot van CO2, fijnstof en tal van toxische stoffen. Het draagt in veel gevallen bij aan ontbossing en het verzamelen van brandstof kost vaak veel tijd en energie – wat ten koste gaat van de verdiencapaciteit van volwassenen en tijd voor onderwijs van kinderen. 

Cijfers zijn schokkend

‘De cijfers ten aanzien van de gevolgen voor mensen, milieu, economie en maatschappij zijn echt schokkend’, zegt Dymphna van der Lans van de Clean Cooking Alliance. ‘En toch kost het op alle niveaus moeite om de urgentie van schoon koken over te brengen, ook – en soms zelfs juist – in gebieden waar het vraagstuk het sterkst speelt. De manier waarop gekookt wordt, is natuurlijk overal ter wereld nauw verweven met traditie en cultuur en dat zet men niet altijd even gemakkelijk overboord.’  

Duurzame energie voor iedereen

De Clean Cooking Alliance is een wereldwijd netwerk van publiek-private partners (bedrijfsleven, overheden, NGO’s) dat werkt aan het toegankelijk maken van schoon koken. De alliantie wordt gesteund door de United Nations Foundation. Sinds de oprichting in 2010 stimuleert de alliantie de vraag van consumenten naar schone kookoplossingen, bevordert innovatie en bedrijvigheid en steunt overheden en ngo’s bij het scheppen van goede omstandigheden die schoon koken bevorderen. De missie van de Clean Cooking Alliance hangt nauw samen met Sustainable Development Goal (SDG) nummer 7 van de Verenigde Naties: toegang tot betaalbare, betrouwbare en duurzame energie voor iedereen in 2030.

alles voor isolatie

Nationale allianties

De Clean Cooking Alliance is ambitieus, maar beseft tegelijk dat er nog een lange en bochtige weg te gaan is. Er heerst gebrek aan kennis, de technische hulpmiddelen en betere brandstoffen zijn niet zomaar voorhanden en de bewustwording van de ernst van het probleem verloopt langzaam. Schoon koken heeft raakvlakken met tal van aspecten in de samenleving, geeft Van der Lans aan, van welvaart tot ontbossing en van gender-issues tot logistiek. Uiteraard verschillen de omstandigheden per land of regio ook nog eens enorm. Dat maakt het complex, aldus de Clean Cooking Alliance-CEO. 

Eén van de antwoorden hierop is de vorming van nationale allianties voor schoon koken in landen die de problematiek willen aanpakken. In zulke allianties werken verschillende actoren samen aan een aanpak die past bij de plaatselijke context. De Nederlandse overheid ondersteunde de afgelopen jaren via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) de vorming van zulke allianties in vijf landen: Bangladesh, Ethiopië, Ghana, Kenia en Oeganda. Een grote groep aan Nederlandse bedrijven, investeerders en NGO’s heeft hierbij geholpen.

In korte tijd veel bereikt

De internationale organisatie voor ontwikkelingssamenwerking SNV heeft, in opdracht van RVO.nl, voorafgaand aan het Clean Cooking Forum in Ghana eind vorig jaar een afrondend rapport opgeleverd over het clean cooking sectorprogramma en over de voortgang die de allianties boeken in die vijf landen. Energie-expert Rianne Teule van SNV concludeert dat de allianties in korte tijd in verschillende gradaties veel bereikt hebben en hun nut bewijzen. ‘Door de veelzijdigheid van het vraagstuk zijn allianties voor schoon koken écht nodig om de overgang naar schoon koken te versnellen. In Kenya, bijvoorbeeld, praten dankzij de alliantie de ministeries van milieu, energie en gezondheidszorg met elkaar over het onderwerp, tezamen met het bedrijfsleven en ngo’s. Dat is noodzakelijk, want het koken heeft impact op al die terreinen, maar het gebeurt niet vanzelf.’ 

Context is de sleutel

Ook voor het overtuigen van consumenten, het bevorderen van innovatie en het ontwikkelen van regels en standaarden, zijn lokale allianties van grote waarde, aldus Teule. Het kennen van de context en daar naar handelen is wat haar betreft de sleutel. ‘De manier waarop gekookt wordt, is bijvoorbeeld sterk regionaal bepaald’, zegt ze. ‘Dat betekent dat de markt schone kooktoestellen moet ontwikkelen die daarbij passen. Mensen zullen pas willen betalen voor een andere manier van koken, als die goed aansluit bij wat ze willen. Daarom is het ook van groot belang om lokale producenten en gebruikers in de alliantie te hebben.’ 

Hoewel de allianties in de vijf onderzochte landen goed van start zijn gegaan, waarschuwt Teule wel dat ze allemaal worstelen met het versterken van de organisatie om de transitie naar schoon koken effectiever kracht bij te zetten. Want die overgang kost tijd. Daarvoor kunnen ze internationale steun in allerlei vormen uiteraard goed gebruiken. 

Clean Cooking Fund

Een belangrijke mijlpaal daarin is onlangs bereikt met de vorming door de Wereldbank van een Clean Cooking Fund. Daarmee komt 500 miljoen dollar beschikbaar om de beweging naar schoon koken te versnellen. Het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Noorwegen en Nederland hebben al aanzienlijke bijdragen toegezegd, waarvan Nederland € 20 miljoen beschikbaar heeft gesteld. Die fondsen zijn hard nodig. 

Van der Lans van de Clean Cooking Alliance: ‘Het positieve is dat we écht denken dat we het vraagstuk binnen de gestelde termijn kunnen aanpakken. We verwachten dat er zo’n 4 miljard dollar per jaar nodig is om iedereen voor 2030 te voorzien van schone kookoplossingen. Geld dat overigens voor een groot deel zal komen uit het ontstaan van een markt voor die schone oplossingen. Dan is het fonds van de Wereldbank natuurlijk wél een mooie hefboom en een sterk signaal naar marktpartijen om mee te gaan investeren en vernieuwende, gezonde businessmodellen te ontwikkelen, waarin de vraag én de mogelijkheden van consumenten centraal staan.’

Frans van Hout

Meer informatie: 

https://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/clean-cooking-programma

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • deltaplan circulaire economie statiegeld op spijkerbroekNederland haalt circulaire doelen niet31 januari 2023 - 18:37
  • ai klimaatvoorspelling AI klimaatvoorspelling ziet snellere opwarming voorbij 1,5 graad31 januari 2023 - 14:31
  • rijkste 1 procent Uitstoot van rijken nog hoger dan gedacht, ook in arme landen31 januari 2023 - 13:11
  • extinctionrebellion xr A12 blokkades Extinction Rebellion gaan door: deel 6 op 11 maart30 januari 2023 - 09:41
  • afval stort Retourzendingen online aankopen vaak vernietigd29 januari 2023 - 10:30

Inzicht

  • lange covid Long Covid kan groter probleem worden dan golven van infecties28 januari 2023 - 08:00
  • stemwijzer kieswijzerStemwijzers voor de provinciale staten verkiezingen 202327 januari 2023 - 09:44
  • links rechts politiekPeilingen voor de tweede kamer: coalitie krabbelt wat terug25 januari 2023 - 07:00

Opinie

  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16
  • vertrouwen Vertrouwen, waarin dan?25 oktober 2022 - 19:09
  • energierekening Energierekening maakt alleen duidelijk dat we knettergek zijn16 oktober 2022 - 15:15

Advertentie kleintjes

speedcomfort radiatorventilator

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Unieke opleidingsmogelijkheid voor technici en beleidsmakers in de energies...Groen Links ziet geen duurzame doorbraak in investeringsplan Green Deal
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen