We moeten onze economie en technologie radicaal aanpassen om zelfs maar een basis levensstandaard voor iedereen te kunnen handhaven. Nieuw onderzoek benadrukt de noodzaak om essentiële hulpbronnen eerlijk en duurzaam te beheren, gebruiken en delen om ervoor te zorgen dat zowel mensen als de planeet kunnen gedijen.
Meer dan 60 wetenschappers van de Earth Commission, een internationale wetenschappelijke groep die wordt gehost door Future Earth en waarvan IIASA lid is, hebben bijgedragen aan het onderzoek. Het werk bouwt voort op eerder onderzoek, waaruit bleek dat veel van de essentiële grenzen die de aarde nodig heeft om stabiel te blijven en mensen veilig te laten leven – de zogenaamde Systeemgrenzen van de Aarde – al zijn overschreden.
Veilige en Rechtvaardige Ruimte
In dit nieuwste onderzoek richtten de onderzoekers zich op het concept van de Veilige en Rechtvaardige Ruimte, dat verwijst naar het evenwicht waarbij aan de menselijke behoeften kan worden voldaan zonder het milieu te schaden of te veel grondstoffen te onttrekken. Het nieuwe werk omvat de toevoeging van een “fundament” dat ons laat zien wat de wereldbevolking nodig heeft van het systeem aarde om een leven zonder armoede te leiden. Dit is de eerste keer dat wetenschappers veiligheid (een stabiele planeet) en rechtvaardigheid (mensen worden beschermd tegen schade) in dezelfde eenheden hebben gekwantificeerd – waarmee ze aantonen dat rechtvaardigheid een voorwaarde is voor de veiligheid van de planeet en mensen.
De auteurs waarschuwen dat deze Veilige en Rechtvaardige Ruimte aan het krimpen is en dat zonder dringende veranderingen er tegen 2050 misschien niet genoeg ruimte over is binnen de grenzen van de aarde om iedereen zelfs maar te laten beschikken over basisvoorzieningen zoals voedsel, water en energie.
“De systemen op aarde dreigen kantelpunten te overschrijden en verdere schade te veroorzaken, tenzij onze energie-, voedsel- en stedelijke systemen ingrijpend worden veranderd”, legt IIASA-onderzoeker Caroline Zimm, een van de auteurs van het onderzoek, uit.
Overconsumptie
Het onderzoek benadrukt dat ongelijkheid en de overconsumptie van hulpbronnen door een klein deel van de wereldbevolking belangrijke oorzaken zijn van deze krimpende ruimte en dat armere gemeenschappen, die al de grootste schade ondervinden van klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en vervuiling, het meeste risico lopen. Niemand is echter veilig voor de gevolgen van voortdurende schade aan de systemen van de aarde. Zelfs de rijken, die in eerste instantie misschien minder last hebben van de gevolgen, zijn op de lange termijn kwetsbaar als de milieusystemen die het leven en de economieën ondersteunen, beginnen in te storten.
“We beginnen ons te realiseren welke schade ongelijkheid toebrengt aan de aarde. Toenemende vervuiling en slecht beheer van natuurlijke hulpbronnen veroorzaken aanzienlijke schade aan mens en natuur. Hoe langer we doorgaan met het vergroten van de kloof tussen degenen die te veel hebben en degenen die niet genoeg hebben, hoe extremer de gevolgen voor iedereen, omdat de ondersteunende systemen die onze manier van leven, onze markten en onze economieën ondersteunen, beginnen in te storten,” merkt hoofdauteur Joyeeta Gupta op, voormalig medevoorzitter van de Earth Commission en hoogleraar Milieu en Ontwikkeling in het Zuiden aan de Universiteit van Amsterdam.
Om verdere schade te voorkomen en een stabiele toekomst te garanderen, roepen de auteurs op tot dringende actie op drie belangrijke gebieden:
- Economie en maatschappij: overheden, bedrijven en gemeenschappen moeten samenwerken om beleid te creëren dat ongelijkheid vermindert en tegelijkertijd de druk op de planeet verlaagt.
- Beheer van hulpbronnen: hulpbronnen moeten eerlijker en efficiënter worden verdeeld.
- Duurzame technologieën: we moeten meer investeren in duurzame technologieën die minder hulpbronnen gebruiken en de krimpende Safe and Just Space heropenen.
Grote verschuivingen nodig
Deze veranderingen zullen grote verschuivingen vereisen in de manier waarop samenlevingen, bedrijven en economieën werken, maar de auteurs benadrukken dat de kennis en hulpmiddelen om deze veranderingen door te voeren al bestaan.
“Steden en bedrijven zijn in het bijzonder goed gepositioneerd om deze inspanningen te leiden, omdat ze de flexibiliteit hebben om de transformatie naar positieve kanteling in menselijke systemen te leiden om negatieve kanteling van het systeem aarde te voorkomen. Door op wetenschap gebaseerde doelen te stellen en zich te richten op het verbeteren van de efficiëntie en toereikendheid in het gebruik van planetaire hulpbronnen en ecosysteemdiensten, kunnen zij een sleutelrol spelen in het bereiken van een veilige en rechtvaardige toekomst voor iedereen,” zegt co-auteur en Distinguished Emeritus Research Scholar van IIASA, Nebojsa Nakicenovic.
De auteurs concluderen dat de enige weg naar een duurzame en rechtvaardige toekomst ligt in het verminderen van ongelijkheid en het transformeren van de manier waarop we de hulpbronnen van de aarde gebruiken en dat als we nu handelen, het nog steeds mogelijk is om ervoor te zorgen dat iedereen op aarde aan armoede ontsnapt en beschermd wordt tegen schade veroorzaakt door milieuveranderingen. Het venster voor actie sluit zich echter snel.
The Lancet Planetary Health DOI: 10.1016/S2542-5196(24)00042-1
Samen bepalen we de richting van de toekomst, elke dag weer. Koelen we het klimaat weer af? Blijven we veilig? Maken we de samenleving eerlijker? Als je kunt, help dan mee. Steun ons als lid of donateur. Want zonder voldoende ondersteuners redden we het niet. Dank je wel.
Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.
Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws
