Een jaar geleden liet het schandaal rond 'Luxleaks' de gigantische omvang van belastingontwijking door bedrijven zien, samen met de belangrijke rol die de EU-landen spelen in dit probleem. Vandaag laat het rapport Fifty Shades of Tax Dodging zien dat de meeste EU-landen nog steeds geheimzinnige belastingstelsels faciliteren. “Er is in het afgelopen jaar nauwelijks iets veranderd”, concludeert Katrin McGauran, Tax Justice-onderzoeker bij SOMO.
De meeste EU-lidstaten uit het rapport, waaronder Nederland, bieden nog steeds bieden volop mogelijkheden voor multinationals en vermogende particulieren om belastingen te ontwijken, en geld te verbergen. Dit heeft veel negatieve gevolgen voor de burgers in ontwikkelingslanden, en in de EU. "Ook de Nederlandse staat loopt geld mis dankzij belastingontwijking door multinationals, zoals door de illegale overeenkomst met Starbucks”, zegt McGauran.
"Dit rapport toont aan dat de maatregelen van EU-landen om belastingontwijking tegen te gaan, onvoldoende zijn geweest. Een jaar na LuxLeaks is er nauwelijks iets veranderd en is het nog steeds wachten op maatregelen en meer transparantie. Voor elke 'maas in de wet’ die wordt gedicht, verzinnen Europese regeringen nieuwe belastingvoordelen voor bedrijven. We denken dat het de hoogste tijd is voor een eerlijker belastingstelsel", stelt McGauran.
Het rapport constateert o.a.:
• Steeds meer EU-regeringen dringen aan op strikte geheimhouding m.b.t. wáár multinationals zaken doen en welke belastingen ze betalen.
• Enkele landen bieden nog steeds een scala aan opties voor witwasconstructies en constructies om eigendomsverhoudingen verborgen te houden. Uit onderzoek van de Nederlandse Centrale Bank bleek dat trustkantoren – de beheerders van brievenbusmaatschappijen – meestal niet weten wie de uiteindelijke eigenaren zijn. Dit brengt risico’s met zich mee op het gebied van witwassen en andere criminele activiteiten. Luxemburg en Duitsland zijn hierin de ergste boosdoeners.
• Dit in schril contrast met Denemarken en Slovenië, die openbare registers voor bedrijfseigendom introduceren.
• Spanje blijft veruit de meest agressieve onderhandelaar en slaagde erin het belastingtarief in verdragen met ontwikkelingslanden met gemiddeld 5,4 procent te verlagen. Ook Nederland een aanzienlijke vermindering van de tarieven (3,5%) bedongen, ruim boven het gemiddelde van de andere landen in het rapport (3%).
• Meer dan 100 ontwikkelingslanden worden nog steeds uitgesloten van besluitvorming over mondiale fiscale afspraken.