Volgens het jaarlijkse State of Tax Justice-rapport van het Tax Justice Network verliezen landen jaarlijks 492 miljard USD aan belastinginkomsten door belastingparadijzen. Bijna de helft van deze verliezen wordt mogelijk gemaakt door acht landen die zich blijven verzetten tegen een VN-belastingverdrag. Nederland staat wereldwijd op plek 16.
Landen staan op het punt om bij de VN te stemmen over het al dan niet starten van formele onderhandelingen over een VN-belastingverdrag. Het Tax Justice Network dringt er bij alle landen op aan om voor de onderhandelingen te stemmen. “Regeringen hebben nu de kans om bij de VN een andere keuze te maken, om ervoor te kiezen belasting te gebruiken om mensen, economieën en de planeet te beschermen,” aldus Liz Nelson.
Het onderhandelen over een VN-belastingverdrag wordt algemeen beschouwd als de grootste hervorming van het mondiale belastingsysteem in de geschiedenis en als de beste kans om te voorkomen dat er in de komende tien jaar bijna 5 biljoen USD verloren gaat aan belastingparadijzen, zoals vorig jaar al werd gerapporteerd in de State of Tax Justice. Van de jaarlijkse 492 miljard USD die verloren gaat door wereldwijde belastingontwijking, wordt twee derde (347,6 miljard USD) veroorzaakt door multinationale ondernemingen die winsten offshore verschuiven om minder belasting te betalen. Het resterende derde deel (144,8 miljard USD) gaat verloren door vermogende individuen die hun rijkdom offshore verbergen.
Verzet tegen belastingparadijzen verdrag
De acht landen die zich blijven verzetten tegen een VN-belastingverdrag – Australië, Canada, Israël, Japan, Nieuw-Zeeland, Zuid-Korea, het Verenigd Koninkrijk en de VS, door het Tax Justice Network “the hurtful eight” genoemd – kosten de wereld jaarlijks 212 miljard USD aan belastingverliezen. Dit komt doordat ze multinationale ondernemingen en vermogende individuen in staat stellen hun financiële systemen te gebruiken om in andere landen te weinig belasting te betalen.
Deze acht landen, allemaal lid van de OESO, waren de enige die tegen de onderhandelingsvoorwaarden stemden die in augustus van dit jaar door een grote meerderheid waren overeengekomen over de parameters en doelen van het VN-belastingverdrag. Zo’n 110 landen stemden in met de ambitieuze voorwaarden en 44 onthielden zich van stemming. Bij deze stemming viel het OESO-stemblok – dat in eerdere stemrondes binnen het VN-proces vrijwel unaniem stemde – uiteen, toen de meeste OESO-landen, waaronder alle EU-landen, zich van stemming onthielden.
De meeste verantwoordelijkheid voor het mogelijk maken van wereldwijde belastingverliezen binnen de “hurtful eight” ligt bij het Verenigd Koninkrijk en zijn “tweede rijk” van Britse afhankelijkheden zoals de Britse Maagdeneilanden, de Kaaimaneilanden en Bermuda. Het VK is verantwoordelijk voor de ratificatie van VN-verdragen in deze gebieden en kan daar wetten opleggen of tegenhouden.
Nederland is verantwoordelijk voor meer dan 2% van de wereldwijde belastingverliezen, goed voor ca $ 15 miljard.