Bosbranden Amazone gevolg van ontbossing

De bosbranden in het Amazonewoud van Brazilië afgelopen zomer waren niet normaal. De overheid bleef volhouden dat er geen afwijkend patroon was, maar wetenschappers van Lancaster University komen met een ander verhaal.

De grote toename van de ontbossing in het Amazonewoud kan mee verklaren waarom de bosbranden geen normaal patroon volgden, zeggen de wetenschappers. Volgens het team was het aantal vuurhaarden in augustus zelfs drie keer hoger dan in 2018 en het hoogste aantal sinds 2010. Dat schrijven ze in het vakblad Global Change Biology.

De Braziliaanse overheid stelde deze zomer nog dat de vuurhaarden “normaal” waren en zelfs “beneden het historische gemiddelde” lagen.

Ontbossing

De onderzoekers zeggen dat ze sterke bewijzen hebben dat de branden te maken hebben met de toename van de ontbossing in Brazilië. Ze analyseerden daarvoor de gegevens afkomstig van het ontbossingsdetectiesysteem van de Braziliaanse regering, Deter-b. Dit systeem berekent de omvang van ontbossing door beelden van satellieten van de NASA te interpreteren.

Die beelden tonen aan dat er in juli van dit jaar gemiddeld vier keer meer werd ontbost dan in de afgelopen drie jaar. Dat is belangrijke informatie want ontbossing wordt bijna altijd gevolgd door een vuurhaard: de gekapte vegetatie blijft eerst een tijd liggen om te drogen waarna het in brand wordt gestoken.

Rookpluimen

“De actieve vuurhaarden en de ontbossingscijfers in 2019 weerleggen de suggestie van de Braziliaanse regering dat augustus 2019 een normale maand was in het Amazonewoud”, zegt Jos Barlow, de hoofdauteur van de paper.

Volgens de onderzoekers was er ook geen sprake van abnormale droogte, een situatie die branden zou kunnen aanwakkeren. De wetenschappers tonen ook aan dat de enorme rookpluimen, die tot ver in de atmosfeer reikten, en die werden vastgelegd door de media, alleen veroorzaakt konden zijn door de verbranding van grote hoeveelheden biomassa.

Bolsonaro

De wetenschappers erkennen dat de situatie in september anders was en de branden toen met 35 procent waren afgenomen. Volgens hen is het nu nog onduidelijk of dat het gevolg was van regen of door de ingreep van president Bolsonaro om een moratorium van twee maanden voor bosbranden uit te spreken.

De beelden van Deter-b tonen ook voor september trouwens een ontbossingsgraad die gemiddeld hoger ligt dan normaal, ondanks het moratorium van de Braziliaanse president.

“Ons onderzoek toont duidelijk aan dat ontbossing bosbrand in de hand werkt”, zegt Erika Berenguer, een Braziliaanse onderzoekster verbonden aan de universiteiten van Lancaster en Oxford. “We moeten die ontbossing tegengaan” zegt ze. “Brazilië heeft de laatste jaren het voortouw genomen in de strijd tegen ontbossing. Zowel voor de economie als voor het milieu is het onverstandig om die trend te keren.”