Waar gaat dit over:
Het gehalte aan kooldioxide (CO₂) in de atmosfeer is in 2024 sterker gestegen dan ooit sinds de metingen begonnen. Volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) zet dat de aarde vast op een pad van verdere opwarming, met meer extreem weer en minder natuurlijke opname van CO₂ door bossen en oceanen.
Waarom is dat belangrijk:
Dit rapport laat zien dat de opwarming van de aarde niet alleen doorgaat, maar zelfs versnelt. Het verklaart waarom dit gebeurt, wat de gevolgen zijn en waarom beter meten en handelen nu cruciaal zijn.
Recordstijging van CO₂ in 2024
Het CO₂-gehalte in de atmosfeer bereikte in 2024 een nieuw record: gemiddeld 423,9 delen per miljoen (ppm), blijkt uit het jaarlijkse Greenhouse Gas Bulletin van de WMO. Dat is een stijging van 3,5 ppm in één jaar, de grootste toename sinds het begin van de metingen in 1957.
De belangrijkste oorzaken: aanhoudende uitstoot door menselijk gebruik van fossiele brandstoffen, grootschalige bosbranden en een verminderde opname van CO₂ door bossen en oceanen. De WMO waarschuwt voor een “vicieuze klimaatcirkel”: hoe warmer het wordt, hoe minder de aarde in staat is om CO₂ op te slaan, waardoor het nog sneller opwarmt.
Snellere stijging dan ooit
In de jaren zestig steeg het CO₂-gehalte jaarlijks gemiddeld met 0,8 ppm. Tussen 2011 en 2020 was dat al 2,4 ppm per jaar. Nu is de stijging dus verdrievoudigd.
“De warmte die door CO₂ wordt vastgehouden, jaagt ons klimaat aan en zorgt voor extremer weer,” zegt Ko Barrett, plaatsvervangend secretaris-generaal van de WMO. “Minder uitstoot is essentieel, niet alleen voor het klimaat, maar ook voor onze economie en ons welzijn.”
Minder opname door oceanen en bossen
Normaal wordt ongeveer de helft van de uitgestoten CO₂ opgenomen door land en zee. Maar die natuurlijke ‘koolstofputten’ werken steeds minder goed. Warmer zeewater kan minder CO₂ opnemen, en op het land zorgen droogte en bosbranden voor minder opname en meer uitstoot.
In 2024, het warmste jaar ooit gemeten en beïnvloed door een sterke El Niño, werden grote delen van het Amazonegebied en Zuidelijk Afrika getroffen door extreme droogte en branden. Daardoor kwam extra CO₂ vrij, terwijl de natuur minder kon opnemen.
“Er zijn zorgen dat land- en zee-opslag steeds minder effectief worden,” zegt Oksana Tarasova, hoofdonderzoeker bij de WMO. “Dat betekent dat meer CO₂ in de atmosfeer blijft en de opwarming versnelt.”
Methaan en lachgas ook op recordniveau
Niet alleen CO₂ stijgt. Ook methaan (CH₄) en lachgas (N₂O) – de tweede en derde belangrijkste broeikasgassen – bereikten in 2024 recordniveaus.
- Methaan is verantwoordelijk voor zo’n 16 procent van de opwarming door langdurige broeikasgassen en blijft gemiddeld negen jaar in de atmosfeer. Ongeveer 60 procent van de uitstoot komt van menselijke activiteiten zoals veeteelt, rijstteelt en olie- en gaswinning.
- Lachgas komt vrij door landbouw (kunstmest) en industrie. De concentratie steeg in 2024 tot 338 delen per miljard (ppb), een kwart hoger dan vóór de industriële revolutie.
Cruciale rol voor meten en begrijpen
De WMO publiceert dit rapport vlak voor de klimaattop COP30 in november in Belém, Brazilië. Daar moeten landen bespreken hoe ze hun klimaatbeleid kunnen versterken.
“Zonder nauwkeurige metingen kunnen we niet begrijpen hoe snel de klimaatverandering zich voltrekt, laat staan effectief handelen,” aldus Tarasova.
Conclusie
De aarde warmt niet alleen op, ze raakt haar natuurlijke remmen kwijt. Bossen, oceanen en bodems nemen steeds minder CO₂ op, terwijl de uitstoot blijft stijgen. De boodschap van de WMO is helder: minder uitstoten, beter meten en sneller handelen zijn geen keuzes meer, maar noodzaak.
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
