Klimaattop COP29 in Bakoe eindigde uiteindelijk – natuurlijk – in een akkoord. Dat houdt in dat arme landen veel te weinig geld krijgen voor de gevolgen van klimaatverandering die vooral door de rijke landen en de olieindustrie is veroorzaakt, die daar nog wel even mee door mogen gaan. Zelfs het bedrag van $ 300 miljard is niet wat het lijkt.
Deelnemers spraken van een ‘shitshow’ en van een ‘doodvonnis voor miljoenen in het Zuiden’. “Mensen twijfelden eraan of Azerbeidzjan kon leveren. Ze betwijfelden of iedereen het eens kon worden. In beide gevallen hadden ze ongelijk,” zei Mukhtar Babayev, de topman van het Azerbeidzjaanse staatsoliebedrijf en voorzitter van COP29. Ieder zijn eigen werkelijkheid. Maar het klimaat en miljarden armeren schieten er (weer) niets mee op.
Miljarden uitgehold door inflatie
Er was vooraf al veel kritiek om een klimaatconferentie in een olieland te houden. Die kritiek bleek opnieuw terecht. Obstructie won van wanhoop. De uitkomst is bovendien nog desastreuzer dan ze op papier al lijkt. Want de toegezegde $ 300 miljard is nauwelijks nog $ 200 miljard tegen de tijd dat het geld betaald gaat worden, vanaf 2035. Inflatie wordt namelijk niet meegerekend.
Dat was altijd al zo. In 2009 kwamen de ontwikkelde landen overeen dat ze vanaf 2020 gezamenlijk $ 100 miljard per jaar zouden vrijmaken om ontwikkelingslanden voor hun aanpassing aan klimaatverandering te ondersteunen. De inflatie in Amerikaanse dollars bedroeg in deze periode 20,6%. Maar daarbij werd geen rekening gehouden met de inflatie, bevestigde de OESO aan The Guardian. Daardoor werd het doel na verloop van tijd gemakkelijker te halen.
Vind jij goede en onafhankelijke informatie over een duurzame en klimaatveilige toekomst belangrijk? En helpt Duurzaamnieuws.nl je daarmee? Help ons dan met een donatie. Dank je wel.
Liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief.
Bij het sluiten van Cop29 is een nieuw financieel doel bepaald: 300 miljard dollar in 2035. Maar ook deze bijdragen zullen in de loop van de tijd niet stijgen om gelijke tred te houden met de inflatie. Dit heeft grote impact op de cijfers. De $100 miljard in dollars van 2009 zou vandaag de dag gelijk zijn aan $145,3 miljard als we corrigeren voor de inflatie in de VS in deze periode.
Veel te weinig
Natuurlijk zijn dat enorme bedragen, maar wetenschappers hebben berekend dat die nog altijd veel te klein zijn om de daadwerkelijke klimaatschade te dekken en voor de toekomst te beperken. Daarvoor zou jaarlijks ca $ 1,3 biljoen nodig zijn (1300 miljard). Ter vergelijk: jaarlijks worden de wereldwijde subsidies op fossiele brandstoffen op $ 1,5 biljoen (1500 miljard) geschat. Er gaat dus nog altijd een veelvoud van het geld naar het veroorzaken van meer klimaatverandering, dan dat er naar vergoeding voor klimaatschade aan arme landen gaat. Overigens is het ook nog steeds onduidelijk hoeveel van de vorige toegezegde fondsen ook daadwerkelijk zijn betaald.
Naast de bijdrage van $ 300 miljard is er ook nog meer dan een biljoen $ in het vooruitzicht gesteld als leningen van marktpartijen aan zuidelijke landen. De condities daarvoor zijn echter vaag en de rente en afbetalingen van zulke bedragen zijn niet op te brengen door die landen en zouden de probleme er alleen maar groter op maken. Bovendien blijven ze zo feitelijk onder curatele van rijke landen.
Achterdeur voor uitstoot
Naast de financiering komt er een mondiale koolstofmarkt onder toezicht van de VN. Daar kunnen arme landen en bedrijven die weinig uitstoten hun CO2-rechten verkopen aan rijke landen en bedrijven die veel uitstoten. Ook op dat besluit is veel kritiek. Het zou een makkelijke achterdeur zijn voor landen en bedrijven om daadwerkelijke uitstoot niet te beperken en die af te kopen via arme landen.
Boze reacties
Milieu- en klimaatorganisaties reageren ondertussen boos tot furieus. Milieudefensie zegt “Rijke landen hebben hun zin gekregen op de klimaattop in Bakoe. Dat stelt Nine de Pater, woordvoerder van Milieudefensie. “Deze deal is een klap in het gezicht van alle mensen die nu al geteisterd worden door de gevolgen van gevaarlijke klimaatverandering.”
“De uitkomst van deze klimaattop is een verraad aan het Parijsakkoord, aan het klimaat en aan de miljoenen mensen in het mondiale Zuiden die niet verantwoordelijk zijn voor de klimaatcrisis, maar wel het hardst geraakt worden”, stelt ActionAid.
