Een virus in elkaar knutselen met stukjes DNA die je online kunt kopen? Met kunstmatige intelligentie (AI) en dna synthese zou het al kunnen, of anders is het een kwestie van tijd. Experts en overheden maken zich dan ook zorgen over de veiligheid van de uitdijende DNA sequentie industrie. Niet zonder reden, bewees een team van het MIT, dat zonder veel problemen het materiaal bij elkaar kocht om het beruchte griepvirus van de pandemie uit 1918 na te maken, en ricine.
Een cruciale barrière voor het voorkomen van misbruik is volgens experts de synthetische genindustrie. In de afgelopen jaren zijn veel bedrijven begonnen met het verkopen van synthetisch DNA. Ooit was dat moeilijk te produceren, maar nu is dat zo goedkoop en makkelijk dat het online kan worden verhandeld. Hoewel synthetische genetische sequenties nuttige toepassingen hebben in de geneeskunde, biowetenschappen en andere gebieden, kunnen ze ook worden gebruikt voor biowapens. En daarin schuilt een groot gevaar.
Veiligheid gen-industrie loopt achter
DNA-synthese is een dienst die op grote schaal wordt gebruikt in biowetenschappelijk onderzoek in laboratoria over de hele wereld. Het ondersteunt de groeiende bio-economie en is van cruciaal belang voor een groot aantal ontwikkelingen in de biotechnologie. De veiligheidsmaatregelen voor DNA synthese technologie moeten ervoor te zorgen dat leveranciers niet per ongeluk de bouwstenen van gevaarlijke pathogenen verkopen aan kwaadwillende actoren. Maar die lopen, zoals zo vaak, achter de werkelijkheid aan.
Het screenen van opdrachten voor DNA-synthese wordt door geen enkele nationale overheid wettelijk verplicht gesteld. DNA leveranciers die lid zijn van het International Gene Synthesis Consortium screenen vrijwillig DNA synthese opdrachten en klanten, maar deze bedrijven vertegenwoordigen slechts een geschat marktaandeel van 80% van de wereldwijde DNA synthese markt. Dat betekent dat ongeveer één op de vijf opdrachten waarschijnlijk niet wordt gescreend. Aangezien de kosten van DNA-synthese in de loop der tijd blijven dalen, leggen de vaste kosten voor het screenen van opdrachten bovendien een steeds grotere financiële last op commerciële aanbieders en komt de levensvatbaarheid van het vrijwillige screeningsmodel onder druk te staan. Het bieden van efficiënte, betaalbare hulpmiddelen voor het screenen van DNA-bestellingen is van cruciaal belang voor het beschermen van de DNA-synthesetechnologie. Een organisatie die zich daarvoor inzet is het NTI, het Nuclear Threat Initiative.
DNA makkelijk te verkrijgen
Dat de veiligheid alles behalve gegarandeerd is lieten onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) zien. Ze voerden met een eigen “red team” een test uit en waren in staat om al het genetisch materiaal te bestellen en te ontvangen dat nodig was om het pandemische griepvirus van 1918 en het toxine ricine na te maken.
“Onze resultaten tonen aan dat bijna alle screeningpraktijken voor dna-synthese die in oktober 2023 werden toegepast, er niet in slaagden om licht vermomde bestellingen af te wijzen die konden worden samengesteld om levensvatbare select agents te produceren, waaronder een pandemisch virus,” schreef het team.
“De bestaande richtlijnen lijken ontoereikend om biotechnologie te beschermen tegen dit soort aanvallen. Het team splitste het gewenste dna op in ogenschijnlijk onschadelijke stukken en bestelde die afzonderlijk, verdeeld over verschillende leveranciers. Later konden de delen dan weer samengevoegd worden tot het originele dna.”
“Het gemak waarmee grote fragmenten van een select pandemisch virus suggereert dat maandelijkse audits door derden met praktijken vergelijkbaar met onze red-teaming – zoals gebruikelijk is in cyberbeveiliging – nodig zijn om leveranciers van nucleïnezuur synthese te beschermen tegen aansprakelijkheid” voegde het toe. En de wereld tegen een nieuwe pandemie.
