In het boek Dare To Care – a love based foundation for money and finance schetsen Louis Bohtlingk en Hazel Henderson aan de hand van een taart hoe beperkt onze visie op welvaart is. Ze gaan uit van een taart van vier lagen. De bovenste twee staan voor de publieke en private sectoren, de onderste twee worden gevormd door de ‘love-economy’ (onbetaald werk) en de aarde zelf. Hoogste tijd om in de economie ook de onderste lagen te omarmen, aldus Bohtlingk.
Bohtlingk wijst er op dat alleen de bovenste twee lagen meetellen om het Bruto Nationaal Product van een land vast te stellen. Daaronder zitten twee verborgen lagen die volledig worden overgeslagen in de berekening. “Het is zelfs zo dat zonder aarde en zonder mensen die dagelijks onbetaald werk doen (huishouden, vrijwilligerswerk) de publieke en private sectoren niet kunnen floreren.
De twee onderste lagen vormen het fundament van een economie. En toch doen we in het economische model net of de twee onderste lagen niet bestaan. Dat is vreemd. Symboliseert dit het gebrek aan zorg en warmte voor elkaar en waardering voor de aarde die ons liefde en ondersteuning geeft? Waarom willen we vasthouden aan een welvaartsmodel gebaseerd op eigen belang en waarin geld een doel op zich is geworden en geen middel om doelen te bereiken die in het belang zijn van het geheel?”
Van Money first naar Care first
Bohtlingk merkt dat de scepsis over meer aandacht voor de softe kant in een samenleving aan het afnemen is. “Niemand wil graag een economie gebaseerd op angst, hebzucht, zelfverrijking, macht. De crisis is blijkbaar nodig geweest om te beseffen dat een focus alleen op geld als basis voor een economie niet toekomstbestendig is en dat liefde een betere basis is voor een samenleving. Anno 2016 denken steeds meer mensen dat een wereld met Care First als basis de enige manier is om alle grote problemen waar de mensheid mee te kampen heeft te overwinnen. Simpel gesteld: we zullen de overstap van Money First naar Care First moeten maken als we het hier willen redden.”
Wat is de basis van een Care First wereld? “In zo’n wereld zien we de aarde als een geschenk dat wij mogen ontvangen en met elkaar mogen delen. Wanneer wij de planeet respecteren en daarmee ook de behoeften van ieder mens aan een woning, voedsel, water, gezondheidszorg en opvoeding dan lossen wij veel problemen op. Door werkelijk zorg te dragen voor de voorziening van deze basisbehoeften, kan de stress van het geld moeten verdienen om te kunnen overleven, worden verminderd. Zo ontstaat er meer tijd om tot een werkelijke bijdrage aan de samenleving te komen. Wij maken geld weer dienstbaar aan het welzijn van de mens en aarde – Care First – en laten het er niet ten koste van gaan – Money First. Ideeën als het basisinkomen, sociaal verantwoordelijk investeren, alternatieve valuta, ethisch bankieren zijn hier een uitdrukking van.”
Care First is volgens Bohtlingk meer dan een concept. “Het is een innerlijke kracht, die ons met onszelf, met elkaar en met de aarde verbindt. Een zorg die ten grondslag ligt aan alle leven en die ons van binnenuit stuurt. Het is de zuiverheid en helderheid van het hart dat ons denken leidt. Een natuurlijk leiderschap van binnenuit en dat spreekt vanuit onze diepste kern: care. Wanneer wij samenwerken vanuit deze plek in onszelf en dit in elkaar stimuleren, kunnen wij samen de antwoorden vinden op onze problemen, omdat wij kijken vanuit een dienstbaarheid aan (zorg voor) wat onze samenleving (mens en aarde) nodig heeft.”
Zo doe je dat
Money First manifestaties kent bijna iedereen, zegt Bohtlingk. “Het werken voor geld en niet blij zijn met dat werk, te hard werken voor geld wat vaak ten koste gaat van onze gezondheid en stress hebben om geldzorgen. De toepassing van Care First begint met het erkennen dat ons welzijn in een Money First wereld wordt geschaad. Daarna kijken wij van binnenuit wat wij aan de problemen kunnen doen. Care First laat van nature een positief licht schijnen: wij zoeken naar werk dat ons blij maakt, zorgen dat wij niet te hard meer werken en bekijken op een positieve manier hoe wij onze geldspanningen kunnen verlichten. Dit is niet altijd even gemakkelijk, maar ik ben ervan overtuigd dat alleen vanuit Care First er echte duurzame oplossingen komen.”
Een voorbeeld volgens Bohtlingk dat ons allemaal raakt, zijn de structurele fouten in het huidige geldsysteem. “Vanuit Care First worden wij gedreven om hier iets aan te doen. We bestuderen dan waar een geldsysteem gebaseerd op schuld en rente opbouwend en afbrekend is en werken naar een gezond systeem toe.”
Voor Bohtlingk is de manier waarop wij samenwerken een heel belangrijk onderdeel van hoe wij de Care First wereld opbouwen. Door vanuit ons hart te leven en te denken, goed samen te werken, naar elkaar te luisteren en elkaar te respecteren, kunnen wij tot oplossingen komen. Het is belangrijk dat de mensen binnen de vernieuwingsbeweging elkaar ondersteunen en zich met elkaar verbinden ook al kunnen we van mening verschillen over de oplossingen en antwoorden die wij individueel zien.”
Over de toepassing van Care First zegt Bohtlingk: “Wanneer wij onze werknemers betalen, kan dit de uitdrukking zijn van onze waardering voor het werk dat zij verrichten en voor wie ze zijn. In het betalen van onze leveranciers kunnen wij dankbaarheid tonen voor de door hen geleverde diensten en hun bedrijf ondersteunen. Wanneer onze klanten onze service waarderen omdat we kwaliteit leveren en voor hen zorgen, betalen ze ons graag. Wanneer eerlijke winsten worden gemaakt, doet dat ons allemaal goed. Winst is een welverdiende waarde boven kostprijs, die ons bijstaat om in ons levensonderhoud en andere behoeften te voorzien. Wanneer wij elkaar steunen en eerlijk zijn in onze financiële transacties, wordt het een win-win situatie voor iedereen. Dit is zorgdragend en ondersteunend. Dit is saamhorigheid, het is niet moeilijk om te doen, iedereen heeft er baat bij en onze financiële situatie heeft er niet onder te leiden. Integendeel.”
Voorbeelden uit de praktijk
Prachtige voorbeelden zijn de sociale ondernemingen Hisbe uit Brighton in Engeland en Greyston Bakery uit New York, aldus Bohtlingk. Ze kwamen ook voor in de aflevering ‘Rendement van Geluk’ van VPRO Tegenlicht van 3 april 2016.
“Hisbe is een supermarkt waarbij producent, klant en personeel een waardengemeenschap vormen. Ieders belang en welzijn wordt gediend. Ze geloven dat gezond betaalbaar voedsel belangrijker is dan het rijker maken van investeerders. Ze draaien met een winst marge van één tot twee procent en werken alleen met producenten, die vanuit echte zorg handelen en hun echte principes naleven. Ze zijn ambitieus en willen een supermarktketen bouwen.”
Het andere voorbeeld is Greyston Bakery, opgezet in 1982 in een achterbuurt van New York. “Deze bakkerij is uitgegroeid tot een miljoenenbedrijf met 144 werknemers, waar de winst wordt gebruikt voor de gemeenschap om tuinen aan te leggen, trainingen te geven, kinderoppas en veel meer. Zij hebben een ‘open hiring policy’, wat betekent dat als je voor een baan komt niets wordt gevraagd over je achtergrond (gevangenis bijvoorbeeld) en je gewoon kunt komen werken. Oprichter Bernie Glasmann werkt met een gezonde minimale winst. Slogan is: wij maken geen brownies om geld te verdienen maar maken brownies om mensen aan het werk te helpen. Het gaat het bedrijf om welzijnsbevordering. Het bedrijf helpt niet alleen mensen aan werk, maar heeft er ook voor gezorgd dat deze achterbuurt sterk vooruit is gegaan. Onder meer Ben & Jerry’s neemt de brownies af die verwerkt worden in het ijs bij dit bedrijf.”
Diep netwerk
In het internationaal Care First Innovatie Netwerk werken alle generaties samen aan de opbouw van een nieuwe wereld. Er wordt wereldwijd steeds meer gedaan aan de opbouw van een gezonde basis voor onze economie en cultuur. The New Economy Coalition in Noord-Amerika verbindt 143 organisaties die samenwerken aan een nieuwe economie. De wereldwijde Benefit Corporation beweging bestaat op dit moment uit meer dan 1600 bedrijven in 43 landen, die in hun statuten hun dienstbaarheid aan alle betrokken partijen vastleggen: de mens, de planeet en de aandeelhouders. De Global Alliance for Banking on Values, waar 28 banken deel van zijn, dienen 20 miljoen mensen op alle continenten. Dit is Care First in actie.
Steve Schueth, financieel adviseur, President van First Affirmative Financial Network en organisator van de jaarlijkse SRI Conference voor sociaal verantwoordelijke investeerders, zegt: “Care First is enorm zinvol en breed toepasbaar en tegelijkertijd heel eenvoudig. Het gedachtegoed onderbouwt bijna elke strategie die wordt toegepast op het gebied van sociaal verantwoordelijk investeren. De toepassing van het concept binnen het hele spectrum van beslissingen die wij nemen, is misschien wel het grootste geschenk dat wij elkaar als mensheid kunnen geven.”
www.carefirstworldwideweb.com.
Kijk hier voor de boeken van Louis Bohtlingk (NL en EN)
Dit artikel verscheen eerder in het New Financial Magazine.
Op 9 oktober is er een Care First bijeenkomst op Drakenburg in Baarn. Kijk hier voor informatie.