Wat zou het mooi zijn als al onze nieuwjaarswensen gewoon in vervulling zouden gaan en als een deel van onze goede voornemens een reële kans had ook daadwerkelijk uitgevoerd te worden. Dan zou ik vanaf dit podium op Duurzaamnieuws iedereen natuurlijk veel geluk en een duurzame toekomst kunnen wensen en daar een goed gevoel van overhouden. Maar nee, het zij u allen natuurlijk wel van harte gegund, maar die malle gewoonte waarmee we elkaar en onszelf omstreeks de jaarwisseling voor de gek houden, heeft geen enkel effect. Als we een duurzame wereld willen, moeten we niet hopen op engeltjes die geluk brengen, niet in illusies vertrouwen, maar met eigen handen de problemen bij de bron aanpakken.
Tegenover die malle maar sympathieke neiging om elkaar voor de toekomst het beste te wensen, staat een minstens zo merkwaardige neiging om bij het terugblikken in diverse jaaroverzichten van het nieuws alleen maar kommer en kwel te memoreren. Wat bezielt de goeroes bij de publieke omroepen van de hele wereld om te denken dat dit nodig moet, of ergens goed voor is?
Zou dit merkwaardige en nogal kunstmatig opgeklopte contrast tussen het overdreven donkere verleden en de eveneens overdreven ideale en probleemloze toekomst iets te maken hebben met de archaïsche strijd tegen somberte? Een gevecht tegen de winterdepressie uit de tijd toen er nog geen antidepressiva bestonden? Zou dit ook de achtergrond zijn van de traditionele kaarslichtjes, vuurpijlen, en knallen tegen boze geesten, die we op de overgang van donker naar licht rondom de kortste dag massaal inzetten?
De moderne levensgenieters
Het zou zo geweest kunnen zijn toen mensen nog in geesten en wonderen geloofden, maar ik betwijfel of veel mensen tegenwoordig nog dergelijke bijgelovige gedachten hebben. Ik denk zelfs dat enige vorm van diepzinnigheid of bezinning aan een groot deel van het Nederlands volk helemaal niet besteed is. Naar mijn indruk hebben nogal wat mensen helemaal geen last van somberte. Ze leven onbekommerd in de wereld van Netflix, Spotify, You Tube, feesten, chillen, skieën, wereldreizen, massa-evenementen, grote vreugdevuren en na ons de zondvloed. Voor hen is Kerst een vreetfestijn, oudjaar een drinkfestijn en vuurwerk alleen maar leut en lol en daarmee af.
Voor hen geen serieuze beschouwingen in de kranten en geen geleuter op radio en TV, maar krimi’s, oorlogsfilms en fiction. En, vaak tegelijkertijd whatsappend met de eigen sociale bubble via het mobiel waarmee ze 24/7 vergroeid zijn. Vermoedelijk wordt die zorgeloze wereld voornamelijk door de jongeren onder de 50 jaar bevolkt. Ik schat dat er in ons land bij elkaar zo’n 6 miljoen van die zorgeloze zielen zijn die, naar ik vrees ook nauwelijks bereikt worden door Duurzaamnieuws.nl.
Nieuwe somberaars
Maar deze boomer kan zich heel erg vergissen. Afgelopen jaar werd immers de schooljeugd door Greta wakker geschud. Op 20 september deden 4 miljoen mensen verspreid over 163 landen mee aan een klimaatstaking. En uit een onderzoek van TV Opiniepanel blijkt dat in ons land 61 % van de groep tussen 18 en 35 jaar, dus ongeveer 2 miljoen jongeren, zich toch wel degelijk zorgen maakt over klimaatverandering. Ook bij ongeveer 4 miljoen ouderen bestaan zorgen om het klimaat, maar die betreffen volgens deze opiniepeiling vooral de angst voor hoge kosten. Als deze peiling klopt, zijn er dus behalve de 6 miljoen onbekommerden toch ook nog wel minstens 6 miljoen somberaars. Een verhouding die aardig klopt met de politieke verhoudingen omtrent klimaat in de Tweede Kamer.
Deze somberaars geloven dan misschien niet echt meer in boze geesten, waartegen we massaal tijdens de jaarwisseling met vuurwerk tekeer moeten, en in onze welvaartsstaat lijden we ook niet meer zo aan de midwintersomberte maar toch.. Bij een groot deel van het volk heerst angst voor klimaatverandering als we er niets aan doen en anderzijds heerst er bij een ander groot deel angst voor de portemonnee als we de klimaatverandering wel daadkrachtig zouden gaan bestrijden. Daarmee brengt het klimaat niet alleen de politiek maar ook de gemoederen in een hele nieuwe spagaat waartegen kerstdiners noch vuurpijlen of beste wensen helpen.
Voor beide groepen somberaars heb ik voor dit jaar een serie columns met goed nieuws.
Om te beginnen met het idee dat de transitie naar duurzame energie niet snel kan en niet betaalbaar zou zijn.
Professor Dr Mark Z Jacobson heeft met een groep medewerkers van Stanford universiteit een knap stukje rekenwerk gedaan. Het artikel is te downloaden, maar ik heb het alvast voor u gelezen en samengevat.
Voor 143 landen die samen 99,7% van alle CO2 emissie veroorzaken, hebben deze onderzoekers de transmissie naar 100 % duurzame energie tot aan 2050 van top tot teen en tot in de kleinste details doorgerekend.
Uitgangspunt daarbij is dat, om de klimaatdoelstellingen te halen omstreeks 2030 al 80% van de transitie bereikt moet zijn. Voor de transitie wordt geen biomassa ingezet, geen kernenergie en geen Carbon Capture en Storage (CCS). Het grootste deel van de duurzame energie (94%) wordt verkregen uit wind en zon en verder uit waterkracht, bodemwarmte en golfslag. Ook wordt in de plannen gebruik gemaakt van ondergrondse seizoensopslag van warmte, gewone waterkracht en opgepompte waterkracht, opslag van waterstof en slimme netwerken waarmee vraag en aanbod op elkaar afgestemd worden. Per land wordt de optimale verhouding doorgerekend, het ruimtebeslag, de benodigde investeringen en de besparingen.
De resultaten laten zien dat het energiegebruik tot aan 2050 met 57% kan afnemen doordat met moderne techniek veel minder verliezen optreden. Ook is er veel winst te behalen door lagere externe kosten, met name de veel lagere aantallen patiënten met longziektes. De uiteindelijke kosten voor energie zijn 61 % lager, maar de sociale kosten zijn met 91 % ruim lager.
Deze bestaan voor iets meer dan de helft uit kosten vanwege schade aan gezondheid en voor de rest uit kosten voor klimaatschade. Het totale bedrag voor de hele wereld waarvan is uitgegaan is 58 triljoen US$ per jaar. Het team van Jacobson heeft dit zelf uitgerekend (tabel 15 en 16 van het supplement), maar het resultaat is in overeenstemming met de ramingen van het IMF. Het ruimtebeslag is minder dan 0,5 % en er ontstaan wereldwijd 29 miljoen meer banen dan er verloren gaan door het afbouwen van de fossiele sector.
Voor heel Europa met 513 miljoen inwoners zou het voor de nieuwe energievoorziening gaan om een investering van 6,15 triljoen US$ en jaarlijkse kosten van 674 miljard US$. Naar evenredigheid van aantal inwoners zou dat voor Nederland 23 miljard US$ per jaar zijn.
Een bevestiging
Dit komt aardig overeen met €25 miljard per jaar die ik met mijn sigarendoosmethode schatte in mijn column “Thierry Baudet belazert de kluit “ van 10 februari 2019. In dat stukje dat min of meer viraal ging, liet ik ook zien dat we nu aan fossiele brandstoffen circa €36 miljard per jaar uitgeven en dat we aan indirecte kosten circa €31 miljard kwijt zijn. Twee kostenposten die weg zullen vallen, waardoor we uiteindelijk niet duurder maar veel en veel goedkoper uit zullen zijn.
Een ambitie van 80% transitie in 2030 komen we niet veel tegen. De drie belangrijkste bezwaren, dat het niet hoeft, niet kan en niet betaalbaar is, worden door het rapport van Mark Jacobson gefundeerd naar de prullenbak verwezen. Het moet niet alleen snel, het kan ook snel en we houden er dik geld aan over.
Nu dit niet alleen uit mijn simpele berekening blijkt, maar ook uit hele serieuze berekeningen van hele echte experts komt, wordt het de hoogste tijd dat alle lezers van Duurzaamnieuws influencers worden en iedereen met deze blijde boodschap gaan bestoken.
PS
Voor mensen die ondanks dit bemoedigende vooruitzicht het jaar terug willen kijken aan de hand van mijn columns in dit medium, ga naar Oermenselijk.nl voor het boekje “Anders rekent door”.
Han Blok
