De Europese Groene Week begon begon dit jaar met een bijeenkomst van de ministers van landbouw en het Europees Parlement. Die kwamen overeen om honderden miljarden belastinggeld naar de intensieve landbouw te sluizen.
Van de ene op de andere dag bepaalden de ministers van Landbouw in Luxemburg en het Europees Parlement in Brussel dat ten minste twee derde van het landbouwbeleid (GLB) van de EU naar landbouwers zou gaan die aan weinig of geen milieucondities voldoen. Bovendien gaan tientallen miljarden aan openbare middelen naar de grootste 1 procent: die van landeigenaren.
Vrijwel gelijktijdig beschreef een rapport voor het Europees Milieuagentschap dat de natuur in Europa in "ernstige, voortdurende achteruitgang" verkeert, met landbouw als de grootste oorzaak.
Europarlementariër Bas Eickhout maakt zich grote zorgen: “We zitten in een klimaat- en biodiversiteitscrisis. Toch willen het Europarlement en Europese ministers het desastreuze landbouwbeleid bij het oude laten. Op landbouwgebied staat de Green Deal op losse schroeven.”
Het GLB vormt een derde van het EU-budget, bijna 400 miljard euro wordt de komende zeven jaar uitgekeerd als subsidie voor de landbouw. Eickhout: “De landbouwsector moet snel verduurzamen, daarvoor moet het landbouwgeld optimaal worden besteed. Er zijn groene eisen nodig voor boeren, zoals het creëren van ruimte voor natuur en terugdringen van pesticidengebruik. Ook zijn er harde milieudoelen nodig zodat alle EU-landen vergelijkbare inspanningen leven. Zowel het Europarlement als de Europese Raad laten dit na. Veel geld en kostbare tijd wordt verspild.”
Onder andere in Midden- en Oost-Europa trapt men nog te veel op de rem. ChristenUnie europarlementariër Peter van Dalen: “De achterblijvers mogen niet het tempo bepalen. In de afgelopen decennia is het aantal weidevogels gehalveerd, maar ook bijen- en insectenbestanden gaan hard achteruit. De komende jaren moet daarom veel meer aandacht komen voor biodiversiteit in de landbouw.”
GroenLinks wil dat de Europese Commissie haar verantwoordelijkheid neemt en snel met extra voorstellen komt. Eickhout: “De pesticiden-, kunstmest-, en natuurdoelen uit de Green Deal zijn in gevaar. Een groot deel van het probleem is dat er een zwak en verouderd voorstel van de Europese Commissie op tafel ligt dat het beginpunt van alle onderhandelingen is, dat bepaalt het verdere verloop van het proces. Ondanks de ambitieuze woorden van de Green Deal, kijkt de Commissie nu toe vanaf de zijlijn. Dat moet snel veranderen. Er is aanvullende wetgeving nodig op belangrijke kwesties als pesticiden en de veestapel. De vergroening van de Europese landbouw mag niet tot stilstand komen.”
Eickhout ziet de roep om vergroening van de landbouw niet afnemen in Nederland. “Als de EU niet in dezelfde richting beweegt, wordt het alleen maar moeilijker voor de Nederlandse boeren. De Nederlandse regering moet in Brussel aandringen op aanvullend landbouwbeleid. Anders zijn straks niet alleen natuur en klimaat de dupe, maar ook onze boeren”, besluit Eickhout.
Het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (of Common Agricultural Policy) is het deel van het EU budget dat naar de agrarische sector gaat. Het is ongeveer 387 miljard euro, dit komt overeen met ongeveer een derde van het EU budget. Dit geld wordt ongelijk verdeeld, en een disproportioneel deel van het geld gaat naar grote landbouwbedrijven en bio-industrie. Het nieuwe GLB dat het Europees Parlement heeft aangenomen is oneerlijk voor de kleine boeren, en zorgt voor verwoesting van onze natuur. Dit beleid is gericht op massaproductie, hoe meer er wordt geproduceerd door een boer, hoe meer geld de boer krijgt. Hierbij wordt geen rekening gehouden met andere factoren zoals duurzaamheid. 30% van het beschikbare belastinggeld gaat nu naar de grote spelers in het veld, zonder dat hier ook maar enige eisen of voorwaarden aan verbonden zijn.
Verschillende groepen in het Europese Parlement hebben amendementen ingediend om dit landbouwbeleid te vergroenen. Zoals de voorstellen van de milieucommissie om subsidies te verminderen op veefabrieken, of om meer te investeren in duurzame maatregelen. Deze zijn alle door het parlement afgewezen.
