De opwarming van de aarde gaat veel sneller dan tot nu toe werd aangenomen en het klimaatrisico is nog groter dan al gedacht. Dit blijkt uit onderzoek onder leiding van James Hansen, de Amerikaanse wetenschapper die de wereld voor het eerst heeft gewezen op het broeikaseffect.
Het klimaat reageert veel heftiger op CO2 dan tot nu toe werd aangenomen. Door een fout in de aannames van de modellen, die voor voorspellingen worden gebruikt, lieten die een tragere opwarming zien dan in werkelijkheid plaatsvond. Dat zou de versnelde opwarming verklaren die we de laatste tijd zien. Dat betekent dat een gevaarlijke verdere uitbarsting van opwarming zal worden ontketend, voorspelt het artikel.
James Hansen is de voormalige Nasa-wetenschapper die al in de jaren tachtig van de vorige eeuw een fundamentele waarschuwing over klimaatverandering afgaf aan het Amerikaanse Congres. Daar werd toen al onvoldoende naar geluisterd. Nu blijkt dat de problemen nog veel groter zijn dan gedacht.
Verborgen effect
Het echte opwarmend vermogen van CO2 werd tot nu toe verborgen door de luchtvervuiling, vooral van de scheepvaart. De grote hoeveelheid zwaveldeeltjes die door de verbranding van zware stookolie werd uitgestoten hield een deel van de energie van de zon tegen. Dat effect werd duidelijk toen de uitstoot van de scheepvaart verminderde.
Hansen zei tegen The Guardian dat er nog een enorme hoeveelheid wereldwijde opwarming in de pijplijn zit, opgeslagen in de oceanen, en dat de aarde “zeer gevoelig” is voor de gevolgen hiervan – veel gevoeliger dan de beste schattingen van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de VN. De onbalans tussen de energie die van de zon binnenkomt en de energie die van de aarde uitgaat, is “aanzienlijk toegenomen”, bijna een verdubbeling in de afgelopen tien jaar.
De vraag of de opwarming van de aarde aan het versnellen is, is dit jaar onder wetenschappers fel bediscussieerd te midden van maanden van temperaturen die hun weerga niet kennen. Zoals zo vaak zijn veel wetenschappers het niet met elkaar eens, ondanks het feit dat eerdere waarschuwingen van Hansen over de klimaatcrisis grotendeels zijn uitgekomen.
Noodtoestand
“We bevinden ons in de vroege fase van een klimaatnoodtoestand”, waarschuwt het rapport. “Een dergelijke versnelling is gevaarlijk in een klimaatsysteem dat al ver uit zijn evenwicht is. Het omkeren van de trend is essentieel – we moeten de planeet afkoelen – in het belang van het behoud van kustlijnen en het redden van de kuststeden van de wereld.”
Om deze crisis het hoofd te bieden, pleiten Hansen en zijn collega’s voor een wereldwijde koolstofbelasting en, wat controversiëler is, voor pogingen om opzettelijk zwavel in de atmosfeer te spuiten om de warmte van de planeet weg te leiden en de wereldtemperatuur kunstmatig te verlagen.
De zogenaamde geoengineering heeft veel kritiek gekregen vanwege de mogelijke schade aan het milieu en vanwege de risico’s van een whiplashverwarmingseffect als de zwavelinjecties zouden stoppen. Ze wordt maar gesteund door een minderheid van wetenschappers die waarschuwen dat de wereld tijd en mogelijkheden tekort komt om een catastrofale temperatuurstijging te voorkomen.
Dit jaar is het bijna zeker dat het de warmste wordt die ooit op betrouwbare wijze is gemeten, met temperaturen in september die door een klimaatonderzoeker worden omschreven als “waanzinnig”. Uit een rapport van deze week bleek dat het koolstofbudget om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5C nu bijna is uitgeput door de voortdurende verbranding van fossiele brandstoffen en ontbossing.
Modellen zijn de werkelijkheid niet
Wetenschappers gebruiken modellen om het klimaat te voorspellen. Maar die modellen zijn veel simpeler dan de werkelijkheid, ze bevatten maar een deel van de data uit de natuur. Hoewel die modellen fijnmaziger worden missen ze nog steeds veel gegevens. Nog belangrijker: we weten niet eens wat er nog ontbreekt. Het is als het voorspellen van een schaakpartij, waarbij er tijdens de partij telkens nieuwe stukken verschijnen en het bord steeds groter wordt. De modellen die nu worden gebruikt rekenen nog steeds met dezelfde fout uit 1982. Dat verklaart waarom thermometers veel hogere waarden laten zien dan de modellen voorspelden.
Klimaatrisico nog groter
De conclusie is dat het klimaatrisico nog groter is en sneller tot rampen leidt dan we al dachten. En dat was al een rampscenario, waar veel te laks op wordt gereageerd. Immers, de uitstoot blijft toenemen en we blijven fossiele brandstoffen gebruiken. Ook geo-engineering is geen oplossing, hooguit een tijdelijke afremming van effecten, met vervolgens een nog veel groter risico op gevolgen die we nog helemaal niet kennen. Om het plaatje kompleet te maken zijn er dan nog al die gaten in de modellen die nog niet ontdekt zijn en waarmee dus nog niemand rekening houdt. De enige bescherming daartegen is het vasthouden aan het voorzorgsprincipe, dat stelt dat je geen ontwikkelingen in gang moet zetten waarvan de gevolgen niet (voldoende) bekend zijn. Maar net als veel klimaatvoorspellingen wordt ook dat genegeerd.